XXI Kwesta Zaduszkowa na rzecz odnowy zabytkowych nagrobków

1 listopada pogoda nie była tak łaskawa, jak w latach ubiegłych. Tym razem była prawdziwie listopadowa. Niemniej nie przestraszyło to kwestarzy na obu zakopiańskich cmentarzach, którzy dzielnie i ochoczo, jak co roku pełnili swój dyżur na Kweście na Rzecz Odnowy Zabytkowych Nagrobków. Łaskawi za to byli darczyńcy: świadomi celu zbiórki (każdy otrzymywał sprawozdanie z tegorocznych prac konserwatorskich i pielęgnacyjnych na Starym Cmentarzu), nie zrażeni trudnymi warunkami (wiatr, deszcz i chłód)chętnie wrzucali do kasetek najczęściej papierowe pieniądze.

Podobno nie brakowało poważnych nominałów.  Ile ich w sumie zebrano przekonamy się już niedługo. Komisyjne liczenie odbędzie się w sobotę. Tymczasem  dziękujemy serdecznie wszystkim ofiarodawcom i kwestującym.  Staramy się zaprosić do udziału w tej akcji  zarówno przedstawicieli władzy, radnych, jak i reprezentacje aktywnych stowarzyszeń kulturalnych. Jest to honorowa warta  ponad podziałami i cieszymy się, że wszyscy tak to traktują.  Zaangażowanych społecznie zakopiańczyków jest jednak tak wielu, że nie wszystkich możemy wokół tej idei zgromadzić. Serdecznie przepraszam  Państwa Barbarę i Jacka Kapłanów, którzy wcześniej zadeklarowali swój udział, a przez moją nieuwagę, wynikającą z przemęczenia, nie zostali wpisani na listę i poczuli się tym urażeni. Zawsze można się przyłączyć do grupy kwestujących i brać udział w tej wspólnej sprawie!!!

Wszystkim darczyńcom i kwestującym składamy serdeczne podziękowania - Bóg zapłać!

Byli to wg kolejności dyżurów:

Na Nowym Cmentarzu:

8:00 – 9:00    Maciej i Paulina Rzankowscy

9:00 – 10:00   Janusz Majcher i Wojciech Solik

10:00 – 11:00   Andrzej Hyc i Zbigniew Szczerba

11:00 – 12:00  Bożena Solańska , Marek Donatowicz

12:00 – 13:00  Krzysztof  Wiśniowski  i Marek  Donatowicz

13:00 – 14:00   Ewa Matuszewska , Alicja  Szarek   i  Zofia Chyc – Magdzin

14:00 – 15:00   Małgorzta Karpiel, i Beata Denis – Jastrzębska i Piotr Kyc

15:00 – 16:00   Anita, Krzysztof  i Jaś Trebunie -Tutki

16:00 – 17:00   Grażyna Syrzistie, Anna Zawisza, Joanna Stachoń i Juras Gruszczyński, Barbara Kapłan

17:00 – 18:00  Anna i Witold Zadziorko; Leszek Dorula

18:00 – 19:00   Bożena Gąsienica, Andrzej Wolak i Wojciech Hyc

Magdalena Kraszewska i Wojciech Woyczyński z TOnZ

Na Starym Cmentarzu:

8:00 -9:00        Maria Mateja – Torbiarz  i Regina Mrowca – Kenar

9:00-10:00       Andrzej Gąsienica – Makowski  i Jan Gąsienica – Walczak

10:00-11:00     Józef Pitoń i Andrzej Skupień

11:00-12:00     Joanna Staszak i Renata Szych

12:00-13:00     Janusz Majcher i Jerzy Jędrysiak

13:00-14:00     Stanisław Marduła, Leszek Behounek  i  Jan Karpiel – Bułecka,

14:00-15:00     Franciszek Bachleda – Księdzularz  i Andrzej Gut – Mostowy z synem

15:00-16:00     Zofia Karpiel – Bułecka, Maciej Wojak, Adam Kitkowski

16:00-17:00     Bożena i Wojciech Gąsienica – Byrcyn

17:00-18:00     Małgorzata Wnuk i Marcin Zubek

18:00 – 19:00  Maria Gąsienica – Chmiel  i Agata Nowakowska – Wolak

Towarzystwo Opieki nad Zabytkami/Oddział Podhalański  - organizator kwesty -  jeszcze raz składa serdeczne podziękowania kwestarzom za zaangażowanie i poświęcenie cennego czasu, a wszystkim darczyńcom za życzliwość i hojność.

Przypominamy, że z funduszy pochodzących z poprzedniej kwesty, połączonych ze środkami z Urzędu Miasta Zakopane udało się przeprowadzić pełną konserwację 8 nagrobków, wykonać kopię drewnianego pomnika Wandy Gentil Tippenhauer i krzyża Marty Brzozowej, dokonać dokładnej pielęgnacji konserwatorskiej i drobnych napraw 21 innych nagrobków, grobowców, krzyży i tablic inskrypcyjnych oraz systematycznie pielęgnować kilka bezimiennych mogił. W sumie zadbano o ponad 40 grobów z ich znakami pamięci. 

Kierując się słynną maksymą marszałka Ferdynanda Focha: „Ojczyzna to ziemia i groby. Narody tracąc  pamięć, tracą życie” wspólnie dowodzimy tego, że zakopane  pamięta. 

