Zakopane
Kultura
Patronat medialny WATRA
49. MFFZG w Zakopanem
Autor: Anna Karpiel-Semberecka UMZ
Burmistrz Miasta Zakopane Leszek Dorula zaprasza na 49. Międzynarodowy Festiwal Folkloru Ziem Górskich, który odbędzie się w Zakopanem w dniach 17-25 sierpnia 2017r. pod Honorowym Patronatem Małżonki Prezydenta RP Agaty Kornhauser-Dudy. Pod Giewontem spotkają się góralskie zespoły z całego świata oraz znawcy i miłośnicy folkloru. Piękne stroje, zwyczaje, muzyka i taniec, a także atrakcje dla dzieci i dorosłych z pewnością jak co roku zachwycą festiwalową publiczność i wszystkich odpoczywających w tym czasie pod Tatrami. Warto więc zaplanować wakacyjny odpoczynek właśnie w drugiej połowie sierpnia, by stać się częścią tego niezwykłego góralskiego święta.
W Festiwalu udział weźmie 14 zespołów zagranicznych: z Francji, Słowacji, Rumunii, Węgier, Ukrainy, Portugalii, Bułgarii, Macedonii, Serbii, Turcji, Kazachstanu, Rosji (Jakucja - Syberia), Tajwanu oraz Ameryki Północnej (polonijny zespół Wanta z Chicago), a także polskie zespoły zakwalifikowane podczas Festiwalu Folkloru Górali Polskich w Żywcu: „Giewont” z Zakopanego, „Magurzanie” z Łodygowic, „Jakubkowianie” z Łososiny Dolnej, „Śwarni Łojce„ z Sadku-Kostrzy. Z kolei zaszczytna rola gospodarza Festiwalu w tym roku przypadła w udziale Zespołowi im. Klimka Bachledy z Zakopanego.
W tym roku wyjątkowo wioska festiwalowa i namiot zlokalizowane zostaną na Górnej Równi Krupowej, ze względu na planowaną rewitalizację jej dolnej części. Zielony plener z roztaczającym się stamtąd pięknym widokiem tętnić będzie festiwalowym życiem, muzyką śpiewem i tańcem. Radosne dźwięki i atmosfera Festiwalu dotrą także w inne zakątki miasta, a nawet w Tatry. Muzykanci, śpiewacy i tancerze, którzy w dniu oficjalnego rozpoczęcia festiwalu w latach ubiegłych występowali już na Kasprowym Wierchu, nad Morskim Okiem i na Gubałówce, tym razem zaprezentują się na pięknej polanie u wylotu Doliny Strążyskiej, gdzie odbędzie się krótki plenerowy koncert przy góralskich watrach.
Jak zwykle na bogaty i różnorodny program Festiwalu złożą się występy zespołów prezentujących góralski folklor z całego świata i rywalizujących o „Złote Ciupagi”, a także liczne imprezy towarzyszące. Pokazują one piękno ludowej tradycji oraz ogromną troskę o zachowanie jej autentyzmu i przekazanie następnym pokoleniom. - Siłą zakopiańskiego Festiwalu jest sięganie do korzeni, do dziedzictwa przodków. Wyjątkowa jest także jego konkursowa formuła, która wyróżnia go wśród innych podobnych wydarzeń w Polsce i na świecie. To dzięki niej Festiwal uznawany jest nie tylko za jeden z największych i najstarszych, ale także za najbardziej prestiżowy. Tym samym doskonale promuje on polską kulturę ludową, podhalański folklor i jest wizytówką Zakopanego – podkreśla Zastępca Burmistrza Miasta Zakopane Agnieszka Nowak-Gąsienica.
