Od Wyszehradu do Wyszehradu – najnowsza publikacja PTH

Do rąk czytelników trafiła właśnie najnowsza już 23-cia publikacja naukowa wydana nakładem nowotarskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego. Monografia zatytułowana „Od Zjazdu w Wyszehradzie do Grupy Wyszehradzkiej. Kilkaset lat współpracy środkowoeuropejskiej”, została przygotowana pod redakcją Roberta Kowalskiego, historyka i kierownika Muzeum Podhalańskiego im. Czesława Pajerskiego w Nowym Targu. Jest ona plonem ubiegłorocznej międzynarodowej konferencji naukowej jaka odbyła się w nowotarskim ratuszu pod patronatem Konsula Generalnego Węgier i Słowacji.

Na blisko 500-set stronach opublikowano 26 bogato ilustrowanych artykułów polskich, słowackich, ukraińskich i węgierskich badaczek i badaczy. Książkę recenzowali dwaj cenieni w środowisku specjaliści z Polski i Słowacji: dr hab. Krzysztof Żarna prof. UR (Uniwersytet Rzeszowski) oraz PhDr. Róbert Arpáš, PhD. (Katedra histórie FF UKF v Nitre).
 
W jednej z recenzji czytamy: „Przedłożone do recenzji opracowanie pod redakcją Roberta Kowalskiego jest niezwykle wartościową pozycją dla badaczy dziejów Europy Środkowej i to zarówno w ujęciu historycznym, jak i współczesnym. Na tę obszerną książkę składają się teksty 26 autorów reprezentujących różne dyscypliny naukowe, charakter interdyscyplinarny jest niewątpliwym jej walorem. Może ona zainteresować archeologów, historyków i politologów. Publikacja opisuje nie tylko wydarzenia polityczne, ale również zmiany zachodzące w obszarze sztuki, religii, kultury i kwestiach społecznych. Dzięki tej książce Czytelnik może zrozumieć przemiany zachodzące w Europie Środkowej na przestrzeni wieków. Może to być szczególnie istotne w kontekście dyskusji nad kształtem polityki zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej. Niniejszy tom może stać się przyczynkiem do analizy determinantów współpracy bilateralnej i multilateralnej  państw Europy Środkowej: Polski, Czech, Słowacji i Węgier.   Recenzowana książka ma istotne walory naukowe i w pełni zasługuje na wydanie, będąc tekstem potrzebnym, który musi się spotkać z dużym zainteresowaniem potencjalnych odbiorców. Dodatkowym walorem recenzowanej książki jest fakt, że autorzy tekstów reprezentują nie tylko polskie ośrodki naukowe, ale również występują pod zagraniczną afiliacją, co niewątpliwie wpływa na jej wartość.’
Jak zapowiada wydawca, książka będzie miała swoje prezentacje zarówno w Polsce m.in. w Nowym Targu i Krakowie,  jak również w połowie września w Polskim Instytucie Badawczym i Muzeum w Budapeszcie. Polska premiera zapowiedziana jest na 21 września 2017 r. w Muzeum Podhalańskim w Nowym Targu. 

SPIS TREŚCI
Wstęp

CZĘŚĆ I – OD WIEKÓW ŚREDNICH DO XVII W.
• Paweł Kocańda, Geneza powstania pierwszych zamków na pograniczu  polsko-węgierskim (w rejonie doliny Dunajca) w świetle aktualnych  badań archeologicznych i historycznych
• Miloš Marek, Poľskí hostia v mestách na Slovensku v stredoveku
• Marek Wasilewicz, Kamień milowy w kreowaniu koligacji polsko-węgierskich. Pokłosie polityki Kazimierza Wielkiego
• Agnieszka Mrozińska, O przyjaźni polsko-węgierskiej domu  Jagiellońskiego (w oparciu o polskie kroniki)
• Tibor Dohnanec, Účasť Jána III. Sobieskeho v oslobodzovacej vojne  proti osmanskej ríši
• Monika Bizoňová, Spišský záloh a stav katolicizmu v Provincii XIII  spišských miest v 17. a 18. storočí

