Pozostaną w naszych sercach i pamięci...

Wśród ofiar katastrofy prezydenckiego samolotu lecącego na uroczystości w Katyniu były osoby związane z Zakopanem i Podhalem - ostatni Prezydent RP na uchodźctwie Ryszard Kaczorowski, który w 2002 r. otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Zakopanego oraz Andrzej Sariusz-Skąpski, mieszkający w Zakopanem od 1974 roku, związany m.in. z PTTK, a w latach 1990 - 2000 pełniący funkcję dyrektora Domu Turysty w Zakopanem, Przewodniczący Rady Federacji Rodzin Katyńskich i Prezes Stowarzyszenia Rodzin Ofiar Katynia, a także Bronisława Orawiec-Löffler z Poronina, lekarz stomatolog, przedstawicielka Stowarzyszenia Rodzin Katyńskich. W serwisie Watra, chcąc oddać im cześć, przybliżamy biografie tych osób.

KACZOROWSKI Ryszard, polityk, prezydent RP; ur. 26 listopada 1919 w Białymstoku, syn Wacława i Jadwigi z Sawickich; żonaty: Karolina Mariampolska (nauczycielka); dzieci: Jadwiga (geograf), Alicja (psycholog). Zastępca komendanta Pogotowia Harcerskiego w Białymstoku 1939; zastępca hufcowego w tajnym hufcu harcerskim (pod okupacją sowiecką) 1939; hufcowy Szarych Szeregów i zastępca komendanta Chorągwi oraz łącznik między Szarymi Szeregami a komendantem Związku Walki Zbrojnej w Białymstoku 1940; komendant Chorągwi Szarych Szeregów 1940. W lipcu 1940 aresztowany przez NKWD oraz więziony w Białymstoku i Mińsku, gdzie po dwudniowym procesie w lutym 1941 skazany na karę śmierci przez Najwyższy Sąd Białoruskiej Republiki Sowieckiej (po stu dniach w celi śmierci Sąd Związku Sowieckiego zamienił wyrok na 10 lat łagrów na Kołymie). Zwolniony z łagru w 1942 wstąpił do Armii Polskiej w ZSRR i jako żołnierz II Korpusu Polskiego, w batalionie łączności 3. Dywizji Strzelców Karpackich, odbył kampanię włoską, walcząc, m.in. pod Monte Cassino. Studia w Szkole Handlu Zagranicznego w Londynie 1947–49. W latach 1950–86 pracował w przemyśle brytyjskim jako księgowy. Minister spraw krajowych rządu RP na uchodźstwie 1986–89; prezydent Rzeczypospolitej Polskiej 19 czerwca 1989–22 grudnia 1990 (przekazał urząd i symbole władzy prezydenckiej Lechowi Wałęsie na Zamku Królewskim w Warszawie).Wielki Mistrz Orderu Orła Białego i Orderu Odrodzenia Polski 1989–90; sekretarz honorowy Funduszu Pomocy Krajowi, przewodniczący Rady Dziedzictwa Archiwalnego w Warszawie; patron: Fundacji Ochrony Zabytków Militarnych w Londynie, Polonia Aid Foundation Trust w Londynie. Członek, m.in.: Głównej Kwatery Harcerzy w Londynie (naczelnik harcerzy 1955–67, przewodniczący Związku Harcerstwa Polskiego na uchodźstwie 1967–88, komendant reprezentacji polskiej na Międzynarodowym Jubileuszowym Jamboree 1957, komendant Światowego Zlotu Harcerstwa na Monte Cassino 1969 i w Belgii 1982), Zarządu Zjednoczenia Polskiego w Londynie, Rady Polskiego Ośrodka Społeczno-Kulturalnego w Londynie, Zarządu Głównego Stowarzyszenia Polskich Kombatantów, Rady Polskiej Macierzy Szkolnej w Londynie, Rady Instytutu Polskiego Akcji Katolickiej, Rady Koordynacyjnej Polonii Wolnego Świata, Rady Pamięci Walki i Męczeństwa w Warszawie. Honorowy obywatel: Białegostoku 1990, Krakowa 1997, Łukowa 1998, Supraśla 1991, Zielonej Góry 1998, Warszawy 1999, Gdyni 2000 i Piastowa 2000, Zakopanego 2002; Doktor honoris causa: Uniwersytetu Wrocławskiego 1991, Akademii Medycznej w Białymstoku 1992, Uniwersytetu Opolskiego 1998 i uniwersytetu w Białymstoku 1998. Odznaczenia: Order Orła Białego, Order Odrodzenia Polski (I, IV, V), Krzyż Wielki Orderu św. Michała i św. Jerzego (brytyjskie), Wielki Krzyż Orderu Piano (papieskie), Krzyż Franciszkański, Krzyż Armii Krajowej, Krzyż Monte Cassino, Krzyż Więźnia Politycznego, Medal Konfederacji Jasnogórskiej, Złota Odznaka Honorowa Polskiej Macierzy Zagranicą, Jubileuszowy Krzyż Kombatancki 1930–1980 (SPK w Argentynie). Zainteresowania/hobby: historia, sprawy społeczne i wychowawcze. Miejsce zamieszkania: Wielka Brytania 1945–.

