Odsłonięcie tablicy poświęconej gen. Borucie-Spiechowiczowi

W dniu 20 stycznia 2013 roku o godzinie 10.30 w kościele p.w. Świętego Krzyża w Zakopanem odbędzie się uroczystość odsłonięcia tablicy upamiętniającej gen. bryg. Mieczysława Borutę- Spiechowicza. Fundatorem tablicy jest zakopiańczyk Sebastian Wysłouch, a wykonawcą art. plastyk Andrzej Mrowca, nauczyciel w Zespole Szkół Plastycznych im. A. Kenara.

Uroczystość poprzedzona będzie Mszą św. koncelebrowaną przez prałata Stanisława Szyszkę. W kruchcie kościoła można obejrzeć wystawę fotograficzną poświęconą Generałowi, który ponad 20 lat mieszkał w Zakopanem i był związany z tą parafią. Wystawę przygotowało Stowarzyszenie Tatrzański Klub Niezależnych.

To wydarzenie jest częścią obchodów 150. rocznicy Powstania Styczniowego  na Podhalu.

Mieczysław Ludwik Boruta-Spiechowicz i Jego rodzina

Urodził się 20 lutego 1894 roku w Rzeszowie, a zmarł 13 października 1985 roku w Zakopanem. 

Od wczesnej młodości związał się z polskim ruchem skautowym, najpierw był członkiem drużyny imienia Romualda Traugutta, a potem instruktorem skautowym w Warszawie. Dla uniknięcia służby w armii austriacko-węgierskiej w 1913 roku wyjechał do Belgii, gdzie rozpoczął studia na Akademii Handlowej. Przebywając w Antwerpii wstąpił do Związku Strzeleckiego i ukończył kurs podoficerski

Po wybuchu I wojny światowej Mieczysław Boruta-Spiechowicz, po wielu przeszkodach, dostał się do Krakowa. Wstąpił w szeregi Drużyn Strzeleckich, a następnie 1 Kompanii 1 Batalionu 2 Pułku Piechoty II Brygady Legionów Polskich.. Przebył wiele kampanii wojennych, bijąc się kolejno z wojskami wszystkich trzech zaborców, w tym z Austriakami pod Rarańczą (gdzie został ranny) i Niemcami pod Kaniowem, gdzie dostał się do niewoli, z której udało mu się wkrótce uciec.

Po bitwie pod Rarańczą Mieczysław Boruta-Spiechowicz został awansowany do stopnia kapitana. Od lutego 1918 roku służył w II Korpusie Polskim na Ukrainie i Polskiej Organizacji Wojskowej, a od listopada 1918 roku w Wojsku Polskim.

Podczas walk o Lwów, 3 listopada 1918 roku, oddział kapitana Mieczysława Boruty-Spiechowicza, stacjonujący w szkole im. H. Sienkiewicza, zatrzymał w Persenkówce jeden z transportów ukraińskich Strzelców Siczowych. Dzień później, także dzięki oddziałom wysłanym przez kapitana Borutę-Spiechowicza pełne zwycięstwo odnieśli Polacy również w walkach o Dworzec Główny.

Podczas dużego polskiego uderzenia, 21 listopada 1918 roku, kapitan Mieczysław Boruta-Spiechowicz dowodził odcinkiem południowym, mającym obejść Lwów od prawego skrzydła

Kapitan Boruta-Spiechowicz został wówczas skierowany do Armii Polskiej we Francji (Błękitnej Armii), organizowanej przez generała Józefa Hallera. W 1919 roku otrzymał awans na podpułkownika. Był uczestnikiem wojny polsko-sowieckiej i za bitwę pod Grannem otrzymał order Virtuti Militari V klasy.

Jako wybitnie zdolny i utalentowany oficer został, w listopadzie 1920 roku, skierowany na kurs doszkalający Szkoły Sztabu Generalnego. W sierpniu 1924 roku został awansowany do stopnia pułkownika.

 W czasie przewrotu majowego pozostał wierny dotychczasowym władzom Rzeczypospolitej. Pracował później jako oficer w Generalnym Inspektoracie Sił Zbrojnych. Ostatnim, przedwojennym, przydziałem była 22 Dywizja Piechoty Górskiej w Przemyślu, którą dowodził w latach 1936-1939. 19 marca 1936 roku Mieczysław Boruta-Spiechowicz został mianowany generałem brygady.

W ramach polskich przygotowań obronnych na wypadek wojny z Niemcami już w marcu 1939 roku utworzona została, między innymi, Grupa Operacyjna Bielsko, której dowództwo przypadło generałowi Mieczysławowi Borucie-Spiechowiczowi. Grupa Operacyjna Bielsko powstała w ramach Armii Kraków generała Antoniego Szyllinga. Grupa przybrała potem nazwę Boruta, od nazwiska jej dowódcy.

