Multimedialnie o kulturze ludowej, czyli promocja filmu "Podhalańskie instrumenty pasterskie"

W zakopiańskiej Restauracji „U Wnuka” odbyła się promocja filmu edukacyjnego „Podhalańskie instrumenty pasterskie” zrealizowanego przez Podhalański Serwis Informacyjny WATRA wspólnie z Gminnym Ośrodkiem Kultury Regionalnej Kościelisko w ramach projektu „Muzycko pieknie gros, kie swoje gęśle mos”. Restauracja „U Wnuka” na jeden wieczór zamieniła się w kino, a widzowie wypełnili aż trzy sale, w których ustawiono projektory i ekrany.

Gości przywitała gospodyni tego miejsca – Małgorzata Wonuczka-Wnuk, a spotkanie poprowadził autor scenariusza Krzysztof Trebunia-Tutka. Wzięli w nim udział również pozostali twórcy filmu. Muzyka góralska rozbrzmiewała nie tylko z głośników podczas projekcji filmu. Można ją było usłyszeć także na żywo dzięki uczniom Krzysztofa Trebuni-Tutki z TCKiS "Jutrzenka". Wspólnie z młodzieżą zagrali także występujący w filmie muzykanci – Władysław Trebunia-Tutka i Bartłomiej Koszarek. Podhalański Serwis Informacyjny Watra dla wszystkich przybyłych przygotował niespodziankę – płytę DVD z filmem „Podhalańskie instrumenty pasterskie”.
To jeszcze nie koniec wydarzeń związanych z naszym projektem. Dzięki współpracy z Tatrzańskim Parkiem Narodowym płyta zostanie dołączona do kwartalnika "Tatry" i razem z nim trafi do ponad dwóch tysięcy czytelników na Podhalu i w całej Polsce – zapowiedział Maciej Stasiński z serwisu WATRA, który opowiadał o ciekawym pomyśle na film oraz jego realizacji. Muzyka pasterska to jedynie niewielka część bogatego dziedzictwa kulturowego Podhala, tak więc tematów na pewno nam nie zabraknie. Już myślimy o kolejnym projekcie – dodał.

Film „Podhalańskie instrumenty pasterskie”, czyli multimedialnie o kulturze ludowej

Projekt realizacji filmu „Podhalańskie instrumenty pasterskie” został dofinansowany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz przez Województwo Małopolskie. Pozostałymi partnerami projektu są: Biuro Promocji Zakopanego, Urząd Miasta Zakopane - Wydział Kultury i Popularyzacji Zakopanego, Muzeum Tatrzańskie im. dra T. Chałubińskiego, Tatrzański Park Narodowy oraz Tatrzańskie Centrum Kultury i Sportu "Jutrzenka".
Kultura góralska od wielu lat wzbudza ogromne zainteresowanie wśród odwiedzających Zakopane gości i turystów. To tradycja wołosko-pasterska uczyniła ją tak niezwykłą dla ludzi z nizin. Niestety, często ich wiedza jest powierzchowna, a nawet stereotypowa i nie wnika w istotę tej kultury. Dotyczy to dziś również kolejnego pokolenia młodych górali, którzy żyjąc w oderwaniu od pasterskich korzeni, zwykle nie znają tego, co było codziennością ich dziadków. Zmieniło się góralskie życie, zmieniły się funkcje instrumentów pasterskich, Mimo upływu czasu i przemijających mód, ich niezwykły wygląd i brzmienie dalej są artystycznie atrakcyjne, stąd spotykamy je często na estradzie. Jednak aby się nimi prawdziwie zachwycić, trzeba je poznać dokładniej w całym kontekście kulturowym. Niniejszy projekt może temu z powodzeniem służyć – wyjaśnia autor scenariusza, instrumentalista i nauczyciel muzyki góralskiej Krzysztof Trebunia-Tutka.
Film „Podhalańskie instrumenty pasterskie” z jednej strony dokumentuje unikalne i ginące zjawisko kultury ludowej, jakim jest budowa i gra na instrumentach pasterskich, z drugiej strony pełni ważną rolę edukacyjną. Jest skierowany nie tylko do osób zawodowo i hobbystycznie zainteresowanych tematem, ale przede wszystkim do dzieci i młodzieży. Nauczyciele mogą z niego korzystać podczas pracy z młodzieżą na lekcjach muzyki oraz wiedzy o regionie. Nowoczesna technika multimedialna pozwala w ciekawy i atrakcyjny sposób zapoznać wszystkich zainteresowanych z jednym z najciekawszych obszarów tradycyjnej kultury regionalnej. Wiedza ta podana jest w przystępnej, niekiedy anegdotycznej formie.
Film przedstawia tytułowe zagadnienie w różnych aspektach – zaczynając od źródeł i historii muzyki pasterskiej, poprzez budowę i wykonanie instrumentów, prezentację gry starszych mistrzów oraz młodych wykonawców, aż po rolę i wykorzystanie tych instrumentów współcześnie. W filmie udział wzięli współcześni muzykanci grający na instrumentach pasterskich: Władysław Trebunia-Tutka, Krzysztof Trebunia-Tutka, Bartłomiej Koszarek, Jan Karpiel-Bułecka, Stanisław Michałczak, Szymon Bafia oraz Góralski Zespół "Zornica" i uczniowie Krzysztofa Trebuni-Tutki z TCKiS „Jutrzenka”. Wysoką wartość dydaktyczną i dokumentalną zapewnia współpraca z Muzeum Tatrzańskim im. Dr Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem oraz Instytutem Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Jagiellońskiego - jednym z konsultantów projektu jest etnograf dr Stanisława Trebunia-Staszel.
Ze względu na możliwość wykorzystania podczas lekcji w szkole, film jest podzielony na dwie części o długości ok. 30 minut każda. W części pierwszej przedstawiono dawne podhalańskie instrumenty pasterskie: róg, trombitę, fujarę bezotworową, piszczałkę sześciootworową, piszczałkę podwójną zwaną dwojnicą, kozę podhalańską i złóbcoki. Wspomniano też słynnych dawnych muzykantów, którzy współtworzyli historię muzyki pasterskiej, zarejestrowano grę współczesnych wybitnych góralskich instrumentalistów, którzy dzielą się z widzem swoim doświadczeniem i wiedzą przekazywaną z pokolenia na pokolenie. W drugim odcinku uporządkowano i rozszerzono wiadomości na ten temat, zaprezentowano najstarsze unikatowe eksponaty ze zbiorów Muzeum Tatrzańskiego, pokazano współczesne funkcje takich instrumentów oraz tajniki budowy złóbcoków i kozy podhalańskiej – wyjawia Krzysztof Trebunia-Tutka.
Działania promocyjne twórcy filmu w dużej mierze skierowali do nauczycieli i uczniów. W Gminnym Ośrodku Kultury Regionalnej Kościelisko 27 listopada odbyła się otwarta dla wszystkich promocja oraz warsztaty dla nauczycieli muzyki i instruktorów dziecięcych zespołów góralskich. Kolejne spotkanie z filmem „Podhalańskie instrumenty pasterskie” odbyło się 9 grudnia w Restauracji „U Wnuka” w Zakopanem.