W imieniu zarządu Towarzystwa Opieki nad Zabytkami 

Agata Nowakowska-Wolak

Podczas Kwesty Zaduszkowej na Rzecz Odnowy Zabytkowych Nagrobków 1 listopada zebraliśmy w sumie:
17.327,20 zł - siedemnaście tysięcy, trzysta dwadzieścia siedem zł, 20 gr
11,75 euro
2 korony czeskie
10 dutkow zakopiańskich

Tegoroczne prace konserwatorskie na Starym Cmentarzu

W tym roku na Starym Cmentarzu wykonano wyjątkowo dużo prac restauratorskich i pielęgnacyjnych. A to za sprawą dobrej aury oraz poważnych funduszy przeznaczonych na ten cel, pozwalających na kompleksowego podejście. Towarzystwo Opieki nad Zabytkami w Zakopanem  pozyskało bowiem na te cele pieniądze zarówno podczas zeszłorocznej Kwesty na Rzecz Ratowania Zabytkowych Nagrobków – blisko 19 tys. zł jak i  dotację z Urzędu Miasta w wysokości 15 tys. zł na bieżącą konserwację i pielęgnację  35 nagrobków i opuszczonych grobów i mogił.  Jednak  prace zostały zakrojone na większą skalę. W wyniku zintegrowanych prac prowadzonych zarówno  przez 3 dyplomowane konserwatorki detali architektonicznych i rzeźby, jak i wolontariuszy - członków TOnZ oraz  nauczycieli z Technikum Budowlanego oraz Liceum Sztuk Plastycznych im. Antoniego Kenara, do Święta Zmarłych zostało odnowionych dużo więcej nagrobków.  Są to miedzy innymi pomniki nagrobne znajdujące się w centrum cmentarza i uwagi zwiedzających: Rodziny Chramców, Marii i Stanisława Witkiewiczów, Tytusa Chałubińskiego, Władysława Orkana, Kazimierza Przerwy – Tetmajera, Bronisława Piłsudskiego, Kornela i Jadwigi Makuszyńskich, Tadeusza i Stefana Zwolińskich, Bronisława i Marii Dembowskich oraz Jana Krzeptowskiego Sabały. W tym roku podjęto także konserwację kilku innych, mniej zauważalnych, a  często bardzo pięknych lub zaniedbanych pomników jak:  nagrobki Gustawa Fingera i jego rodziny, pomnik Franciszka Neużila z wapienia,  dębowe krzyże Andrzeja Nazimka Stopki i Witolda Dalbora. Wymieniony na nowy zostanie piękny drewniany pomnik Wandy Gentil Tippenhauer, sosrąb na grobie Stanisława Witkiewicza, krzyż i tablica Marty Brzozy oraz inny drewniany krzyż bezimienny i tabliczka brata Witalisa Leji.

Poza tym dokonano wymycia i pielęgnacji wielu innych nagrobków: ks. Jana Topolnickiego z 1900:, Dr. Kazimierza Dluskiego, Dr. Mariana Hawranka z 1901 r., Józefa Diehla z 1956 r., piaskowcowe tumby: Mieczysława Andruszkiewicza z 1903 r., Józefa Kubali  z 1904 r.,  Feliksa Roniszewskiego z 1898 r., Anny z Korzeniowskich … (napis zatarty) znajdujące się na wschodnim cyplu cmentarza, pomniki w kształcie granitowych głazów: Józefa Krzeptowskiego z 1971 r. i  Jana Długosza z 1962 r. w głębi cmentarza  oraz  rozproszone pośrodku pomniki Jadwigi Dąmbskiej - Piwnickiej z 1900 r., Jadwigi z Unrugów Witkiewiczowej, Ks. Zbigniewa Wiśniowskiego i trochę bliżej: Henryka Bogdaniego z 1905 r.,  seminarzysty - Niepsuja oraz 3 bezimienne nagrobki kamienne znajdujące się po obu stronach krystalicznego pomnika Franciszka Neuzila i 1 obok grobowca Wladysława Orkana. Dbano i pielęgnowano też opuszczone mogiły Maniutki Grudzińskiej i 2 obok niej – pośrodku cmentarza, rodziny Chramców na początku oraz szereg mogił na końcu nekropolii. Zamontowano też odspojoną płytę inskrypcyjną Hr. Mieczysława i Marii Wielhorskich, blisko wejścia na cmentarz.

Nie bez znaczenia miał też fakt kompleksowej akcji pielęgnacyjnej podjętej przez proboszcza Bogusława Filipiaka  podczas największego wzrostu chwastów na początku wakacji, zielska i resztki starych wieńców i gałęzi  zostały usunięte przez sprawną ekipę młodych ludzi, zatrudnionych przez proboszcza - włodarza parafialnego cmentarza. 

Tak szeroki zakres tegorocznych prac został zauważony i doceniony przez licznie odwiedzających słynny Pęksowy Brzyzek turystów, którzy wreszcie z uznaniem podkreślali, że widać duże zmiany na lepsze w dbałości o cmentarz. Było nam – wykonawcom miło to słyszeć.

W imieniu Towarzystwa Opieki nad Zabytkami /Oddział Podhalański

Agata Nowakowska - Wolak