PRZEGLĄD FILMÓW O SZTUCE

Reaktywacja kultowego Przeglądu filmów o sztuce Przez ponad trzydzieści lat pod Giewontem spotykali się nie tylko twórcy filmów o sztuce, ale również krytycy, historycy, malarze, rzeźbiarze, graficy i ludzie nie związani ze sztuką. Przyjeżdżali, by porozmawiać o sztuce…

Przez ponad trzydzieści lat pod Giewontem spotykali się nie tylko twórcy filmów o sztuce, ale również krytycy, historycy, malarze, rzeźbiarze, graficy i ludzie nie związani ze sztuką. Przyjeżdżali, by porozmawiać  o sztuce…
W tym roku już od 29 września do 1 października w Zakopanem, w ramach reaktywowanego Przeglądu Filmów o Sztuce możemy zobaczyć filmy o wybitnych artystach takich jak Władysław Hasior, Tadeusz Brzozowski, Antoni Kenar, Grzegorz Pecuch, Witkacy, Antoni Rząsa czy Alina Szapocznikow… Zaprezentujemy prawie 30 filmów, w tym produkcję Lecha Majewskiego „Młyn i krzyż”, której towarzyszyć będzie spotkanie z Reżyserem.

Festiwal zaprasza także na wystawy tematyczne i warsztaty filmowe dla pasjonatów dziesiątej muzy, prowadzone pod Giewontem przez znanych wykładowców PWSFTViT Zbigniewa Wichłacza i Józefa Romasza oraz na spotkania z reżyserami i artystami.

„Przez lata Przeglądy trwale zaznaczyły swoją obecność na mapie kulturalnej kraju, pozyskały grono licznych sympatyków i przyjaciół, były miejscem wielu znaczących wydarzeń artystycznych, prowokacji twórczych, skandali towarzyskich. Powstały w czasach, gdy trend likwidacyjny ogarnął większość tego typu imprez.…”
- Jerzy Armata.

Obecnie to historyczne, a zarazem nowe i ciekawe wydarzenie ma szansę stać się dopełnieniem autentycznego zakopiańskiego życia artystycznego o tak wspaniałych tradycjach. Dotychczas specyficzna atmosfera Zakopanego i ustalona pozycja kulturalna sprawiały, że na przegląd tłumnie ściągały wybitne postacie polskiej sceny artystycznej. Misją obecnego przeglądu jest konfrontacja dokonań autorów filmów o sztuce, a zarazem inspirowanie bogatego i różnorodnego środowiska artystycznego w Zakopanem.

Kontakt:

Zakopiańskie Centrum Kultury

www.zakopane.pl

e-mail: office@promocja.zakopane.pl
tel.: +48 18 20 127 92

PROGRAM
29.09.2016 Czwartek Miejska Galeria Sztuki im. Wł. hr. Zamoyskiego w Zakopanem, ul. Krupówki 41

godz. 18.00    Uroczyste otwarcie Przeglądu Filmów o Sztuce i pokaz filmów:
„Nasza rzecz”  reż. Konstanty Gordon prod. WFO 1958 r.  17’00”
Zjawisko inspiracji podhalańskich o charakterze ludowym i narodowym nazywane szkołą zakopiańską to nurt przede wszystkim rzeźbiarski. Film ukazuje zakopiańską szkołę rzeźby związaną ze Szkołą Kenara. Sylwetka tego artysty była bardzo ważna dla rozwoju szkoły i polskiej rzeźby podhalańskiej. Antoni Kenar został dyrektorem państwowego liceum plastycznego w roku 1954 i przypisuje mu się dokonanie ważnych reform.
„Rozmowa”  reż. Maria Kwiatkowska  prod. WFDiF 1964 r.  12’30”
Film przedstawia  artystyczne credo Władysława Hasiora.

„Witkacy”  reż. Stanisław Kokesz  prod. WFO 1966 r.  22’00”
Film o życiu, twórczości i poglądach Stanisława Ignacego Witkiewicza, ilustrowany fragmentami dzieł artysty.

„Interpretacje” reż. Jarosław Brzozowski prod. WFO 1965 r.  16’00”
Analiza pracy trzech, bardzo różnych malarzy: Tadeusza Brzozowskiego, Jerzego Nowosielskiego i Ludwika Maciąga interpretujących odmiennymi metodami ten sam temat: wschód słońca nad jeziorem.

„Firma Waloch”   reż. Jerzy Biały prod. TVP  Kraków 1987 r. 20`00”
Film prezentuje twórczość Arkadiusza Walocha, znanego zakopiańskiego artysty, wieloletniego pedagoga Szkoły Kenara w Zakopanem.

