Rabka-Zdrój
Kultura
Święto dumy i radości Podhalan
Autor: Piotr Kuczaj
17 lipca Oddział Gorczański Związku Podhalan w Rabce-Zdroju obchodził swe osiemdziesięciolecie. Kiedy w 1930 r. powstawało w Rabce pierwsze ogniwo Związku, mogło się wydawać, że na rozstaju dróg i kulturowych wpływów góralszczyzna znalazła się w naszym regionie w odwrocie i będzie zanikać. Uratowano ją i dziś przeżywa swój rozkwit, a Rabka z roku na rok na mapie społecznych inicjatyw staje się coraz bardziej liczącym się dla kultury góralskiej miejscem. Właściwie nie ma miesiąca, aby w naszym mieście czy okolicznych wsiach nie odbywały się ważne manifestacje góralskiego stroju, tańca, śpiewu, gwary, zwyku, twórczości plastycznej, regionalnej tożsamości.
Obchody jubileuszu osiemdziesięciolecia rozpoczęły się już kilka miesięcy temu cyklem posiadów. Relacjonowaliśmy je na naszej stronie na bieżąco. Służyły przypomnieniu historii Związku, jego najbarwniejszych i najbardziej zasłużonych postaci. W sobotę 17 lipca przypomniano je kilkakrotnie i podczas uroczystej mszy świętej w kościele św. Teresy i z estrady amfiteatru.
Msza święta za pomyślność Związku Podhalan miała wyjątkową oprawę. Celebrował ją arcybiskup Stanisław Nowak z Częstochowy, który wygłosił też długie kazanie odwołujące się do hasła „Bóg, Honor, Ojczyzna” przyświecającego zrzeszonym w ZP góralom. Mówił też o przywiązaniu do tradycji i ojcowizny przywołując zarówno testament Władysława Orkana jak i słowa ks. prof. Józefa Tischnera. Koncelebransami był kwiat podhalańskiego duchowieństwa m.in. ks. prałat Józef Zązel i ks. Józef Gacek, kapelan ZGZP, ks. prałat Tadeusz Juchas, kustosz Sanktuarium Matki Boskiej Gaździny Podhala, ks. prałat Józef Kapcia, proboszcz parafii i ks. Paweł Skowron, kapelan Gorczańskiego Oddziału ZP, proboszcz z Chabówki.
Tuż po zakończeniu liturgii przed ołtarzem odbyło się zaprzysiężenie nowych członków Związku. Następnie zgromadzeni w asyście 17 pocztów sztandarowych (przyjechało wiele delegacji z całego Podhala, Zarządu Głównego ZP i ZG ZP w Ameryce Północnej) przemaszerowali ul. Parkową i deptakiem do amfiteatru. Wiceprezes Oddziału Gorczańskiego ZP Kazimierz Zapała powitał tam gości i poczty sztandarowe, które zaprezentowały się licznie zebranym widzom. Z przedstawicieli władz samorządowych stawili się w amfiteatrze m.in. Barbara Dziwisz – radna sejmiku wojewódzkiego-pełnomocnik Wójta Gminy Mszana Dolna Tadeusza Patality, burmistrz Rabki-Zdroju Ewa Przybyło i jej zastępca Robert Wójciak, posłanka na Sejm RP z Krościenka Anna Paluch, Kanclerz PPWSZ Andrzej Sasuła, radni powiatowi i miejscy, przedstawiciele starostwa, służb mundurowych Straży Pożarnej, Policji.
