Pierwsi Niepodlegli i Księga Pamiątkowa – muzealna praca u podstaw

Podczas kulminacyjnych obchodów 100-lecie odzyskania przez Polskę Niepodległości, jakie odbyły się na nowotarskim rynku, swój skromny udział zaznaczyło także Muzeum Podhalańskie im. Czesława Pajerskiego. Na płycie rynku przygotowano okolicznościową ekspozycję zatytułowaną „Leżymy teraz niemi w wiernych objęciach ziemi oddanej naszej pieczy. Kwatera wojenna z lat 1914-1923 w Nowym Targu”, którą licznie zwiedzali mieszkańcy miasta uczestniczący w uroczystościach.

Ponadto, na niewielkim stoisku rozdawane były specjalnie opracowane i wydrukowane na tę okoliczność karty i plakaty prezentujące sylwetki postaci szczególnie zasłużonych dla odzyskania przez miasto niepodległości. Biogramy i zdjęcia lokalnych bohaterów dziś już niemal zapominanych trafiły w ręce dzieci, młodzieży i dorosłych. Niezwykle wzruszający były moment, kiedy słyszało się słowa: „O dr Bednarski … przecież ja mieszkam na tej ulicy, której jest patronem. Nie wiedziałem kim On jest”. Wydane w ramach szerszego projektu „Pierwsi Niepodlegli” materiały rozeszły się bardzo szybko.

Drugim ważnym elementem utrwalenia pamięci było wyłożenie przez Muzeum „Księgi Pamiątkowej 100-lecia Odzyskania Niepodległości”, towarzyszącej wystawie plenerowej. Swój wpis mógł złożyć każdy z obecnych na uroczystościach … i ku naszemu miłemu zaskoczeniu, bardzo wielu mieszkańców taki wpis na kartach księgi złożyli. Już dziś stanowi ona pamiątkę wydarzeń i dla następnych pokoleń stanie się źródłem historycznym, oddającym atmosferę tych niezwykłych dni.

Jeden z wpisów w Pamiątkowej Księdze brzmi: ”Ojczyzno Ma, Miłości Moja, Serce bijące … ile Cię trzeba cenić ten tylko się dowie co Cię utracił. Boże chroń Nas i daj siłę trwania. W 100-lecie Niepodległej. 11.11.2018 r. Nowotarżanin”
Cieniem na wspaniałe niedzielne uroczystości kładzie się jednak akt wandalizmu, jaki ze strony nieodpowiedzialnych osób doświadczyliśmy. Oto bowiem, została zniszczona część naszej plenerowej wystawy. Dwie tablice z sylwetkami zmarłych Legionistów został wyrwane ze stojaków, leżały na bruku, dwie kolejne rozerwane jak wyrzut sumienia wiszą jeszcze w stojakach ekspozycyjnych. Przykry był to widok ludzkiego bezmyślnego dzieła zniszczenia. Mamy nadzieję, że Policja wykryje a sąd wymierzy sprawiedliwość tym co poważyli się podnieść rękę nie na tablice, ale na Pamięć o naszych bohaterach.