30.09.2016 Piątek  Miejska Galeria Sztuki im. Wł. hr. Zamoyskiego w Zakopanem, ul. Krupówki 41
godz. 11.00 – 13.30  Pokaz filmów:
„Stefan + Franciszka”  reż. Tomasz Pobóg-Malinowski prod. Interpress Film 1975 r.  18’00”
Pierwsze swoje filmy Themersonowie tworzyli w latach międzywojennych. W roku 1938 wyjechali z Polski, a po kilku latach zamieszkali w Londynie. W 1948 roku założyli wydawnictwo Gabberbecchus. Stefan Themerson jest autorem szeregu książek i zrealizowanych wspólnie z żoną filmów. Franciszka Themerson malowała, ilustrowała książki, zajmowała się również scenografią. Autor filmu prezentuje Themersonów i ich dorobek artystyczny. Jest to jedyny film dokumentalny nakręcony za życia Themersonów.
„Portret Antoniego Rząsy”  reż. Grzegorz Dubowski  prod. TVP 1973 r.  17’00”
Grzegorz Dubowski przedstawia portret wybitnego zakopiańskiego rzeźbiarza. Film powraca do rodzinnej wsi artysty Futomy. Wspomnienia Rząsy ilustrowane są jego pracami obecnymi w jego pracowni, a także ustawionymi na tle górskiego pejzażu.
„Wydobyłem rzeźbę z lasu”  reż. Grzegorz Dubowski   prod. TVP 1993 r.   30’00”
Jest to portret zarazem artysty, jak i samego człowieka – rzeźbiarza wywodzącego się z Łemkowszczyzny. Bohater, Grzegorz Pecuch, prezentuje w filmie swój bogaty, niezwykle różnorodny wybór rzeźb oraz swoje poglądy na sztukę i otaczającą go rzeczywistość. 
„Władek Klamerus”   reż. Hanna Kramarczuk   prod. TVP 1981 r.  28’00”
Klamerus był młodym zakopiańskim rzeźbiarzem, kolejnym wspaniałym wychowankiem Liceum Kenara. Ten przedwcześnie  zmarły artysta pozostawił po sobie bogaty dorobek. Film dokumentuje rzeźbiarskie i malarskie dokonania artysty.
„Śladami Tadeusza Makowskiego”  reż. Andrzej Barański   prod. WFO 1982 r.  26’00”
Kamera podąża śladami wielkiego polskiego malarza (1882-1932) z czasów jego pobytu we Francji. Odwiedza miejsca (Paryż, Bretania), w których Makowski spędził najbardziej twórcze lata swego życia. Ukazuje proces rozwoju jego talentu i ewolucję formy malarskiej, która do dziś świadczy o wielkości i niepowtarzalności twórczości Makowskiego. Film zrealizowano we współpracy z Les Filmes de l'Effraie.
„Mały wielki świat”   reż. Andrzej Titkow    prod. WFDiF 1977  15’00”
Niekonwencjonalny portret Andrzeja Mleczki, znanego rysownika – satyryka. Reżyser próbuje  rozszyfrować osobowość Mleczki inscenizując, z rysownikiem w roli głównej, jego obrazkowe historyjki.

