Szczypta Śląska na Podhalu

16 lipca 2015r. w sali konferencyjnej Hotelu Stamary w Zakopanem odbyło się kolejne spotkanie z serii debat wewnętrznych z podmiotami zajmującymi się kulturą oraz przedstawicielami władz samorządowych z Podhala w ramach projektu „Obywatelskie kształtowanie polityki kulturalnej Podhala”. Tym razem gościliśmy ekspertów z Katowic, a dokładniej z Instytucji Kultury Katowice Miasto Ogrodów: Piotra Zaczkowskiego – dyrektora oraz Tamarę Kamińską – kierownika działu organizacji.

Stolica aglomeracji śląskiej to doskonały przykład metamorfozy miasta,  jeszcze 10 lat temu nieciekawego pod względem oferty kulturalnej, kojarzącego się jedynie z węglem i kopalniami – w miasto kultury i muzyki.

Zaproszeni goście opowiedzieli o tym, w jaki sposób doszło do powstania Instytucji Kultury Katowice Miasto Ogrodów, która w 2009r była jeszcze Biurem Europejskiej Stolicy Kultury, komórką powołaną w celu złożenia i monitorowania procesu aplikacji związanego z ubieganiem się o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2016r. Katowicom nie udało zdobyć tego tytułu, ale inicjatywy kulturalne wtedy zostały zapoczątkowane, są kontynuowane i rozwijane do dzisiaj. Biuro ESK zostało przekształcone w instytucje Kultury Miasto Ogrodów, która jest instytucją Miasta Katowice, aczkolwiek formuła jej funkcjonowania znacznie odbiega od pracy typowego wydziału kultury w urzędzie.

Koncepcja miasta – ogrodu, to coś więcej niż tylko koncepcja urbanistyczna rozwijana na Giszowcu – jednej z dzielnic Katowic (koncepcja miasta – ogrodu powstała w Anglii w 1989r., jej autorem jest E. Howard) to zmiana sposobu myślenia o mieście i przestrzeni. To metamorfoza z miasta industrialnego i tym samym koncepcji eksploatacji, w miasto ogród - miasto odpowiedzialności. Potrzeba jaka przyświecała tej metamorfozie, to podejście do kultury jako do czynnika zmiany społecznej. Ponadto Katowice są świetnym przykładem na to, że potrzeby kulturalne można generować. Infrastruktura jaka powstała na terenie pokopalnianym, dzisiejsza strefa kultury, w skład której wchodzą: Muzeum Śląskie, Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia i Międzynarodowe Centrum Kongresowe – to budynki, które są tak atrakcyjne wizualnie, że przyciągają wiele osób, również tych, którzy nie są np. melomanami. Początkowa motywacja zachwytu nad wizualną stroną budynku skutkuje często kolejnymi wizytami, ale już jako np. słuchacza koncertu.

Nasi eksperci opowiedzieli również o najważniejszych wydarzeniach, jakie organizuje i współorganizuje ich instytucja m.in. Intel Extreme Masters (który przyciąga do Spodka ponad 70 tys. fanów gier komputerowych z całego świata), Off Festiwal, Tauron Nowa Muzyka- te dwa ostatnie przynoszą zysku dla samych przedsiębiorców w wysokości 3 mln złotych. Ponadto Street Art. Festiwal, Art. Naif Festiwal, Jazz Art. Festiwal, Biuro Dźwięku Katowice, Ogrody Dźwięku, festiwal filmów niezależnych Ars Independent i wiele innych niezwykle ciekawych projektów, również z wykorzystaniem nowoczesnych form audiowizualnych. Ponadto wiele mniejszych projektów, na które IKKMO w formule bardzo odformalizowanej przyznaje tzw. mikrogranty, może być realizowanych, w tym takie inicjatywy jak Plac na Glanc – rewitalizacja zdewastowanych podwórek miejskich.

Na koniec podjęto również temat współpracy między miastami nie tylko na Śląsku i w Polsce, ale na całym świecie- wymiany projektami, które już udało się zrealizować, pozyskać na nie środki, a potem jedynie ponosząc koszty logistyczne, zaprezentować projekt katowicki np. sopockiej publiczności.

Mamy nadzieję, że spotkanie z naszymi gośćmi oraz przykład niezwykle dynamicznego rozwoju Katowic stanie się cenną inspiracją dla rozwoju polityki kulturalnej naszego powiatu.    

Tekst: Stowarzyszenie im. Mieczysława Karłowicza w Zakopanem