Lit.: Arch. IRB (materiały udostępnione przez Biuro b. Prezydenta RP w Londynie); Dobroński A. Ostatni Prezydent II Rzeczypospolitej Ryszard Kaczorowski, Białystok 1999; Habielski R. Życie społeczne i kulturalne emigracji, Warszawa1999; Narodziny III Rzeczypospolitej, „Rzeczpospolita Polska” (Londyn), 1990 nr 12; Ryszard Kaczorowski doctor honoris causa uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 1999; Władze Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie, Londyn 1990.

http://www.archiwum.watra.pl/rozne/zakopane/honorowii.html
http://www.archiwum.watra.pl/rozne/zakopane/gimnazjumnr1.html
http://www.archiwum.watra.pl/rozne/zamoyski/index.html
http://www.archiwum.watra.pl/kosciol/sanktuarium/listopad2003/kaczorowski.html

SARIUSZ-SKĄPSKI Andrzej Adam, inżynier; ur. 20 listopada 1937 w Krakowie, syn Bolesława i Izabelli z domu Lardemer; żonaty: Janina Kwak (plastyk); dzieci: Izabella (doktor polonistyki), Magdalena (psycholog, doktorant). Wykształcenie: Szkoła Ćwiczeń Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie 1951; V Liceum Ogólnokształcące im. A. Witkowskiego w Krakowie 1956; Wydział Budownictwa Wodnego Politechniki Krakowskiej 1956-1962. Projektant w Centralnym Biurze Studiów i Projektów Wodno-Melioracyjnych w Warszawie Oddział w Krakowie 1963-1976; główny specjalista w INCO-VERITAS S.A. Zakład w Białym Dunajcu 1974-1981; dyrektor Zakładu Remontowo-Budowlanego PTTK w Zakopanem 1981-1986; dyrektor INCO-VERITAS S.A. Zakład w Białym Dunajcu 1986-1990; dyrektor Domu Turysty PTTK w Zakopanem 1990-2000; specjalista w Schroniska i Hotele PTTK „Karpaty” sp. z o.o. w Nowym Sączu 2000-2003; emerytura 2003-. Ważniejsze prace projektowe i nadzory autorskie w zakresie budownictwa wodnego: obwałowania rzeki Gróbki wraz z przepompownią; modernizacja obwałowania rzek Dunajec i Biała Tarnowska wraz z przepompowniami; budowa zbiorników retencyjnych na rzece Mała Panew (pow. lubliniecki), na rzece Warta w Poraju wraz z przepompownią oraz na rzece Korzkiew (pow. nyski); regulacja rzek: Konopka (pow. częstochowski), Oława (pow. strzeliński), Gróbka (pow. bocheński); regulacja potoków górskich i usuwanie szkód powodziowych; systemy nawodnień deszczownianych dla kilkunastu gospodarstw rolnych i ogrodniczych; usuwanie szkód powodziowych w Tatrzańskim Parku Narodowym w 1997. Ważniejsze roboty budowlane (w ramach kierowania zakładem Remontowo-Budowlanym PTTK): budowa schroniska PTTK na Hali Łabowskiej; remonty generalne i modernizacja schronisk PTTK – „Orlica” w Szczawnicy i Stare Schronisko („Wozownia”) przy Morskim Oku; nowe oczyszczalnie ścieków dla schronisk PTTK na Turbaczu i Polanie Chochołowskiej; nowy wodociąg dla schroniska „Murowaniec” na Hali Gąsienicowej; towarowa kolej linowa do Pięciu Stawów; wymiana pokrycia (6100 m2) Domu Turysty PTTK w Zakopanem. Uzyskał dwa świadectwa Urzędu Patentowego na wzór użytkowy (współudział projektów nowych wzorów gogli sportowych). Wiceprzewodniczący a następnie Przewodniczący Rady Federacji Rodzin Katyńskich 1997-. Członek Stowarzyszenia Rodzin Ofiar Katynia Polski Południowej 1989-. Odznaczenia: Złoty Krzyż Zasługi, Srebrny Krzyż Zasługi. Miejsce zamieszkania: Zakopane.

ORAWIEC LOFFLER Bronisława z domu Orawiec, lekarz dentysta; ur. 16 lutego 1929 w Poroninie, córka Bronisława i Heleny z domu Stachoń; zamężna: Wiesław Loffler (2003 †) (inżynier budownictwa); dzieci: Anna Maria (magister rehabilitacji). W czasie II wojny światowej łączniczka Oddziału Ciupaga Armii Krajowej w Poroninie. Wykształcenie: Szkoła Podstawowa w Poroninie; Liceum Ogólnokształcące im. O. Balzera w Zakopanem; Wydział Stomatologii Akademii Medycznej w Krakowie 1947-1952; II stopień specjalizacji z protetyki. W latach 1953-1989 lekarz dentysta (kierownik protetyki) w Nowym Targu, a następnie w Zakopanem. Członek Związku Podhalan. Odznaczenia: Srebrny Krzyż Zasługi, srebrna odznaka „Za zasługi dla Ziemi Krakowskiej”, odznaka „Za wzorową pracę w służbie zdrowia”. Zainteresowania/hobby: turystyka, grzybobranie, literatura. Miejsce zamieszkania: Poronin.

Biografie zaczerpnięte z publikacji: Podhalanie. Słownik biograficzny.