godz. 15.00 – 19.00  Pokaz filmów:
„Hamadria”    reż. Jacek Schmidt   prod. WFO 1981 r.  22’00”
Film inspirowany plastyczną i literacką twórczością Stanisława Ignacego Witkiewicza, utrzymany w konwencji surrealistycznej wizji. Występują w nim postacie z dramatów Witkacego, a przewodnikiem w tym świecie absurdu i fantastyki jest proza Witkiewicza, wypowiadana ustami narratora.
Jest to utrzymana w konwencji sennego marzenia, a raczej wizji psychodelicznej, impresja na temat twórczości Stanisława Ignacego Witkiewicza. Poszczególne sekwencje filmu obrazują fragmenty utworów Witkacego, a całość zdaje się być komentarzem do zdania: "Noc tę pamiętam, kiedy przerażenie bezbrzeżne objęło najtajniejsze fibry mego mózgu i słyszałem tylko ten straszny bełkot w rozdziawionej paszczy niewiadomego, tego czegoś ślepego, zwróconego ostrzem ku samemu siebie".
„Ślad”    reż. Hanna Włodarczyk   prod. WFO 1976 r.  17’00”
Impresyjna opowieść o sztuce jednej z najoryginalniejszych współczesnych rzeźbiarek – Aliny Szapocznikow. Reżyserka, Hanna Włodarczyk, ukazuje rzeźby artystki, pochodzące z różnych etapów twórczości, w przestrzeni wielkomiejskiej ulicy. Tytuł filmu odwołuje się do rozumienia jej dzieł jako pozostawiania pamiątki, odcisku przez autorkę. "Lubię pracować w materiałach, w których każde dotknięcie zostawia ślad. Ten fizyczny kontakt z materią daje mi uczucie przekazywania siebie rzeźbie”, mówiła Szapocznikow. Film zrealizowano trzy lata po śmierci artystki.
„Brzuch”   reż. Andrzej Papuziński    prod. WFO 1979 r.   26’00”
Po wielkim sukcesie filmu o Franciszku Starowieyskim „Bykowi chwała”, reżyser zdecydował się na podobny, niezwykle oryginalny portret Tadeusza Brzozowskiego. Film powstał w ścisłej współpracy z malarzem i jest poetycką interpretacją jego wspomnień i samej twórczości.
„Żywioły Hasiora” reż. Grzegorz Dubowski    prod. TVP 1976 r.  17’00”
Film poświęcony prezentacji dorobku artystycznego Władysława Hasiora: praca nad pomnikiem „Rydwan skandynawski” w Szwecji w Sodertelie, realizacja pomnika „Żar ptak” w Szczecinie, zdjęcia z wystaw retrospekcyjnych  w Łodzi, Szczecinie, Warszawie i Zakopanem.
„Wycieczka na Parnas”  reż. Tomasz Pobóg-Malinowski  prod. WFO 1983 r.   20’00”
Film poświęcony Markowi Żuławskiemu – malarzowi, teoretykowi sztuki, literatowi, od kilkudziesięciu już lat mieszkającemu w Londynie. Mimo to jego związki z ojczystym krajem są wciąż bardzo żywe (m.in. częste wernisaże w polskich galeriach). Film zrealizowany w Polsce i Anglii prezentuje twórczość plastyczną Żuławskiego, a także pozwala zapoznać się z osobowością artysty, jego próbą samooceny i poglądami na sztukę i życie.
„Witkacy”  reż. Józef Robakowski    prod. WFO 1981 r.   19’00”
Filmowy szkic do portretu Stanisława Ignacego Witkiewicza. W oparciu o jego twórczość fotograficzną, nadrealistyczno-symboliczne malarstwo, portrety z tzw. "Firmy portretowej" i teksty, powstaje wewnętrzny obraz artysty, symboliczny przekaz rozwoju jego twórczości i nękających niepokojów. Głównym motywem dźwiękowym budującym dramaturgię filmu są odgłosy pędzącej lokomotywy.
„Litymbrjon”   reż. Grzegorz Dubowski    prod. WFO 1983 r.   15’00”
Litymbrjonem nazywał Witkacy swego przyjaciela Edmunda Strążyskiego, nauczyciela i malarza, który często gościł Witkacego w swoim zakopiańskim domu. Jego przyjaźń z Witkacym jest głównym wątkiem filmu. Fragmenty korespondencji obu przyjaciół, żartobliwe wierszyki, wspomnienia oraz portrety malarskie i rysunki składają się na filmowy portret Litymbrjona, a także obraz związków uczuciowych i intelektualnych obu artystów. Wyraźny jest wpływ, jaki wywierała nieprzeciętna osobowość Witkiewicza na Strążyskiego. Film stanowi również przyczynek do biografii Witkacego.
„Sen”    reż. Bogdan Dziworski   prod. WFO 1987 r.  9’14”
Filmowa interpretacja twórczości Zdzisława Beksińskiego prezentująca wizje jego odczuć w stosunku do otaczającego go świata. Kolejne sekwencje filmu to jakby zwierciadlane odbicie obrazów malarza powstałe tym razem w wyobraźni reżysera, który uważa, że przeżywana przez nas rzeczywistość uzależniona jest od właściwości naszych narządów postrzegania i struktury myślenia tworzonej przez mózg.
II Nagroda - Festiwal Filmów o Sztuce - Zakopane 1988
„…i jeszcze coś” reż. Hanna Włodarczyk    prod. TVP 1992 r.  42’00”
Bohaterem filmu jest Leon Tarasewicz, malarz pochodzący ze wschodniego pogranicza Polski – ze wsi Waliły. Gdy stał się znaną postacią w międzynarodowym świecie  artystycznym, odkupił od gminy opuszczony budynek szkoły i urządził w nim swoja pracownię. Światowa kariera pomogła mu w zrealizowaniu marzeń z dzieciństwa – hoduje gołębie. We wsi mówią, że tu ptaki mieszkają w lepszych warunkach niż ludzie.

