Pamiętajmy o tych, którzy wywalczyli wolność Polski

Napis na tablicy pomnika w Kwaterze Legionistów na zakopiańskim cmentarzu głosi: Wolność i niepodległość były nadrzędnym celem ich życia. Służyli w Legionach i tu spoczęli na wieki. Wspólna mogiła, w której spoczywają legioniści, powstała w latach 70. ubiegłego wieku z inicjatywy gen. bryg. Mieczysława Boruty-Spiechowicza. On również był żołnierzem-legionistą, a do tego przez wiele lat mieszkał w Zakopanem. Jest pochowany w tej kwaterze, obok takich dowódców jak: gen. bryg. Andrzej Galica, gen. bryg. Marian Żegota-Januszajtis, gen. bryg. Michał Gałązka.

Pierwsza wojna światowa był to czas bez wyboru dla młodych Polaków. Byli wcielani do wojska zaborczych armii i wysyłani na „nie swoją” wojnę. Walczyli i ginęli w imię cesarza. Było to kolejne pokolenie naszych rodaków, które marzyło o wolnej Polsce. Ich babcie modliły się o wojnę w Europie, która da Polsce niepodległość. Ich dziadkowie wzniecili powstanie styczniowe, by wolność wywalczyć.

Co byś dzisiaj postanowił młody Polaku – gdy ojczyzna wezwanie Ci przyśle i służby wojskowej zażąda ? Co zrobisz, Ty w kraju nad Wisłą i Ty na obczyźnie bliskiej i dalekiej?

Pokolenie wychowane na literaturze romantycznej i pozytywistycznej, w prostej linii spadkobiercy powstań narodowych, walczyło na różnych frontach pierwszej wojny. Często bracia walczyli przeciw sobie, jak pisał Józef Mączka:

Rozdzielił nas mój bracie/

zły los i trzyma straż/

w dwóch wrogich sobie szańcach/

patrzymy śmierci w twarz.

A jednocześnie nadarzyła się szansa, by powołać do życia polskie wojsko, które z mitycznych, śpiących rycerzy pod Giewontem, przeobraziło się w Legiony Józefa Piłsudskiego. Poszli młodzi ochotnicy do Pierwszej Kompanii Kadrowej, by bić się o sprawy europejskich imperiów, ale wierzyli, że można wybić się też na niepodległość.

I wciąż na jawie widzę,

I co noc mi się śni,

Że ta co nie zginęła,

Wyrośnie z naszej krwi.

Co zrobisz młody Polaku i Ty człowieku w sile wieku, jak wielcy tego świata zechcą wymazać nas z mapy państw niepodległych? Czy przypomnisz sobie postawę  Rejtana, Pułaskiego, Hubala, Pileckiego? Czy raczej zegniesz kark w poddańczym geście?

I poszli ochoczo do II Brygady Legionów dowodzonej przez Józefa Hallera piękni dwudziestoletni z Poznania, Warszawy, Krakowa i z obczyzny, by dorastać życiowo i w walce otrzymać wojskowe szlify. Tak rodziła się polska armia – młoda, dzielna, ofiarna i coraz lepiej wyszkolona. Jak komentuje ten moment w pieśni Jan Pietrzak:

I ruszała wiara w pole

od Chicago do Tobolska,

żeby Polska, żeby Polska,

żeby Polska była Polską!

11 listopada 1918 roku po czasach zaborów odzyskaliśmy niepodległość. Czy jest nam dana raz na zawsze?  

Ta myśl przyświecała organizatorom powiatowego konkursu dla gimnazjalistów „Podhalańskie i spiskie drogi do niepodległości”, który po raz pierwszy odbył się w 2008 roku z okazji 90. rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę. Co roku finał konkursu rozgrywany jest w przeddzień Święta Niepodległości i co roku w innej gminie powiatu tatrzańskiego. Organizatorzy dbają również o historię regionalną – Podhala, Spisza, Orawy, włączając do pytań z dziejów Polski XIX i XX wieku, pytania o miejsca, wydarzenia, postaci lokalne. W tym roku finał konkursu będzie miał miejsce 10 listopada 2013r. o godzinie 10.00 w Domu Ludowym na Bukowinie Tatrzańskiej. W związku o ogłoszeniem przez władze samorządowe obchodów 160. rocznicy urodzin hr. Władysława Zamoyskiego, tematem wiodącym konkursu jest historia rodziny Zamoyskich i ich związki z Podhalem. O palmę pierwszeństwa walczyć będą również trzyosobowe drużyny z powiatów: kartuskiego, świdnickiego, łowickiego, poznańskiego, gdyż są to powiaty, które współpracują samorządem naszego regionu. Jak co roku konkurs jest częścią oficjalnych obchodów Święta Niepodległości. Organizatorem obchodów, w tym także konkursu jest Starostwo Powiatowe w Zakopanem i Gmina Bukowiny Tatrzańskiej.