Ale wcześniej było uroczyste krojenie przez zaproszonych gości jubileuszowego tortu, wbijanie pamiątkowych „gwoździ” w rocznicową deskę, a później jeszcze przemówienia gości i życzenia, wręczanie upominków, pamiątkowych dyplomów z podziękowaniami, w tym „Robcusie” wręczały swoje dyplomy rodzicom, opiekunom i instruktorom, z rąk Prezesa Zarządu Głównego Macieja Motora Greloka Eugeniusz Tokarczyk otrzymał tytuł „Zasłużony dla kultury góralskiej”. Kazimierz Zapała zapoznał także zebranych z historią Gorczańskiego Oddziału ZP, wymieniając wśród zasłużonych m.in. Władysława Klempkę – pierwszego prezesa, a także następnych prezesów z okresu międzywojennego – Szymona Skawskiego, Jana Biesia, Józefa Mierzwę i Franciszka Balę. Kiedy Związek wznowił działalność w 1961 r. kolejno prezesami byli Józef Mlekodaj, Jan Kapłon, Zbigniew Dziechciowski, Zbigniew Kopytek, Józef Kapłon, Józef Dobrzański, Jan Majda, Krzysztof Majda, Michał Świerczek, Antoni Rapacz, Waldemar Zając, a obecnie prezeską jest Teresa Wójciak.
Kiedy skończyła się część oficjalna, na scenę wkroczyły artystyczne żywioły, a publiczność w amfiteatrze zaczęła gęstnieć z minuty na minutę. Najpierw wystąpiła Grupa Teatralna im. Franciszka Macioła ze Skomielnej Białej działająca przy Oddziale Związku, a po nich znajdujące się pod patronatem Oddziału ZP w Rabce-Zdroju „Robcusie”. Rabczańskie dzieci zasilone przez rodziców dały najdłuższy, najbardziej rozbudowany i najbardziej radosny program, jaki zdarzyło nam się oglądać w ostatnich latach. To był świetny, pełen energii występ. A później zrobiło się jeszcze gorącej. Z czterema światowymi przebojami, w tym z „Show must go on” wystąpiła obdarzona czterooktawową skalą głosu Anita Czupta z Zarytego, zwyciężczyni konkursu Models and Talents w Nowym Jorku i laureatka Grand Prix Międzynarodowego Festiwalu Piosenki Francuskiej w Krakowie. Publiczność biegnąca po autografy długo nie chciała wypuścić jej z amfiteatru. Tak oto narodziła się gwiazda, a Anita chyba po raz pierwszy zaznała sławy.
Gwiazdą wieczoru była legendarna grupa rockowa Lombard. Na jej występ przyszło ok. 1500 osób, kilkaset z braku miejsc nie zmieściło się w amfiteatrze i wysłuchało koncertu na deptaku. To był w pełni profesjonalny show na najwyższym poziomie, ze wszystkimi możliwymi efektami specjalnymi. Była i „Szklana pogoda” i „Przeżyj to sam” i sporo innych starych oraz nowych przebojów.
Wieczór zakończył się o godz. 01.00 wspólnymi tańcami, do których grał i śpiewał Jacek Klinowski. Przez cały czas oblężenie przeżywały stoiska gastronomiczne, zwłaszcza grill ze specjałem góralskim prowadzony przez rodzinę drugiego wiceprezesa GO ZP Wiktora Zachwieji. Powodzeniem cieszyły się także koszulki z parzenicą przygotowane specjalnie na jubileusz.
Konferansjerem „Święta dumy i radości Podhalan” był Kazimierz Zapała v-ce prezes Gorczańskiego Oddziału Związku Podhalan w Rabce-Zdroju.
- Spinka góralska IXMetalowa spinka góralska w kolorze srebrnym. Ręcznie wykonana. Szerokość 7,5 cm, długość (z przekolacem) 19,5 cm. 290 zł
- Grafika Folk w ramce XGrafika Folk to autorska, oryginalna czarno-biała grafika w stylu ludowym. Autorski wzór zainspirowany polską sztuką ludową oraz motywami z regionu Podhala. Świetnie...55 zł
- Nuty spod Hól - Kapela ZokopianyTradycyjna muzyka góralska w wykonaniu kapeli Zakopiany. Na płycie CD AUDIO występują: Jan Karpiel Bułecka, Stanisław Michałczak, Andrzej Dziubas, Henryk Krzeptowski...40 zł