Z Festiwalem nierozłącznie związane są takie wydarzenia jak ogłoszenie wyników Ogólnopolskiego Konkursu Literackiego im. Tadeusza Staicha na wiersz o tematyce górskiej, Mistrzostwa Podhala w Powożeniu, koncert „Muzyka Łuku Karpat”, korowód ulicami Zakopanego, Wystawa Owczarków Podhalańskich, Kiermasz Sztuki Ludowej i Rzemiosła Artystycznego, Konkurs Kapel, Instrumentalistów i Śpiewaków Ludowych, Dni Narodowe, a także koncert „Mali Górale” oraz cieszące się wielkim zainteresowaniem ciekawe animacje dla dzieci, których tematem tym razem będą sianokosy, tradycje budarskie, pieczenie moskoli oraz muzyczne zajęcia "Dźwięki wygrane palcami jednej ręki". Zaplanowane zostały także warsztaty dla młodzieży i dorosłych z nauką tańców: zbójnickiego, mazurka i choro.
- Motywem przewodnim Festiwalu w tym roku jest dziecko i jemu będzie poświęcona międzynarodowa konferencja naukowa pt. "Dziecko w kulturze tradycyjnej", która skupi teoretyków i praktyków na co dzień zajmujących się folklorem. Z motywem przewodnim będzie również związana plenerowa wystawa fotografii ukazująca miejsce dziecka w tradycyjnej kulturze na przełomie XX i XXI wieku – wyjaśnia Dyrektor Artystyczna Festiwalu Agnieszka Gąsienica-Giewont.
Festiwal ma bardzo bogaty program i wielowymiarowy charakter. Łącząc zabawę i edukację, daje przede wszystkim możliwość spotkania z fascynującymi ludźmi, ich tradycją, muzyką, tańcem, rzemiosłem i kuchnią, a także podróży do źródeł, odkrywania własnych korzeni. Nic więc dziwnego, że wydarzenie to ma wierną publiczność, która chętnie tu wraca, by znów poczuć wyjątkową atmosferę góralskiego święta.
Więcej informacji na stronie: www.festiwale.zakopane.pl
Organizator:
Burmistrz Miasta Zakopane Leszek Dorula
Zakopiańskie Centrum Kultury
Patronat Honorowy:
Małżonka Prezydenta RP Agata Kornhauser-Duda
Dofinansowanie:
ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Patronat Naukowy:
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Partner Główny:
Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego
Partner:
Związek Podhalan Oddział Zakopane
Sponsorzy:
Społem
Gama
Cash&Carry Brutal
Patroni Medialni:
TVP 3 Kraków
TVP 3 Katowice
Radio Kraków
AMS
Tygodnik Podhalański
24tp.pl
Tygodnik Podhalański TV
Gość Niedzielny
Niedziela
Pismo Folkowe
Etnosystem.pl
FOLK24.pl
Watra.pl
Podhale24.pl
Podhaleregion.pl
Góral.info.pl
MałopolskaOnline.pl
Zakopiec.info
Jury Festiwalu
Festival Jury
Przewodnicząca / Chairwoman
dr Bożena Lewandowska (Polska/ Poland)
Członkowie / Members:
mgr Miklós Braun (Węgry/ Hungary)
mgr Jozef Burić (Słowacja/ Slovakia)
mgr Elżbieta Chodurska (Polska/ Poland)
dr Mircea Cimpeanu (Rumunia/ Romania)
dr Evgenia Grancharova (Bułgaria/ Bulgaria)
doc. Bülent Kurtişoğlu (Turcja/ Turkey)
Didier Bernard (Francja/ France)
Sekretarz/ Secretary Jury Bernadetta Strzałkowska
JURY MIĘDZYNARODOWEGO KONKURSU KAPEL, INSTRUMENTALISTÓW I ṤPIEWAKÓW LUDOWYCH IM. WŁADYSŁAWA TREBUNI- TUTKI
JURY OF THE WŁADYSŁAW TREBUNIA – TUTKA INTERNATIONAL COMPETITION OF FOLK BANDS, INSTRUMENTALIST AND SINGERS
Przewodniczący/ Chairman
prof. dr hab. Bernard Garaj (Słowacja/ Slovakia)
Członkowie/ Members
mgr Maria Baliszewska (Polska / Poland)
mgr Halina Maciata – Lassak (Polska/ Poland)
prof. nadzw. dr hab. Zbigniew Przerembski, prof. IS PAN (Polska/ Poland)
Andrzej Obrochta (Polska/ Poland)
Sekretarz/ Secretary Kamil Nowak
HISTORIA
Dzieje Międzynarodowego Festiwalu Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem sięgają czasów II Rzeczpospolitej, a jego rodowód można łączyć z koncepcją "Związku Ziem" wyrosłą na gruncie podhalańskiego regionalizmu, skonkretyzowaną w latach 20-tych XX w. przez Władysława Orkana. Proponowana przez niego koncepcja zakładała zjednoczenie wszystkich grup zamieszkujących polskie Karpaty, od Huculszczyzny aż po Beskid Śląski i stworzenie dla tak pojętego organizmu wspólnego programu rozwoju.
