Józef Uznański - wspomnienie w 100. rocznicę urodzin

Marcowy wieczór w Czerwonym Dworze o legendzie Zakopanego i gór Józefie Uznańskim przyciągnął bardzo wielu miłośników Tatr, znajomych, przyjaciół. Gościła też rodzina legendarnego ratownika - wnuk Kamil z rodziną oraz wnuczka. Nestor polskiego ratownictwa, geograf, taternik jaskiniowy i speleolog, przewodnik tatrzański, ratownik górski, geolog, autor wielu książek i artykułów - Apoloniusz Rajwa przedstawił szeroko sylwetkę swego przyjaciela Józefa Uznańskiego, którego 100. rocznicę urodzin właśnie będziemy obchodzić.

Józef Uznański znany jako „Ujek” urodzony 30 marca 1924 roku w Zakopanem zmarł 20 lutego 2012 roku. Był ratownikiem tatrzańskim, instruktorem narciarskim PZN i przewodnikiem tatrzańskim II klasy. 

Od dziecka uczestniczył w zawodach narciarskich ale jego karierę przerwała II wojna światowa. Został żołnierzem Związku Walki Zbrojnej. Znany jest z ucieczki z kolejki na Kasprowy Wierch, o którym to wyczynie krążą legendy. Jak wyglądała owa ucieczka – opowiadał Apoloniusz Rajwa, znający bezpośrednią relację samego Uznańskiego.

Po wojnie aresztowany przez komunistów trzykrotnie uciekał, udał się na Ziemie Odzyskane, do Zakopanego powrócił w roku 1952, ukrywał się do 1954. Potem podjął pracę instruktora narciarskiego i ratownika górskiego. To on właśnie zainicjował przejście z ratownictwa tradycyjnego do nowoczesnego, wprowadzał nowe techniki (np. zestaw Grammingera, w którym przejechał łącznie ponad 1950 metrów, co było rekordem Polski. Do emerytury wziął udział w około 313 akcjach ratunkowych i 200 interwencjach narciarskich. Jako pierwszy (1963) zjechał w szelkach Grammingera z Kazalnicy Mięguszowieckiej (drogą Łapińskiego), ustanawiając światowy rekord długości zjazdu z rannym taternikiem (460 m). Jako pierwszy pracował też z psem ratowniczym Cyganem. W uznaniu zasług Uznańskiego odznaczono go Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

Wielowątkową, barwną opowieść Apoloniusza Rajwy o przyjacielu zakończyły gromkie brawa, a także odśpiewane życzenia 200 lat życia dla prelegenta obchodzącego niebawem okrągłą rocznicę urodzin.