Jubileusz 30-lecia Geotermii Podhalańskiej S.A.

Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Geotermia Podhalańska S.A. największa w Polsce geotermia obchodzi w 2023 roku jubileusz 30-lecia istnienia. Spółka powstała z inicjatywy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w 1993 r., który jest jej głównym akcjonariuszem (posiada 90,99 proc. akcji). Początki były skromne: ogrzanie wsi Bańska Niżna. Dzisiaj Spółka dostarcza ciepło i ciepłą wodę do 1870 obiektów w czterech gminach – Szaflary, Biały Dunajec, Poronin i Zakopane. Większość (ponad 1 tys.) stanowią domy jedno- i wielorodzinne. Na resztę składają się budynki usługowe i użyteczności publicznej oraz hotele i pensjonaty.

Wśród instytucjonalnych odbiorców są: Tatrzański Park Narodowy, Zakopiańskie Termy, kompleks rekreacyjny Termy Szaflary, zakopiański Zespół Szkół Hotelarsko-Turystycznych czy Starostwo Powiatowe. W Zakopanem, które leży o kilkanaście kilometrów od odwiertów i jest wyżej o kilkaset metrów, geotermia zaspokaja aż 40 proc. rynku ciepłowniczego.

Sprzedaż ciepła w 2022 roku wyniosła 533 tys. GJ przy mocy zamówionej ponad 78 MW. Łączna długość sieci i przyłączy ciepłowniczych wynosi ponad  118 km. Roczne wydobycie wody geotermalnej wynosi ok. 5 mln m3.

Produkcja ciepła w Geotermii Podhalańskiej odbywa się dzięki trzem specjalistycznym odwiertom eksploatacyjnym (Bańska IG-1; Bańska PGP-1 oraz Bańska PGP-3) i trzem chłonnym (Biały Dunajec PAN-1; Biały Dunajec PGP-2; Biały Dunajec PGP-5). 

Nakłady inwestycyjne poniesione w latach 1998 – 2022 wynosiły  335 mln zł. Poza kapitałem własnym istotne były środki pozyskiwane z zewnątrz, jak choćby z Unii Europejskiej (PHARE, LSIF, MRPO, POIiŚ) oraz GEF, NFOŚiGW, USAID, EkoFundusz, DEPA. Wartość środków otrzymanych z dotacji przekracza 132 miliony złotych. Tylko w ciągu ostatnich 7 lat wartość poniesionych nakładów inwestycyjnych wynosiła ponad 100 milionów, z tego ponad 29 milionów złotych pochodziło z dotacji.

Geotermalny system ciepłowniczy jest nowatorskim rozwiązaniem na skalę europejską, zbudowanym na bardzo wysokim poziomie technologicznym. Projekt wykorzystania energii geotermalnej na Podhalu stał się początkiem rozwoju geotermii w Polsce. Jest on wyjątkowo przyjazny dla środowiska naturalnego, dla odbiorców ciepła jest komfortowy i bezpieczny. 

Najważniejsze zalety energii geotermalnej to niezależność od warunków atmosferycznych, stabilność, bezpieczeństwo, bezemisyjna produkcja ciepła oraz to, że jest ona wytwarzana lokalnie.

Na Podhalu jest bardzo duże zainteresowanie podłączeniem do sieci ciepłowniczej, jest ono wynikiem tego, że cena ciepła oferowanego przez Spółkę jest dwa razy niższa niż cena energii z węgla.

Osiągnęliśmy konkurencyjny poziom cen tylko dlatego, że Spółka inwestowała w dwóch obszarach: dystrybucji – cały czas zwiększamy ilość podłączanych obiektów, ale również inwestujemy w samą produkcję. W wyniku inwestycji w źródła geotermalne obecnie blisko 99% ciepła, które sprzedajemy pochodzi z energii wód geotermalnych.

W ten sposób Spółka przyczynia się w dużym stopniu do ograniczania emisji pyłów i gazów, które towarzyszą spalaniu paliw kopalnych.  Według szacunków dzięki podłączeniu odbiorców do sieci ciepłowniczej zasilanej ze źródła geotermalnego w ciągu 30 lat funkcjonowania Spółki zredukowano emisję CO2 do atmosfery o 731 tys. ton,  w efekcie zużyto 398 tys. ton węgla mniej, co oznacza, że do Zakopanego przyjechało 6638 mniej wagonów z węglem o pojemności 60 ton każdy.

Wykorzystanie odnawialnych źródeł geotermalnych jest rozwiązaniem bardzo ekologicznym. Odgrywa szczególną rolę na terenie Podhala, ponieważ jest to region turystyczny, gdzie czyste powietrze oraz niezmienione zasoby przyrodnicze mają kluczowe znaczenie. 

Działania proekologiczne i popularyzacja odnawialnych źródeł energii są jednym z kluczowych zadań, jakie stawia dziś przed sobą Geotermia Podhalańska. Spółka jest czynnie zaangażowana w propagowanie odnawialnych źródeł energii i w działalność edukacyjną. Od kilku lat organizuje z okazji Dnia Ziemi Dni Otwarte. Zapraszani są uczniowie i nauczyciele podhalańskich szkół.  Oprócz zwiedzania obiektów ciepłowniczych młodzież bierze też udział w zajęciach edukacyjnych. Przy okazji tego cyklicznego wydarzenia, w każdym roku obiekty ciepłowni zwiedza ponad 1 000 osób.

Warto podkreślić, iż projekt geotermalny jest nie tylko nowoczesnym rozwiązaniem wykorzystania źródeł ciepłej wody o dużym znaczeniu dla środowiska naturalnego, ale również jest przedsięwzięciem broniącym się ekonomicznie, o czym świadczą wyniki finansowe. W wyniku podłączania coraz większej liczby odbiorców oraz optymalizacji wykorzystania źródła geotermalnego działalność Spółki przynosi zyski, a poziom rentowności jest wyższy niż średni w branży ciepłowniczej.