Podobne cele przyświecały twórcom "Święta Gór", które po raz pierwszy miało odbyć się w 1934r. w Zakopanem. Niestety ogromna powódź pokrzyżowała plany. Ale już rok później 4 sierpnia 1935r., Podhalanie witali muzyków, tancerzy, śpiewaków, twórców i artystów ludowych przybyłych pod Tatry z całych polskich Karpat, od Czeremoszu aż po Olzę. Przez cały tydzień górale żywieccy, sądeccy, beskidzcy, Huculi, Łemkowie, Bojkowie prezentowali dorobek twórczy swych ziem. Już wtedy święto miało charakter konkursu, a główne nagrody przypadły Hucułom. Dwa lata później impreza przemianowana na "Tydzień Gór" odbyła się w Wiśle.
Po II wojnie idea góralskiego święta odżyła ponownie w zmienionej nieco formie pod nazwą "Jesieni Tatrzańskiej", imprezie mającej przedłużyć letni sezon turystyczny pod Giewontem. Na początku prezentacje zespołów były tylko jednym z wielu punktów programu. We wrześniu 1965 r. na scenie kina "Giewont" wystąpiły cztery miejscowe zespoły. Zachwyciły widzów, dając wyraźny sygnał organizatorom, że folklor widowiskowy może być największą atrakcją zakopiańskiego święta. Tak też się stało. W 1968 r. oprócz polskich zespołów zaproszono grupy z zagranicy - odbył się pierwszy międzynarodowy festiwal. Początkowo wszystkie zespoły rywalizowały w jednej kategorii, a do zdobycia była tylko jedna główna nagroda "Złota Ciupaga". Niemniej już po pierwszym konkursie, jurorzy dostrzegając ogromne różnice pomiędzy zespołami zgłosili potrzebę przeformułowania jego zasad. Nowy regulamin opracowany pod kierunkiem znanego etnografa Romana Reinfussa, wyodrębniał trzy kategorie zespołów prezentujących folklor w formie autentycznej - kat. I, artystycznie opracowanej - kat. II, oraz w formie stylizowanej - kat. III. W 1975 r. wprowadzono czwartą kategorię zespołów prezentujących folklor rekonstruowany, czyli odtworzony na podstawie literatury i zapisów archiwalnych. Modyfikacja regulaminu, uwzględniająca różne formy prezentacji folkloru, zdaniem Danuty Rejdych, pełniącej przez kilkanaście lat funkcje dyrektora festiwalu, przyczyniła się do podniesienia rangi zespołów wiejskich, a także do popularyzacji "folkloru w formie jak najbardziej autentycznej połączonej z obrzędem czy zwyczajem, a nie montowanych sztucznie składanek taneczno-muzycznych". Słowa te jednocześnie oddawały charakter pracy i wizję folkloru propagowaną przez badaczy kultury ludowej z ośrodka krakowskiego, którzy przez blisko 30 lat zasiadali w festiwalowym Jury. Dla wspomnianej grupy Jurorów zespoły wiejskie przedstawiały największą wartość, gdyż prezentowały tradycyjny, nieprzetworzony folklor, który należało chronić, a nawet reaktywować. Festiwal miał być ważnym narzędziem w realizacji tego zadania. Czy tak się stało? Niezależnie od odmiennych poglądów, licznych dyskusji i kontrowersji towarzyszących werdyktom, trzeba przyznać, że festiwal wpłynął pozytywnie na rozwój zespołów góralskich, które mobilizował do rekonstruowania zapomnianych obrzędów i wprowadzania ich do programów artystycznych.
