WIELKA WOJNA W MAŁOPOLSCE

WIELKA WOJNA W MAŁOPOLSCE – LUDZIE, MIEJSCA, BITWY. Galeria Sztuki XX wieku w willi Oksza Zakopane, ul. Zamoyskiego 25. 4 kwietnia – 19 kwietnia 2014 Serdecznie zapraszamy na wystawę związaną z setną rocznicą wybuchu I wojny światowej. Wystawę oglądać można w Zakopanem tylko przez dwa tygodnie, prosimy więc o pośpiech. Ekspozycja opowiada o przebiegu Wielkiej Wojny w Małopolsce oraz prezentuje niepokazywane dotychczas publicznie pamiątki z I wojny światowej.

Sto lat temu, 1 sierpnia 1914 r., wybuchł międzynarodowy konflikt zbrojny, zwany początkowo wielką wojną, a następnie – pierwszą wojną światową. Konflikt ten rozbudził wśród Polaków nadzieje na odzyskanie niepodległości. Do walki stanęły bowiem państwa zaborcze: Austro-Węgry z Niemcami przeciwko Rosji. Nadzieje społeczeństwa polskiego szły jednak w parze z dylematem; którą z wojujących stron poprzeć, tym bardziej, że obie chętnie szafując dla swoich celów polską krwią, specjalnie nie kwapiły się wyrazić zgodę na odbudowę, nawet okrojonej, Rzeczypospolitej. W tych okolicznościach wyłoniły się dwie główne polskie orientacje polityczne: „aktywistyczna” – stawiająca na państwa centralne (Austro-Węgry, Niemcy, Bułgaria i Turcja) oraz „pasywistyczna” – na Ententę (Francję, Wielką Brytanię i Rosję). Ostatecznie, jedną z konsekwencji tej wojny było odzyskanie przez Polskę niepodległości, po 123 latach państwowego niebytu. Odrodzenie Rzeczypospolitej jednak nie dokonało się jedynie pod wpływem korzystnej dla Polaków koniunktury, ale także ich czynu zbrojnego i aktywności politycznej.

W związku z przypadającą w tym roku „okrągłą” rocznicą tego brzemiennego w skutki wydarzenia, Muzeum Tatrzańskie w Zakopanem wraz z Polskim Towarzystwem Historycznym zorganizowały wystawę Wielka Wojna w Małopolsce – ludzie, miejsca, bitwy. Wystawa ta eksponowana będzie do 19 kwietnia 2014 r. w „Galerii Sztuki XX wieku” (willa „Oksza” – filia Muzeum Tatrzańskiego, ul. Zamoyskiego 25).

Uroczyste otwarcie wystawy odbyło się 4 kwietnia br. W tym dniu, wernisażowi towarzyszyła sesja popularno-naukowa, poświęcona Udziałowi Podhalan w czynie legionowym, na której swoje referaty wygłosili: Lesław Dall (Strzelecka Szkoła Oficerska: Stróża – Zakopane 1913), Robert Kowalski (Podhalańskie echa Wielkie Wojny 1914-1918); Jan T. Skłodowski (Legiony Polskie w Karpatach Wschodnich 1914-1915), Wacław Polakiewicz (Operacja limanowsko-łapanowska 1914) i Jerzy M. Roszkowski (Wokół legionowych i zakopiańskich wątków „Odznaki za Wierną Służbę” Andrzeja Struga).

Ponadto zaprezentowali się członkowie grup rekonstrukcyjnych w replikach historycznych mundurów z czasów I wojny Światowej, tj.: 13 c.k. pułku piechoty z Krakowa (K.u.K. Galizisches Infanterieregiment Nr. 13), żołnierzy II brygady Legionów Polskich oraz jeden uczestnik – w mundurze żołnierza armii rosyjskiej. Pokaz ten przygotowali członkowie stowarzyszenia „Pospolite Ruszenie Szlachty Ziemi Krakowskiej” oraz „Bochniaków”.

JMR