CZĘŚĆ II – OKRES OD XVIII WIEKU DO 1914 ROKU
• Bronisław Chowaniec-Lejczyk, Pierwszy rozbiór Polski w relacji profesora  Sebastiana Kustrzyckiego z gimnazjum pijarskiego w Podolińcu
• Maria Kazimiera Staniszewska, Submissa Replica ad Puncta… Pawła Tiszty  oraz wstępne uwagi o jej znaczeniu dla badań nad religijnością  i dziedzictwem artystycznym osiemnastowiecznego Spisza
• Vladimír Olejník, Historiografia v službách politiky – účasť Jána Bárdossyho  v Uhorsko-poľskej hraničnej komisii v 90. rokoch 18. storočia
• Tamás Barta, Węgierskie plany Konfederacji Naddunajskiej w XIX  i XX wieku
• Peter Žarnovský, Hrad Ľubovňa vo víre uhorsko-poľských dejín
• CZĘŚĆ III – DWUDZIESTOLECIE MIĘDZYWOJENNE
• Łukasz Wiater, Stosunki Polski z południowymi sąsiadami w publicystyce  ks. Ferdynanda Machaya okresu międzywojennego
• Robert Kowalski, Relacje polsko-słowackie w świetle korespondencji dr. Františka Hrušovskiego i prof. Władysława Semkowicza  z lat 1923–1938
• Martin Garek, Česko-slovensko-poľské snahy o federáciu v rokoch 1938–1945

CZĘŚĆ IV – ZA ŻELAZNĄ KURTYNĄ 1945–1989
• Juraj Jankech, ČSR a Poľsko – turbulentné susedstvo na pozadí problematiky  židovských preživších v období migračne náročných povojnových  rokov 1945–1948
• Aleksandra Sylburska, Udział polskiej delegacji w pracach nad Traktatem  Pokojowym z Węgrami na konferencji pokojowej w Paryżu w 1946 r.
• Oksana Goncharuk, Działalność stowarzyszeń katolickich w Polsce, Czechosłowacji i na Węgrzech w okresie stalinizacji (1948–1956)
• Paweł Michniak, Polsko-czechosłowacki układ o przyjaźni i współpracy  z dnia 10 III 1947 r.
• Marek Barton, Władze Polski i Polacy wobec Praskiej Wiosny.  Wybrane zagadnienia
• Kinga Alicja Kowalik, Marcin Kluzik, Wspólne inicjatywy działaczy opozycji antykomunistycznej z Polski, Czechosłowacji i Węgier zalążkiem przyszłej sformalizowanej współpracy w ramach Grupy Wyszehradzkiej

CZĘŚĆ V – W NOWEJ RZECZYWISTOŚCI
• Maria Janus, Kontakty teatralne Polski, Czech i Słowacji.  Teatr lalek
• Anna Krzemińska, Wyszehradzka Grupa Archiwów V4 – powstanie  i działalność
• Paulina Anna Mielnik, Współpraca miast partnerskich: Połańca  i Starej Lubowni
• Luciána Hoptová, Ivo Hopta, Zahraničná politika ČSFR v rokoch  1990–1992
• Anna Pachowicz, Razem czy osobno? O początkach współpracy  polsko-czesko-słowacko-węgierskiej w ramach Grupy  Wyszehradzkiej (1990–2004)
• Łukasz Lewkowicz, Grupa Wyszehradzka w latach 1991–2016. Próba  bilansu z perspektywy politologicznej

KRONIKA
• Robert Kowalski, Wystawa, wykłady i dyskusje – Międzynarodowa  Konferencja Naukowa pt. „Od Zjazdu w Wyszehradzie do Grupy Wyszehradzkiej” w Nowym Targu