Dziś zakopiański konkurs jest prestiżową i uznaną imprezą folklorystyczną, nie tylko w kraju, ale i zagranicą. Przez niemal pół wieku uczestniczyło w nim prawie 460 zespołów zagranicznych z ponad 60 krajów oraz około 200 grup polskich.
Krytykowana i kontrowersyjna formuła konkursowa, przetrwała próbę czasu i obecnie przyciąga zespoły z różnych krajów i kontynentów, pragnące stanąć do rywalizacji o najważniejsze trofeum "Złotą Ciupagę". Ponadto festiwal jest też jednym z najistotniejszych elementów tworzących niepowtarzalny klimat Zakopanego i jego kulturowy krajobraz. To jedyna w swoim rodzaju impreza, a zarazem atrakcyjna propozycja w ofercie turystycznej miasta, która przyciąga rzesze fanów z całej Polski. Turyści przybywają pod Giewont, by z góralami z różnych zakątków świata przeżyć folklorystyczną przygodę. Ale to nie wszystko niezależnie od poznawczych, promocyjnych i merkantylnych celów, festiwal jest też ważnym wydarzeniem dla samych górali podhalańskich, którzy mogą umacniać swą wspólnotową więź, regionalną tożsamość, przywoływać i wskazywać najbardziej wartościowe elementy swej kultury. Mieszkańcy podhalańskich miejscowości, odrywając się od codziennych obowiązków, mogą spotkać się ze sobą w festiwalowej wiosce, by w niecodziennej atmosferze, przy ognisku i dobiegających z namiotu dźwiękach góralskiej muzyki porozmawiać, pokrzepić się herbatą, zaśpiewać. To drugie oblicze festiwalowego życia, mniej oficjalne i mniej eksponowane, ale równie ciekawe, które toczy się obok konkursowych zmagań.
Wiele imprez towarzyszących Festiwalowi uatrakcyjnia co roku to wielkie święto, proponując szereg atrakcji dla miłośników folkloru, rękodzieła, folkowej muzyki i regionalnej kuchni.
Program:
17 sierpnia, czwartek
16:00 Otwarcie plenerowej wystawy fotografii Żywioł Folkloru, ul. Krupówki (rejon oczka wodnego)
17:00 Ogłoszenie wyników 46. Ogólnopolskiego Konkursu Literackiego im. Tadeusza Staicha na wiersz o tematyce górskiej. Kino Miejsce, ul. Orkana 2 (wejście z tyłu budynku Kina Sokół)
18 sierpnia, piątek
09:30 Parada dorożek ulicami Zakopanego. Początek pod Wielką Krokwią im. S. Marusarza
11:00 Mistrzostwa Podhala w Powożeniu, Fiakier Roku, konkurs na Śpiew Pytacki. Górna Rówień Krupowa
16:30 Otwarcie plenerowej wystawy fotografii Dziecko w kulturze tradycyjnej, wioska festiwalowa
17:00 Warsztaty folklorystyczne W kręgu ludowych tańców Europy. Taniec zbójnicki, mazurek, horo. Wioska festiwalowa, namiot plenerowy
20:00 Koncert Na folkową nutę. Wystąpią: S.H.A. Susanna Jara i Hanka Wójciak oraz Tatrzańska Orkiestra Klimatyczna i Goście - Turnioki i Basia Giewont
19 sierpnia, sobota
09:00 Spotkanie dr Joanną Dziadowiec, autorką książki Festum Folkloricum. Performatywność folkloru w kulturze współczesnej. Rzecz o międzykulturowych festiwalach folklorystycznych. Pensjonat Biały Potok, ul. Droga do Białego 7
09:30 Międzynarodowa konferencja naukowa Dziecko w kulturze tradycyjnej.Pensjonat Biały Potok, ul. Droga do Białego 7
