POLOWACE I POLOWACKI. JOLANTA PĘKSA - MALARSTWO NA SZKLE

6 listopada, w Zakopiańskim Centrum Kultury, Centrum Kultury Rodzimej, w willi Czerwony Dwór otwarto wystawę prezentującą malarstwo Jolanty Pęksy, zakopiańskiej malarki na szkle. Wernisaż wystawy „Polowace i polowacki” jest podsumowaniem czterdziestopięciolecia działalności pani Jolanty, która ma za sobą blisko czterdzieści wystaw indywidualnych, ponad dwieście zbiorowych, wysokie nagrody w konkursach twórczości ludowej, a jej obrazy znajdują się w zbiorach wielu polskich muzeów i zdobią galerie prywatne w kraju i zagranicą.

     Polowacka, czyli polowanie,  to w  czasach ogólnej biedy i  głodu na Podhalu był sposób  na przetrwanie. Obecnie, kiedy myślistwo obudowane jest szeregiem rytuałów, funkcji i regulaminów  warto o refleksję na istotą polowania podhalańskiego, bliskiego kłusownictwu. A było nią zdobywanie pożywienia. Tę oczywistą prawdę przypominał  Wojciech Gąsienica - Byrcyn wieloletni dyrektor Tatrzańskiego Parku Narodowego. I z tego - również  socjologicznego  powodu  - wystawa była jak najbardziej oczekiwana.   

    Na wystawę zapraszam, ponieważ są tam obrazy artystycznie piękne , przedstawiające sceny zapadające w pamięć,  o cudownej, leśnej   kolorystyce podkreślanej przez Annę Kozak pracownika Muzeum Tarzańskiego. Warto zakupić katalog wystawy, gdzie zamieszczono kilkadziesiąt reprodukcji  obrazów Jolanty Pęksy o  tematyce myśliwskiej.             

Kuratorem wystawy jest dr  Małgorzata Wnuk.

Wystawa jest  czynna do 11 grudnia.

Materiał Centrum Kultury Rodzimej w willi Czerwony Dwór  

„ Jolanta Pęksa swą przygodę z malarstwem na szkle zaczęła w 1975 roku.Ślub z Markiem Pęksą, synem znanej i cenionej malarki – Eweliny Pęksowej, atmosfera tego niezwykłego domu i zachęta ze strony Teściowej sprawiły, że zaczęła malować. Swe prace pokazała po raz pierwszy w 1976 roku na wystawie twórczości rodziny Pęksów zorganizowanej przez Muzeum Tatrzańskie i Stowarzyszenie Twórców Ludowych w wilii Turnia w Zakopanem.

Od 1978 roku jest członkiem Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Jej obrazy znajdują się w zbiorach Muzeum Etnograficznego im. Marii Znamierowskiej- Prüfferowej w Toruniu, Muzeum Etnograficznego im. Seweryna Udzieli w Krakowie, Muzeum Karkonoskiego w Jeleniej Górze, Muzeum Tatrzańskiego im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem, Muzeum im. Władysława Orkana w Rabce-Zdroju, Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu oraz Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie.

Artystkę inspiruje nie tylko dawne malarstwo z jego tradycyjną tematyką, jest również baczną obserwatorką życia Podhala. Pomysły na obrazy zapisuje w formie rysunkowych szkiców, które następnie w ogólnym zarysie kopiuje na taflę szkła. Ma dużą łatwość rysunku, ale podobnie jak dawni ludowi mistrzowie, wszystkie elementy malowidła przedstawia schematycznie, płasko, obrysowując delikatnym konturem. Wykonuje go najczęściej pędzelkiem, czasem piórkiem, różnicując jego kolorystykę.

Pod koniec lat siedemdziesiątych, po przeprowadzce rodziny do leśniczówki, w jej obrazach pojawił się temat myśliwski. Odwiedzający Pęksów pracownicy leśni, myśliwi, starzy górale często rozprawiali o lesie, zwierzętach, dawnych „polowacach” oraz „polowacce”. Był to też przedmiot rozmów z mężem̶leśniczym, ale również myśliwym. Czasem towarzyszyła mu w polowaniach. Wszystko to pobudzało wyobraźnię Artystki i dostarczało tematów do jej prac.

Z charakterystyczną dla siebie dociekliwością poszerzała wiedzę z tej dziedziny,a problematyka myśliwska stała się charakterystyczna dla jej twórczości. Na wystawie zobaczyć możemy ponad 40 prac w typowej dla swych obrazów kolorystyce, w tym przypadku jednak z dominantą zieleni, brązów, żółci i złota, maluje leśną zwierzynę, świętych patronów myśliwych̶Huberta i Eustachego, polujących w tatrzańskich lasach zbójników, wreszcie sceny obrazujące myśliwskie tradycje i obrzęd y̶ślubowanie, myśliwski chrzest, pasowanie na myśliwego, wybór króla polowania i inne.

Wystawie towarzyszą akcesoria myśliwskie męża Artystki sp. Marka Pęksy.