O „Goralenvolku” w willi „Koliba”

Temat tzw. „Goralenvolku”- czyli kolaboracji części górali podhalańskich z Niemcami hitlerowskimi w latach 1939-1945, jest tematem trudnym. Tak trudnym, że do dzisiaj nie doczekał się osobnego opracowania i budzi zdecydowanie negatywne emocje zarówno wśród mieszkańców Podhala, a także wśród historyków. Minęło już jednak od zakończenia II wojny światowej ponad 60 lat i trzeba było wreszcie się z nim zmierzyć. Zdrada. Jest jednym ze słów, którego się wstydzimy, chętnie go unikamy, a nawet się go w pewnym sensie obawiamy. Nie oznacza przecież nic dobrego, przeciwnie – kryje się za nim hańba, kłamstwo - same niechciane słowa. Bowiem zdrada narodowa – a o niej będzie w mowa – jest pojęciem, o którym najchętniej nie chcielibyśmy mówić. Przemilczeć je i zapomnieć. A to właśnie słowo - zdrada - jednoznacznie kojarzy się z „Goralenvolkiem” - „narodem góralskim”, sztucznym pojęciem, stworzonym przez niemieckiego okupanta w latach 1939-1945. To słowo boli wszystkich górali. Zwłaszcza tych starszych, pamiętających jeszcze te straszne sprawy, co się pod Tatrami wtedy działy, ale i młodsze pokolenie Podhalan. Młodych historyków, działaczy kultury, osoby wykształcone i także prostych Podhalan.

Głównym wątkiem spotkania będą materiały, których użył autor pisząc tę książkę. Archiwalia z Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie, Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem i ze zbiorów prywatnych. Pokazują one skomplikowane wybory czasów okupacji pod Tatrami. Po jednej stronie barykady bohaterowie góralscy tamtych lat. Z drugiej kolaboranci. Pokażemy i tych i tych.

Autor książki zaprezentuje podczas wieczoru prezentację multimedialną poruszającą takie tematy jak: korzenie zdrady, Podhale i Zakopane w świetle źródeł niemieckich, niemiecką teorię o germańskim pochodzeniu górali, która dała początek zjawiska kolaboracji na Podhalu, realizację koncepcji „Goralenvolku” w latach 1942 – 1944, a zwłaszcza: stworzenie szkoły góralskiej, góralskich klubów i stowarzyszeń, powstanie Komitetu Góralskiego, akcję kennkart góralskich i tworzenie z młodych górali tzw. Legionu Góralskiego SS (1943). Kolejne etapy tej akcji to powolne zamieranie akcji „Goralenvolku” na Podhalu w latach 1944-1945, stosunek polskich organizacji podziemnych do zjawiska  kolaboracji i procesy byłych działaczy Komitetu Góralskiego po wojnie (lata 1946-1947). Osobno pokażemy postacie Wacława Krzeptowskiego, Henryka Szatkowskiego, Józefa Cukra i ich losy.

Spotkanie zakończy dyskusja.

Termin: piątek 20 lipca, willa „Koliba”, ul. Kościeliska 18.