14:00 Koncert Mali Górale. Prezentacja laureatów VIII Tatrzańskiego Festiwalu Zespołów Góralskich Złote Kierpce. Wioska festiwalowa, scena plenerowa
17:00 Konferencja prasowa.Pensjonat Biały Potok, ul. Droga do Białego 7
17:00 Roztańczone Zakopane. Spotkanie grup festiwalowych z mieszkańcami Zakopanego na terenie całego miasta
17:30 Rozśpiewane Zakopane. Wspólne śpiewanie góralskich przyśpiewek z publicznością. Wioska Festiwalowa
17:30 Orszak weselny. Parada z ul. Krupówki (rejon oczka wodnego) do wioski festiwalowej
18:00 Tradycyjne wesele góralskie w wykonaniu Zespołu Góralskiego im. Klimka Bachledy z Zakopanego, gospodarza 49. MFFZG. Wioska festiwalowa, scena plenerowa
19:00 Koncert plenerowy. Prezentacja grup folklorystycznych. Wioska festiwalowa
20:30 Koncert Muzyki Łuku Karpat. Motyw przewodni – heligonki, harmonie, guzikówki. Kino Giewont, ul. Kościuszki 4
20 sierpnia, niedziela
08:00 Poranny koncert z ogniskami na polanie (skrzyżowanie ulic Bogdańskiego i Strążyskiej)
10:30 Uroczysta Msza Święta. Kościół Św. Krzyża, ul. Zamoyskiego
11:30 Korowód ulicami Zakopanego: Zamoyskiego i Krupówki
14:00 Wystawa owczarków podhalańskich. Górna Rówień Krupowa
18:00 Koncert inauguracyjny. Namiot festiwalowy (koncert biletowany)
21:00 Zabawa taneczna. Wioska festiwalowa, namiot plenerowy
21 sierpnia, poniedziałek
10:00 Tradycyjne zabawy dziecięce. Animacje dla najmłodszych. Wioska festiwalowa, namiot plenerowy
11:00 Warsztaty wycinanki łowickiej i zabawki ludowej dla dzieci. Wioska festiwalowa, namiot plenerowy
12:00 Międzynarodowy Konkurs Kapel, Instrumentalistów i Śpiewaków Ludowych im. Władysława Trebuni- Tutki. Wioska festiwalowa, scena plenerowa
15:00 Narodowy Dzień Kazachstanu. Wioska festiwalowa
17:00 Koncerty konkursowe PORTUGALIA, FRANCJA, WĘGRY, BUŁAGARIA. Namiot festiwalowy
20:30 Koncerty konkursowe RUMUNIA, USA-WANTA
Koncerty towarzyszące SŁOWACJA, MACEDONIA. Namiot festiwalowy
21:00 Zabawa taneczna. Wioska festiwalowa, namiot plenerowy
22 sierpnia, wtorek
10:00 Sianokosy. Animacje dla najmłodszych. Wioska festiwalowa
11:00 Warsztaty tkactwa artystycznego. Wioska festiwalowa, namiot plenerowy
12:00 Międzynarodowy Konkurs Kapel, Instrumentalistów i Śpiewaków Ludowych im. Władysława Trebuni- Tutki. Wioska festiwalowa, scena plenerowa
15:00 Narodowy Dzień Francji.Wioska festiwalowa
17:00 Koncerty konkursowe SŁOWACJA, POLSKA-ŚWARNI ŁOJCE, SERBIA, ROSJA-JAKUCJA. Namiot festiwalowy
20:30 Koncerty konkursowe POLSKA- GIEWONT, TAJWAN
Koncerty towarzyszące WĘGRY, UKRAINA. Namiot festiwalowy
21:00 Zabawa taneczna. Wioska festiwalowa, namiot plenerowy
23 sierpnia, środa
10:00 Tradycje budarskie. Animacje dla najmłodszych. Wioska festiwalowa, namiot plenerowy
11:00 Warsztaty malarstwa na szkle dla dzieci. Wioska festiwalowa, namiot plenerowy
12:00 Międzynarodowy Konkurs Kapel, Instrumentalistów i Śpiewaków Ludowych im. Władysława Trebuni- Tutki.Wioska festiwalowa, scena plenerowa
15:00Narodowy Dzień Serbii.Wioska festiwalowa
17:00 Koncerty konkursowe MACEDONIA, POLSKA-JAKUBKOWIANIE, KAZACHSTAN, TURCJA. Namiot festiwalowy
