Tatrzańskie kwiaty – Lilia złotogłów - czyli leluja

Lato mamy pełną gębą i tatrzański las oferuje nam przepiękne widoki. Związane są one z różnymi rzadkimi kwiatami, występującymi na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego. Jednym z najpiękniejszych spośród wielu jest Lilia złotogłów. Reporter Watry w poszukiwaniu tych kwiatów zapuścił się w rejon północnych stoków Hrubego Regla i spotkał przepiękne lilie tuż przy ścieżce pod reglami.

Lilia złotogłów (nazwa łacińska Lilium martagon) to jedne z najpiękniejszych tatrzańskich kwiatów. To bardzo okazała bylina z rodziny liliowatych (Liliaceae), osiągająca od 40 do 150 cm wysokości. Jej prosta, sztywna łodyga wyrasta z podziemnej, łuskowatej cebuli. Dolne liście są okółkowe, górne zaś pojedyncze, skrętoległe, rzadziej naprzeciwległe. Brudno-różowo-czerwone kwiaty tworzą na szczycie łodygi luźne grono. Lilia złotogłów kwitnie od czerwca do lipca. Intensywnie pachnące kwiaty przywabiają dużą liczbę owadów. Jednak z powodu specyficznej budowy kwiatów (płatki okwiatu są gładkie i śliskie) owady mają sporą trudności z utrzymaniem się na ich powierzchni. Tylko niektóre motyle potrafią pobierać nektar za pomocą długich trąbek, zawisając jak helikoptery nad kwiatami. Motyle te fruwają późnym wieczorem i nocą, dlatego lilie o tej porze pachną najintensywniej. Lilia złotogłów to najbardziej okazała lilia rosnąca w stanie dzikim. Dawniej bardzo pospolita, stała się ulubionym motywem w sztuce ludowej i w zdobnictwie górali. Lilia złotogłów jest jednak coraz rzadszym gatunkiem. Rośnie na zrębach, w zaroślach i lasach. Spotkać ją można w Sudetach i Karpatach, Tatrach, a na nizinach występuje bardzo rzadko. W Polsce jest pod ochroną gatunkową. Jako ciekawostkę podajmy informację, że motyw lilii złotogłów jest od dawna znanym ornamentem w rzeźbie góralskiej np. na sosrębach, ale nie tylko. Dawniej, gdy lilia była rośliną pospolitą, jej cebulki uchodziły za przysmak w każdej postaci: surowej, gotowanej i pieczonej. Idąc w góry zachęcam do tego, by chociaż trochę nie spieszyć się - po to by przyjrzeć się tym pięknym kwiatom... naprawdę warto.