godz. 20.00  Pokaz filmu:
„Młyn i krzyż” reż. Lech Majewski     rok prod. 2010   92`00”
Ręką reżysera, na oczach widzów, ożywiony zostaje niezwykły obraz – "Droga Krzyżowa" Bruegla, z całym swym pięknem, z całą swoją surowością i okrucieństwem. Reżyser pokazuje losy 12 postaci  z obrazu. Realizacja filmu trwała 3 lata i wymagała niezwykłej cierpliwości i wyobraźni. Lech Majewski twierdzi:
"Wykonana praca może być porównana do tkania ogromnego cyfrowego gobelinu zbudowanego z wielowarstwowych perspektyw, zjawisk atmosferycznych i ludzi"
Po projekcji spotkanie z reżyserem, które poprowadzi Jerzy Armata

1.10.2016  Sobota   Miejska Galeria Sztuki im. Wł. hr. Zamoyskiego w Zakopanem, ul. Krupówki 41
godz. 10.00 – 13.00  Pokaz filmów:
„Ślad po artystce”  reż. Anna Zakrzewska, Joanna Turowicz prod. TVP Kultura 2007 r.  25’00”
Program o charakterze reportażu kulturalnego. Bohaterką jest Alina Ślesińska (1922-1994) – zapomniana artystka, która niegdyś była podziwiana przez wielu ludzi. W 2007 roku w warszawskiej Zachęcie miała miejsce wystawa jej prac, która przywróciła tę utalentowaną kobietę polskiej historii sztuki. Dziś nadal zastanawia jej oszałamiająca kariera w PRL-u i tajemnicze zniknięcie stworzonych przez nią dzieł.
„Mozaika czyli baśń PRL”  reż. Anna Zakrzewska   prod. TVP Kultura 2008 r. 23’00”
Reportaż o małżeństwie Hanny i Gabriela "Gabra" Rechowiczów, autorów mozaik z okresu PRL: warszawski Supersam czy Dom Chłopa i wielu innych. Realizacja: Anna Zakrzewska i Max Cegielski dla TVP Kultura. Film był punktem wyjścia do powstania książki "Mozaika. Śladami Rechowiczów" Maxa Cegielskiego.
„Bycie z… bycie dla…” reż. Urszula Dubowska   prod. TVP Kultura 2015 r. 23’00”
24 lutego 1985 roku odbyło się inauguracyjne przedstawienie Teatru Witkacego w sali teatralnej Domu Zdrojowego dr. Chramca. Swoim patronem ogłosili Stanisława Ignacego Witkiewicza. Nie wyobrażali sobie żeby teatr w Zakopanem mógł mieć innego patrona. Dziś zakopiański Teatr Witkiewicza  to już legenda. Co roku świętuje swoje urodziny, połączone z  rocznicą urodzin patrona Stanisława Ignacego Witkiewicza. Urodziny to najważniejszy dzień w roku w Teatrze Witkacego. W 2015 roku na urodzinowym torcie zapłonęło 30 świeczek. Film podsumowuje 30 lat działalności teatru.
„Kwiekulik”    reż. Anna Zakrzewska    prod. TVP 2010 r.  48’00”
Zofia Kulik jest u szczytu kariery, ale nagle postanawia wrócić do przeszłości. Zaczyna opracowywać ogromne archiwum stworzone wspólnie z dawnym partnerem Przemysławem Kwiekiem. Pierwszy raz po dwudziestu latach konfrontują się ze sobą, swoją młodością, stosunkiem do socjalistycznej rzeczywistości Polski lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych, a także z synem, którego jako niemowlę włączali do swoich radykalnych artystycznych akcji.
„Sztuka w przestrzeni publicznej”  reż. Anna Zakrzewska  prod. TVP Kultura 2015 r.  25’00”
Czy artyści są w stanie przewidzieć i kontrolować, co wydarzy się z ich pracami na placach i ulicach miast? Czy sztuka generuje konflikty społeczne, czy po prostu ujawnia te już istniejące? Czy ostre reakcje, które wywołują niektóre działania artystyczne w przestrzeni publicznej, świadczą o sile czy o słabości sztuki współczesnej?
Film “Sztuka w przestrzeni publicznej” podsumowuje ostatnie 15 lat sztuki publicznej w Polsce, od akcji "Bródno 2000" Pawła Althamera po “Tęczę” Julity Wójcik.
godz. 14.00  Spotkanie z Barbarą Hollender
Spotkanie z Barbarą Hollender – autorką książki pt. „Od Kutza do Czekaja” poprowadzi Jerzy Armata
godz. 16.00 – 18.00  Pokaz filmów:
