Czarne na białym

Burmistrz Miasta Zakopanego, Wydawnictwo Czarne, Muzeum Tatrzańskie oraz Fundacja „Zakopiańczycy. W poszukiwaniu tożsamości” zapraszają na spotkanie z cyklu „Czarne na białym”, z udziałem MACIEJA ROBERTA, autora książki RZEKI, KTÓRYCH NIE MA. Spotkanie odbędzie się dnia 21 września 2023 roku, w czwartek, o godz. 18:00, w kawiarni „Kmicic” w Zakopanem przy ul. Staszica 11a. Rozmowę poprowadzi Maciej Krupa. Wstęp wolny – zapraszamy! Wydarzenie jest współfinansowane ze środków Urzędu Miasta Zakopanego.

Dla osób, które z rozmaitych względów nie będą mogły dołączyć do nas w kawiarni Teatru Witkacego, spotkanie będzie transmitowane na żywo na kanale YouTube Fundacji „Zakopiańczycy. W poszukiwaniu tożsamości”, pod adresem:

https://www.youtube.com/@fundacjazakopianczycy9887

W wyszukiwarce YouTube można też wpisać po prostu: „Fundacja Zakopiańczycy”

* * *

Rzeka, której nie ma, może (nie) istnieć na wiele sposobów. Może to być rzeka, która wysycha okresowo albo wyschła ostatecznie. Może to być rzeka pojawiająca się jedynie w historycznych opisach. Zamieniona w ściek, wciśnięta w kanał, zasypana piachem, zabetonowana lub zanieczyszczona tak bardzo, że trudno rozpoznać w niej rzekę. Może to być rzeka wymyślona. Rzeka zapomniana, której ślady znajdujemy w nazwach ulic czy niespodziewanych nierównościach terenu. Rzeki znikają od zawsze, ale jeszcze nigdy nie znikały tak szybko jak dziś. Zostawiają po sobie dotkliwy brak, pustkę, melancholię i widmo nieuniknionej katastrofy.

Maciej Robert poszukuje zagubionych rzek w swoim mieście, ale jego pasja nie ogranicza się do Łodzi. W każdym zakątku Polski, w którym się znajdzie, brodzi w rzekach tak małych, że nie mają nawet imienia, w potokach, strumieniach, strugach i rowach wypełnionych błotem. Snuje się także nad brzegami Wisły, Renu, Cisy czy Dunaju, tropi rzeki opisywane przez innych.

Niektóre z rzecznych bohaterek tej książki niosą w sobie pamięć tragedii, których były świadkami. Inne szemrzą cicho swoje historie i przepowiadają przyszłość.

Filip Springer napisał: „Nie ma lepszego miejsca do napisania takiej książki. Łódź – „bezrzeczne” miasto na wododziale rzędu pierwszego. Stąd Maciej Robert spogląda w głąb dorzeczy dwóch największych polskich rzek – Wisły i Odry. A potem wyrusza w drogę. Z erudycją odczytuje pejzaż i teksty kultury. Od razu też, jeszcze w czasie czytania, chce się ruszyć za nim. Nad Sztołę, „którą wyłączono”, Mokrą, którą wymyślono, nad Pabiankę, Łódkę, Małą, nad Ren i Pełtew. Robert zachęca nas do patrzenia na rzeki. Póki je jeszcze mamy”. 

Maciej Robert (ur. 1977) – poeta, eseista, krytyk literacki i filmowy, redaktor. Ostatnio opublikował książkę Rzeki, których nie ma, poemat śnieg (Warstwy 2022) oraz Skontrum. Wybór wierszy 2003–2023 (WBPiCAK 2023).