20:30 Koncerty konkursowe UKRAINA, POLSKA-MAGÓRZANIE
Koncerty towarzyszące: Projekt Nowej wiesny przyseł cas Zespół 9 SIYŁ oraz BUŁGARIA. Namiot festiwalowy
21:00 Zabawa taneczna. Wioska festiwalowa, namiot plenerowy
24 sierpnia, czwartek
10:00 Dźwięki wygrane palcami jednej ręki. Animacje dla najmłodszych. Wioska festiwalowa, namiot plenerowy
10:00 Spotkanie jury festiwalowego z uczestnikami MFFZG. Urząd Miasta Zakopane, ul. Kościuszki 13, sala obrad
11:00 Warsztaty haftu dla dzieci. Wioska festiwalowa, namiot plenerowy
12:00 Ogłoszenie wyników i koncert laureatów Międzynarodowego Konkursu Kapel, Instrumentalistów i Śpiewaków Ludowych. Wioska festiwalowa, scena plenerowa
14:00 Dzień Górali Polskich.Wioska festiwalowa, scena plenerowa
17:00 Koncerty towarzyszące PORTUGALIA, USA-WANTA, ROSJA-JAKUCJA, RUMUNIA Namiot festiwalowy
20:30 Koncerty towarzyszące. Widowisko Chłopcy pośli na zbój w wykonaniu zespołów: Grojcowianie, Zielony Jawor, Zornica oraz SERBIA, KAZACHSTAN, TURCJA. Namiot festiwalowy
21:00 Zabawa taneczna. Wioska festiwalowa, namiot plenerowy
25 sierpnia, piątek
10:00 Smaki Podhala- pieczemy moskole. Animacje dla najmłodszych. Wioska festiwalowa, namiot plenerowy
11:00 Warsztaty garncarstwa dla dzieci. Wioska festiwalowa, namiot plenerowy
11:00 Konferencja prasowa. Urząd Miasta Zakopane, ul. Kościuszki 13, sala obrad
12:00 Nakrycia głowy uczestniczek Międzynarodowego Festiwalu Folkloru Ziem Górskich (2005-2016) w fotografii Jerzego Z. Kosiuczenki Urząd Miasta Zakopane, ul. Kościuszki 13, sala obrad
13:30 Modlitwa o pokój. Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej na Krzeptówkach
17:00 Koncert finałowy Górale świata. Ogłoszenie wyników konkursu i ceremonia wręczenia nagród. Namiot festiwalowy (koncert biletowany)
Wydarzenia towarzyszące
1- 30 sierpnia Pokonkursowa wystawa plenerowa Dziecięcy Plakat Festiwalowy. Park Miejski im. Marszałka Józefa Piłsudskiego.
17- 30 sierpnia Pokonkursowa wystawa fotografii Żywioł Folkloru 2016, ul. Krupówki (rejon oczka wodnego)
17-25 sierpnia Konkurs fotograficzny Żywioł Folkloru. Zakopane
18-25 sierpnia Wioska Festiwalowa
10:00 - 18:00 Kiermasz Sztuki Ludowej i Rzemiosła Artystycznego
20:00 Ogniska Integracyjne
Plenerowa wystawa fotografii Dziecko w kulturze tradycyjnej
Otwarte Pracownie Artystów Zakopiańskich, galerie i muzea (szczegóły w informatorze festiwalowym)
- 100-lecie LO im. O. Balzera w ZakopanemDwupłytowy album DVD zawierający relacje wideo z obchodów 100-lecie Liceum Ogólnokształcącego im. O. Balzera w Zakopanem. Pierwsza płyta zawiera reportaż (30 min.) ze...35 zł
- Ludowe etui na tablet VLudowe etui z szarego filcu zapinane na rzep, kolorowy haft maszynowy. Etui nadaje się do przechowywania np. tabletu. Wymiary: szerokość 21 cm, długość 31 cm. 60 zł
- Magnes Folk na lodówkę IXMagnes Folk łączy ze sobą motywy polskiej sztuki ludowej z motywami z regionu Podhala. Świetnie nadaje się na lodówkę. Jest doskonałą pamiątką z Zakopanego. Może też być...7 zł