„Moją biografią jest bibliografia Themersonowie” – „Dni Themersonów”   reż. Katarzyna Kuszyńska prod. TVP Kultura 2014 r.           25’00”
Organizowane w listopadzie 2013 roku w Warszawie dni Themersonów, stały się doskonałą okazją, aby przybliżyć szerokiej publiczności twórczość niezwykłych artystów, którzy, zakorzenieni w polskiej kulturze, spędzili większość życia na emigracji w Wielkiej Brytanii, gdzie wraz z największymi osobowościami swojej epoki wpływali na kształt kultury światowej. „Moją biografią jest moja bibliografia” mawiał Stefan Themerson, dlatego reportaż skupiał się przede wszystkim na prezentacji działań artystycznych, które podejmował w duecie z żoną, Franciszką. Themersonowie są zaliczani do nurtu awangardy, chociaż byli jednocześnie prekursorami postmodernizmu.
„Mirosław Bałka, nerw konstrukcje”    reż. Anna Zakrzewska  prod. TVP Kultura 2015 r.  25’00”
Punktem wyjścia do reportażu o jednym z najważniejszych europejskich artystów współczesnych jest otwarta w listopadzie 2015 roku wystawa w Muzeum Sztuki w Łodzi. Prace pochodzące z różnych etapów twórczości Mirosława Bałki pozwalają śledzić ewolucję artystyczną artysty nie na podstawie najbardziej znanych, sztandarowych, ale tych dotychczas uznawanych za marginalne. Wystawa nie jest zatem klasyczną retrospektywą, ale biograficzną i intymną opowieścią. Mirosław Bałka opowiada o korzeniach swoich artystycznych poszukiwań, o szczególnej roli materiałów, których używa w swoich pracach oraz o roli, jaką odegrał jego dawny dom rodzinny, obecnie zamieniony w pracownię.
„Każde dotknięcie zostawia ślad – A. Szapocznikow”   reż. Anna Zakrzewska, Joanna Turowicz prod. OpArt Productions 2009 r.         49’00”
Film pokazuje zarówno wyjątkową osobowość artystki, jak i wybitną twórczość. Rzeźby: piękne i niepokojące swoją biologiczną i "barokową" formą. Formą "wokół której można tańczyć" według słów samej artystki. Prace Aliny Szapocznikow, niedostatecznie docenione za życia, dziś należą do najbardziej prestiżowych kolekcji na świecie.
„Andrzej Wróblewski”   reż. Agata Knobloch  prod. TVP Kultura 2015r.  25’00”
Reportaż jest relacją z wystawy "Andrzej Wróblewski. Recto/Verso" zorganizowanej przez Warszawskie Muzeum Sztuki Nowoczesnej. Andrzej Wróblewski to ikona polskiej sztuki powojennej. Nie dożył 30. urodzin, ale pozostawił po sobie wielki i niezwykle różnorodny dorobek. Naznaczony dramatycznym losem wizjoner i eksperymentator jest w ojczystym kraju legendą, ale dla świata wciąż, mimo niemal 60 lat od tragicznej śmierci, pozostaje nieznany.
1.10.2016  Sobota  Kino Sokół w Zakopanem, ul. Orkana 2
godz. 19.00    Koncert muzyki filmowej w wykonaniu orkiestry Krzesimira Dębskiego
Wstęp wolny, liczba miejsc ograniczona,
rezerwacja na stronie www.zaproszenia.zakopane.eu

Imprezy Towarzyszące:
Warsztaty Filmowe 30.09.-03.10.2016 r. w willi Czerwony Dwór w Zakopanem, ul. Kasprusie 27
Warsztaty Filmowe skierowane do zakopiańskiej młodzieży, prowadzone przez wykładowców PWSFTviT w Łodzi, a zarazem znanych operatorów filmowych: prof. Zbigniewa Wichłacza i Józefa Romasza.
Wystawa w Miejskiej Galerii Sztuki Miejska Galeria Sztuki im. Wł. hr. Zamoyskiego w Zakopanem, ul. Krupówki 41
Wystawa czynna 29.09 – 09.10.2016 r. wt – pt 10.00-18.00, sb – nd 10.00-16.00
Jest to wystawa dokumentująca poprzednie edycje Przeglądu Filmów o Sztuce, odbywające się w Zakopanem. Materiały na wystawę pochodzą z archiwum Muzeum Tatrzańskiego, ZSP im. A. Kenara w Zakopanem, Miejskiej Galerii Sztuki w Zakopanem oraz zbiorów prywatnych.