FINALOWE KONCERTY 40 DNI MUZYKI KAROLA SZYMANOWSKIEGO

Jak szybko płynie czas… Dopiero co, 22 lipca w Teatrze im. Stanisława Witkiewicza świetnym występem Kwartet Meccore rozpoczynał festiwal, a już - trwające prawie dwa tygodnie - jubileuszowe Dni Muzyki Karola Szymanowskiego przeszły do historii. Przedostatni koncert festiwalowy odbył się w Galerii Hasiora. Wystąpił na nim rodzinny zespół 3 x Krzeszowiec, w klasycznym dla trio składzie: fortepian, skrzypce i wiolonczela. Słuchaliśmy zespołu w różnych konfiguracjach: jako duety (skrzypce / fortepian, wiolonczela / fortepian i skrzypce / wiolonczela) oraz jako trio, co podniosło atrakcyjność koncertu.

Mało znana dwuczęściowa Sonata op. 4 na wiolonczelę i fortepian Zoltána  Kodály´a z śpiewną częścią pierwszą i ożywioną tanecznym rytmem częścią drugą, pozwoliła słuchaczom docenić kunszt techniczny Adama Krzeszowa, koncertmistrza Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach. Pieśń Roksany z opery „Król Roger” Karola Szymanowskiego w aranżacji na skrzypce i fortepian Pawła Kochańskiego zaprezentował Szymon Krzeszowiec, prymariusz renomowanego Kwartetu Śląskiego. W obydwu przypadkach  braciom partnerowała w sposób zasługujący na uwagę Anna Krzeszowiec. Następnym punktem programu była Passacaglia g-moll na temat Haendla norweskiego kompozytora Johana Halvorsena. Ten napisany w 1897 roku utwór, dający szerokie pole do wirtuozowskiego popisu, wykonywany był często w ubiegłym wieku przez dwóch światowej klasy muzyków: skrzypka Yehudi Menuhina i wiolonczelistę Grigorija Piatigorskiego. Wykonanie Szymona i Adama Krzeszowów publiczność nagrodziła burzą oklasków. Muzyczną ucztę dopełniło Trio op.1 nr 3 Ludwiga van Beethovena, którego klasyczna równowaga i klarowność była wspaniałym kontrastem do wcześniej wykonanych utworów, pozostających w kręgu stylu romantycznego. Czysta rozkosz sluchania!

Końcowym akordem festiwalu był koncert Orkiestry Kameralnej Polskiego Radia Amadeus w Kościele p.w. Św. Krzyża. Po raz ostatni zespół odwiedził Zakopane w latach 90-tych, tym bardziej więc koncert w dniu 4 sierpnia oczekiwany był z wielkim zainteresowaniem. Zespół pod dyrekcją Agnieszki Duczmal i Anny Duczmal-Mróz przedstawił obszerny program, w swej pierwszej części złożony z utworów kompozytorów polskich.

Koncert rozpoczęła fortepianowa Etiuda b-moll op. 4 nr 3 Karola Szymanowskiego, grywana w filharmoniach najczęściej w opracowaniu Grzegorza Fitelberga na orkiestrę symfoniczną - tutaj zabrzmiała niemniej pięknie w aranżacji Agnieszki Duczmal na orkiestrę smyczkową. Po niej Anna Duczmal-Mróz poprowadziła dzieło Feliksa Nowowiejskiego „Pożegnanie Ellenai” na klarnet, orkiestrę smyczkową i głos recytujący. Kompozycja ta, miejscami liryczna a miejscami epatująca patosem, zabrzmiała po raz pierwszy w Zakopanem z okazji przypadającej w tym roku  140. rocznicy urodzin Feliksa Nowowiejskiego. Podniosły ton poezji Juliusza Słowackiego sugestywnie podanej przez Grzegorza Eckerta oraz gra znakomicie dysponowanego klarnecisty Romana Widaszka wprawiła wszystkich w kontemplacyjny nastrój, którego przedłużeniem było Concerto-Notturno na skrzypce i orkiestrę smyczkową Mikołaja Góreckiego (syna Henryka Mikołaja). Solistą w Concerto-Notturno był Jarosław Żołnierzyk, koncertmistrz Orkiestry Amadeus. Kompozycja ta przypomniała podniosłe chwile z festiwalu 2015, kiedy to zabrzmiało prawykonanie „Trio Concerto” na klarnet, róg, fortepian i orkiestrę smyczkową Mikołaja Góreckiego - entuzjastycznie wówczas przyjęte przez publiczność.

Festiwal 2017 również miał „swe” światowe prawykonanie - był nim utwór Jerzego Kornowicza „Sceny z Witkacego”. Słynący  z  kontrowersyjnych pomysłów kompozytor, łączący często muzykę z literaturą i trans-gatunkowością skomponował utwór na smyczki, instrumenty tradycyjne, głosy i akcję teatralną. Przed wykonaniem przedstawił ideę, która legła u podstaw kompozycji: zamiarem było oddanie stanów ekspresyjnych wizji Witkacego - oryginalnego twórcy, filozofa i teoretyka  sztuki  w kontekście stereotypów góralszczyzny.

To na wskroś nowoczesne dzieło, zgodnie z intencją autora zaskoczyło słuchaczy - nieczęsto widzi się muzyków orkiestrowych używających głosu i nietypowego instrumentarium w postaci  janczarów, biczy, okaryn i fletni. Ten niekonwencjonalny utwór oddawał swoistą oryginalność i chaos myśli Witkacego, a zakopiański koloryt kompozytor osiągnął poprzez użycie krowich dzwonków i wplecenie okrzyków „hej” do warstwy dźwiękowej dzieła.

Zwieńczeniem finałowego koncertu było wykonanie „Obrazków z wystawy” Modesta Musorgskiego – dzieła, które w kongenialnej instrumentacji Maurice Ravela jest sztandarową pozycją orkiestr symfonicznych na całym świecie. Aranżacja na orkiestrę smyczkową nie może konkurować z  bogactwem barw orkiestry symfonicznej, ale w każdym razie pozwala dostrzec możliwości, jakie drzemią w tym wspaniałym dziele fortepianowym  rosyjskiego kompozytora XIX wieku. Agnieszka Duczmal, autorka aranżacji wspaniale poprowadziła swoją orkiestrę wzbudzając entuzjazm zakopiańskiej publiczności. Mimo późnej pory, słuchacze niemilknącymi brawami wymusili jeszcze trzy bisy, prowadzone na przemian przez obie dyrygentki.

Kończąc relację z ostatnich koncertów tegorocznego festiwalu nie mogę się oprzeć podsumowaniu ich słowami największego uznania dla prof. Joanny Domańskiej – prezesa Towarzystwa Muzycznego im. Karola Szymanowskiego, za pomysłowość i uczynienie z Dni Muzyki Karola Szymanowskiego wielkiego wydarzenia artystycznego, godnego imienia największego po Chopinie kompozytora polskiego. Chapeau bas!