Zlot na Stulecie Harcerstwa i odsłonięcie Pomnika Grunwaldzkiego

1 lipca z Zakopanem rozpoczął się Zlot na Stulecie Harcerstwa, w którym oprócz 700 druhów i druhen z całej Polski biorą udział także goście z Litwy, Słowacji, Węgier i Holandii. Pierwszego dnia odbył się apel inauguracyjny, podczas którego Hufiec Podhalański otrzymał imię Kurierów Tatrzańskich i sztandar. Wydarzenie to było połączone z odsłonięciem odnowionego i przeniesionego na Placu Niepodległości pomnika upamiętniającego 500. rocznicę bitwy pod Grunwaldem.

Tego aktu dokonali burmistrz Janusz Majcher oraz naczelnik ZHP hm. Małgorzata Sinica. Następnie w cokole pomnika wmurowano trzy kapsuły z aktami erekcyjnymi z 1911, 1946 i 2013 roku. Po ceremonii uczestnicy przemaszerowali do obozu na górnej Równi Krupowej na kolację i wieczorne ognisko, w którym wzięła udział wnuczka twórców polskiego scoutingu – Tina Małkowska.

Sztandar, który otrzymał Hufiec Podhalański, został ufundowany przez posła Andrzeja Guta Mostowego oraz zakopiańskich przedsiębiorców.

Zlot potrwa do 7 czerwca, kiedy to w Sanktuarium Matki Boskiej Fatimskiej odbędzie się uroczysta Msza Święta oraz rozpoczęcie Rajdu śladami Kurierów Tatrzańskich.

W dniach 1-7 lipca na terenie Górnej Równi Krupowej odbywać się będzie zlot z okazji Stulecia Harcerstwa w Zakopanem.  Teren ten jest przygotowany na przyjęcie ponad 800 skautów z Polski i z zagranicy. Gdy patrzymy na wielkość i rozmach tej imprezy w naszych głowach zrodzić się może jedno pytanie – dlaczego Zakopane? Żeby na nie odpowiedzieć, należy sięgnąć do samych początków polskiego skautingu, który rodził się właśnie na terenach południa naszego kraju.

Początki harcerstwa sięgają jeszcze okresu końca zaborów. Rozwijało się ono szczególnie tutaj – na Podhalu – ze względu na stosunkowo duże prawa i wolność Polaków w zaborze austriackim.  Harcerstwo pod Tatrami swymi początkami sięga współpracy z Towarzystwem Gimnastycznym Sokół. Poprzez tę owocną symbiozę w 1913 roku powstała z inicjatywy Karola Pawlusia pierwsza drużyna harcerska w Zakopanem, a on sam został prekursorem harcerstwa pod Tatrami. Kolejne drużyny zaczęły powstawać jak grzyby po deszczu, a ich działalność była skupiona głównie na pomocy społeczności lokalnej, udziale w  uroczystościach, nauce strzelania i udzielania pierwszej pomocy. Wielki w tym udział mieli prekursorzy całego polskiego harcerstwa – Andrzej i Olga Małkowscy.

Po powstaniu w 1913 ruchu skautowego w Zakopanem, Małkowscy wzięli udział w zlocie skautów w Londynie, a po powrocie zdecydowali się pozostać w Zakopanem ze względu na stan zdrowotny Olgi. To była kluczowa decyzja, która zaważyła o przyszłości zakopiańskiego harcerstwa. Warunki  górskie ukierunkowały harcerstwo w stronę wędrówek, wieczornych ognisk, krajoznawstwa, przyrodoznawstwa i sprawności fizycznej. Młodzi chłopcy i dziewczęta byli zachwyceni nowym wymiarem zabawy i przeżyć, co rusz kolejni zapisywali się w szeregi drużyn podhalańskich.

Niedługo później w latach 1914-1918, podczas I wojny światowej większość harcerzy wzięła czynny udział w walkach. Harcerze pomagali na trasach przeładunkowych, udzielali pomocy, organizowali punkty wypoczynkowe i jadalniane. Niestety – wielu harcerzy poległo w walkach.

W latach późniejszych z mniejszymi lub większymi przerwami harcerstwo w Zakopanem funkcjonowało przez cały czas aż do dzisiaj. Duży wpływ miała na to przede wszystkim Olga Małkowska, która do swej śmierci (1979 rok) zajmowała się działalnością skautowską na Podhalu. Wielu starszych mieszkańców miasta pamięta ją nawet z własnych wspomnień.

Tak wyglądały początki harcerstwa w Zakopanem i na Podhalu. Ważne, by je wspominać i o nich pamiętać. Zlot na Stulecia Harcerstwa w Zakopanem jest wspaniałą okazją, by ujrzeć owoce pracy zakopiańskich instruktorów, którzy przez 100 lat tworzyli fundamenty obecnego harcerstwa.

Phm Piotr Korczak