Festiwalowe Wieści - Usynowienie pieśni „Góralu, czy ci nie żal?”

W sobotę ramach 44. Międzynarodowego Festiwalu Folkloru Ziem Górskich w obecności władz Zakopanego, gości festiwalu oraz licznie zgromadzonej publiczności nastąpiło uroczyste usynowienie popularnej ceperskiej pieśni "Góralu, czy ci nie żal?”. Została ona przyjęta do kanonu pieśni Podhala.

- Od tej pory Krakowiacy i Górale wspólnie wynoszą ten utwór do poziomu i funkcji polskich pieśni hymnicznych takich jak "Rota", "Polonez Kościuszki", "Marsz Sokołów", "Warszawianka", czy też "Morze nasze morze" – wyjaśniał dyrektor Biblioteki Polskiej Piosenki w Krakowie Waldemar Domański. To właśnie z jego inicjatywy w trakcie 45 Lekcji Śpiewania 3 maja tego roku na Rynku Głównym w Krakowie oficjalnej delegacji przedstawicieli władz Podhala przekazano pisemną propozycję usynowienia pieśni.

Pieśń została napisana blisko 150 lat temu przez Michała Bałuckiego w krakowskim wiezieniu św. Michała. Tam znalazł się on w jednej celi z góralem z Chochołowa, którego uczynił bohaterem swojego utworu. Ze względu na krakowskie wątki tej historii, w usynowieniu wzięła udział delegacja z Królewskiego Miasta Krakowa. 

Na początku XX wieku "Góralu, czy ci nie żal?” śpiewali harcerze oraz legioniści Piłsudskiego. Z czasem pieśń patriotyczna stała się pieśnią biesiadną. Współcześnie kojarzy się ona także z Ojcem Świętym Janem Pawłem II, od momentu kiedy w Nowym Targu zgromadzeni górale zaśpiewali mu tę pieśń na pożegnanie. Waldemar Domański w kilka dni po śmierci Jana Pawła II w 2005 roku dopisał zwrotkę „papieską”, która znalazła się w śpiewniku Biblioteki Polskiej Piosenki oraz została odśpiewana podczas „Usynowienia” wraz z tradycyjną wersją pieśni.

 GÓRALU, CZY CI NIE ŻAL?

(Za chlebem) muzyka: Antoni Rutkowski słowa: Michał Bałucki

Góralu, czy ci nie żal

odchodzić od stron ojczystych,

świerkowych lasów i hal

i tych potoków srebrzystych,

/Góralu, czy ci nie żal?

góralu, wracaj do hal!/bis

A góral na góry spoziera

i łzy rękawem ociera,

i góry porzucić trzeba

dla chleba, panie, dla chleba!

/Góralu, czy ci nie żal,

góralu, wracaj do hal!/bis

W chatach zostali ojcowie;

gdy pójdziesz od nich hen w dal,

cóż z nimi będzie, kto wie?

Góralu, czy ci nie żal...

/Góralu, czy ci nie żal?

góralu, wracaj do hal!/bis

A góral jak dziecko płacze:

może już ich nie zobaczę,

i starych porzucić trzeba

dla chleba, panie, dla chleba.

/Góralu, czy ci nie żal?

góralu, wracaj do hal!/bis

Góralu, nie odchodź, nie!

Na wzgórku u męki Boskiej,

Tam matka twa płacze cię

Uschnie z tęsknoty i troski...

/Góralu, czy ci nie żal?

góralu, wracaj do hal!/bis

On zwiesił głowę i wzdycha:

Oj, dolaż moja! — Rzekł z cicha.

I matkę porzucić trzeba...

Dla chleba, panie, dla chleba!

/Góralu, czy ci nie żal?

góralu, wracaj do hal!/bis

*Nasz Gazdo, co patrzysz

z wysoka, anieli tam „Barkę”

Ci grają, popatrz na Polskę z obłoka,

tu też dla Ciebie śpiewają.

/Góralu, czy ci nie żal?

góralu, wracaj do hal!/bis

*Dodatkową zwrotkę dopisał Waldemar Domański

Więcej informacji na stronie: www.goraluczyciniezal.pl