Generał Mieczysław Boruta-Spiechowicz otrzymał zadanie dla podległej sobie Grupy Operacyjnej osłony kierunku na Kraków od południowego zachodu. Oddziały generała Boruty-Spiechowicza miały opóźniać i rozpoznać siły nieprzyjaciela działające na tym obszarze. 2 września 6 Dywizja Piechoty poniosła duże straty pod Pszczyną w walce z niemiecką 5 Dywizją Pancerną. Następnie w dniach 7-8 września Grupa Operacyjna Boruta toczyła ciężkie walki o przeprawy na Dunajcu. W dniach 17-20 września uczestniczyły w walkach o przerwanie niemieckiego pierścienia okrążeniowego w rejonie Tomaszowa Lubelskiego. W czasie tych walk oddziały polskie zostały rozbite. Generał Boruta-Spiechowicz na czele jednego z oddziałów usiłował przebić się w kierunku Lwowa, pozostałe rozbite oddziały 20 września skapitulowały. Od września 1939 roku, wraz z generałem Marianem Żegotą-Januszajtisem, współtworzył konspirację niepodległościową. W październiku tegoż roku został komendantem Polskiej Organizacji Walki o Wolność we Lwowie. 14 listopada 1939 roku został aresztowany NKWD.

Generał Mieczysław Boruta-Spiechowicz został uwięziony w Moskwie, był więźniem sowieckim do sierpnia 1941 roku. Więziono go i przesłuchiwano przez wiele tygodni. Z chwilą utworzenia Armii Polskiej w ZSRS, we wrześniu 1941 roku, na wniosek generała Władysława Andersa, został przez Naczelnego Wodza mianowany dowódcą 5 Wileńskiej Dywizji Piechoty, a w okresie od marca 1942 roku do 1943 roku stał na czele oddziałów polskich ewakuowanych do Iranu. W lutym 1943 roku przybył do Wielkiej Brytanii, gdzie objął dowództwo I Korpusu Polskiego Pancerno-Motorowego, stacjonującego w Szkocji. Od lipca do grudnia 1945 roku znajdował się w dyspozycji Ministerstwa Obrony Narodowej (MON) w Londynie, a w grudniu powrócił do Kraju.

W Warszawie powołany został na stanowisko zastępcy szefa Departamentu Piechoty i Kawalerii Ministerstwa Obrony Narodowej. W wieku 52 lat, w lipcu 1946 roku (po tzw. referendum ludowym), na własną prośbę, przeszedł do rezerwy, a następnie w stan spoczynku i do 1964 roku prowadził gospodarstwo rolne w Skolwinie pod Szczecinem.

Od 1958 roku Generał zaangażował się w pracy Związku Inwalidów Wojennych, był wiceprezesem i prezesem okręgu szczecińskiego, odszedł stamtąd po roku, dotknięty partyjną ingerencją w Związek.

W 1964 roku osiedlił się na stałe w Zakopanem (mieszkał na ul. Szymanowskiego) i odtąd poświęcał się prawie wyłącznie działalności kombatanckiej. Zajmował się sprawami bytowymi swoich byłych żołnierzy, odznaczeniami, oraz opieką nad grobami żołnierskimi i pomnikami ku czci poległych (bardzo mocno zaangażował się w akcję przeciwko sowieckiej dewastacji Cmentarza Orląt we Lwowie). W proteście przeciw odznaczeniu przez władze PRL sowieckiego przywódcy - Leonida Breżniewa orderem Virtuti Militari I klasy generał Mieczysław Boruta-Spiechowicz zorganizował, w 1976 roku uroczystość złożenia na Jasnej Górze orderów Virtuti Militari przez przedwojennych dowódców wojskowych.

Generał Mieczysław Boruta-Spiechowicz, jako jeden z pierwszych, poparł także swoim podpisem słynny List 14 (lub inaczej List 18) z 14 stycznia 1976 roku, sprzeciwiający się wpisaniu w konstytucję PRL zapisu o nienaruszalności więzi ze Związkiem Sowieckim. Aktywnie współtworzył nowo organizujące się środowiska opozycyjne, angażując się w Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela i podpisując tekst jego apelu Do społeczeństwa polskiego

27 września 1981 roku generał Mieczysław Boruta-Spiechowicz wziął udział w drugiej turze I Krajowego Zjazdu Delegatów NSZZ Solidarność w Gdańsku, gdzie był gościem honorowym.

Generał Mieczysław Ludwik Boruta-Spiechowicz za swoje czyny bojowe i długoletnią służbę Ojczyźnie odznaczony był Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari, Krzyżem Niepodległości, siedmiokrotnie Krzyżem Walecznych oraz wieloma innymi odznaczeniami polskimi i zagranicznymi.

Mieczysław Ludwik Boruta-Spiechowicz zmarł w Zakopanem i tam został pochowany, na własne życzenie, w niezwykle skromnym grobie kwatery legionowej. Grób Generała znajduje się na głównym cmentarzu komunalnym Zakopanego - Nowym Cmentarzu, przy ulicy Nowotarskiej.