Historia sztandarów ZG i ZP w Zakopanem

Kolejne posiady w Białej Izbie Związku Podhalan prowadził historyk, autor wielu publikacji naukowych Lesław Dall. Przedstawił on historię sztandarów Związku Górali i Związku Podhalan w Zakopanem. Przypomniał, że w latach 80-tych Muzeum Tatrzańskie zorganizowało wystawę zakopiańskich sztandarów. Większość z nich posiada znaczną wartość historyczną i artystyczną. Wizyta Ojca Świętego Jana Pawła II w dniu 6.VI.1997 zgromadziła na Wielkiej Krokwi ponad 100 sztandarów różnych organizacji społecznych.

Pierwszy sztandar Związku Górali został poświęcony już w 1923 roku, a dokonał tego ks. Jan Tobolak. Odbyło się wtedy uroczyste wbijanie gwoździ i wieczornica góralska w „Morskim Oku”. Wystawiono przedstawienie „Janosik Nędza Litmanowski” Na jednej stronie sztandaru widniał orzeł i napis „W jedności siła”, z drugiej strony znajdował się wizerunek bł.Andrzeja Boboli, beatyfikowanego w 1853 roku.

17.04.1938 roku miała miejsce kanonizacja bł. Andrzeja Boboli, w której uczestniczyła 20 – osobowa delegacja Związku Górali. Niestety obowiązywał zakaz wnoszenia przedmiotów do wewnątrz bazyliki. Podczas uroczystości nad głowami wiernych rozwinął się jednak ów potajemnie wniesiony sztandar, który podziwiać mogło ok.8000 Polaków.

Po uroczystości, na Placu św. Piotra  wszyscy cisnęli się do sztandaru, był fotografowany, a zdjęcia zamieszczono w prasie włoskiej. Do 1939 roku sztandar był w Zakopanem. Potem ślad po nim zaginął.
Drugi sztandar Związku Górali, tzw. mniejszy został poświęcony 29.08.1926 roku i był to sztandar banderii konnej. Poswięcił go także ks. kanonik Jan Tobolak. Podczas uroczystości odczytano list ks. Adama Stefana Sapiehy, metropolity krakowskiego. Także ten sztandar zaginął podczas II wojny światowej.

W 1982 roku z inicjatywy Franciszka Bachledy Księdzularza reaktywowano powstałe w kwietniu 1926 roku ognisko Związku Podhalan na Olczy. 23.02.1992 roku miało miejsce poświęcenie sztandaru zaprojektowanego przez Władysława Trebunię Tutkę a wykonanego przez Martę Gąsienicę Szostak. Sztandar Związku Podhalan w Zakopane został zaprojektowany przez Martę Gąsienicę Szostak, okucia wykonał Władysław Gąsienica Makowski. Trzeci sztandar ZP w Zakopanem to sztandar ogniska na Olczy.

Zarząd Związku Podhalan Oddział Zakopane zwraca się z gorącą prośbą do wszystkich, którzy mogą pomóc w odnalezieniu przedwojennych sztandarów Związku Górali o pomoc w ich odnalezieniu. Informacje prosimy przekazywać do biura ZP w Zakopanem, przy ul.Kościuszki 4 („Biała Izba”), nr. tel. 182013330, adres mailowy: z.p.zakopane@wp.pl lub pod numer telefonu 605291613.