Żółty tydzień

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nowym Targu, informuje, że 15 kwietnia 2013r. ruszyła XXVI edycja ogólnopolskiej akcji „Żółty Tydzień, której ideą jest edukacja na temat zagrożeń związanych z wirusowym zapaleniem wątroby typu A i B oraz popularyzacja szczepień ochronnych, jako skutecznej profilaktyki tych chorób. Żółty tydzień potrwa od 15 do 26 kwietnia.

Aktualne adresy punktów szczepień biorących udział w akcji znajdują się na stronie internetowej www.zoltytydzien.pl (na terenie powiatu nowotarskiego w NZOZ Medicusvita s.c. ul. Szaflarska 93c w Nowym Targu).

XXVI edycja akcji Żółty Tydzień
Profilaktyka może uchronić przed poważnymi konsekwencjami wirusowego zapalenia wątroby. WZW A i B powiedz NIE!  

W dniach od 15 do 26 kwietnia br. odbędzie się XXVI edycja ogólnopolskiej akcji Żółty Tydzień. Jej ideą jest edukacja na temat zagrożeń związanych z wirusowym zapaleniem wątroby typu A (WZW A) i typu B (WZW B) oraz popularyzacja szczepień ochronnych, jako skutecznej profilaktyki tych chorób. Adresy punktów szczepień biorących udział w akcji można znaleźć na stronie www.zoltytydzien.pl.

Mnie to nie dotyczy ...

Często wyjeżdżasz, jadasz posiłki w przypadkowych miejscach, pijesz napoje z kostką lodu, ćwiczysz w siłowni, uprawiasz sport, korzystasz z zabiegów kosmetycznych, planujesz zabieg medyczny? W każdej z tych sytuacji, których często nie da się uniknąć, istnieje prawdopodobieństwo zakażenia się wirusowymi zapaleniami wątroby typu A i typu B. Nie należy lekceważyć tego ryzyka i warto jak najwcześniej pomyśleć o odpowiedniej profilaktyce. 

Warto skorzystać ze szczepień w ramach akcji Żółty Tydzień, którą adresujemy w tym roku zwłaszcza do osób planujących zabiegi medyczne, które zwykle wiążą się z ryzykiem naruszenia ciągłości skóry. Jak zauważa prof. Janusz Ślusarczyk z Katedry i Zakładu Zdrowia Publicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego – „Nigdy nie wiemy kiedy nastąpi życiowa sytuacja zmuszająca nas do korzystania z usług służby zdrowia, kiedy czeka nas zabieg medyczny, a nadal jest to największe narażenie na zakażenie wirusowym zapaleniem wątroby typu B.” 

Czy obecnie istnieje duże ryzyko zakażenia wirusowymi zapaleniami wątroby? 

Wirusowe zapalenia wątroby typu A i typu B to jedne z najczęściej występujących chorób zakaźnych na świecie, które nadal stanowią poważne i realne zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi^1,2.Wirus zagraża każdemu, kto nie jest zaszczepiony, dlatego tak ważną rolę odgrywa wiedza na temat choroby, świadomość, w jaki sposób można jej uniknąć oraz przekonanie
o zaletach skorzystania ze szczepień, które skutecznie zabezpieczą i uodpornią organizm. 

WZW A, zwane potocznie przez pacjentów żółtaczką pokarmową, to choroba, która występuje praktycznie na całym świecie. Do zakażenia może dojść poprzez bezpośredni kontakt z chorą osobą lub przez spożycie skażonej wirusem żywności lub wody3. 

„Aby uchronić się przed zakażeniem WZW typu A można zastosować różne metody profilaktyczne, z których oczywiście najlepszą jest szczepienie. Obecnie w Polsce WZW A jest najczęściej „przywożone” z podróży o klimacie gorącym, w których standardy sanitarne nie zawsze są wysokie – informuje prof. Janusz Ślusarczyk. Narażenie występuje najczęściej przez spożywanie posiłków przygotowanych w nieodpowiednich warunkach, zwykle dla wielu osób lub przez zakażony napój. Dlatego ważne jest picie napojów butelkowanych, a przed spożyciem np. owoców należy je dokładnie umyć. Należy w ogóle uważać na jedzenie: stosować zasadę jedzenia posiłków gotowanych lub pieczonych i ograniczać produkty surowe.”  

Stuprocentowej gwarancji ochrony nie daje nawet zakwaterowanie w ekskluzywnym hotelu i zachowanie podstawowych zasad higieny, ponieważ do zakażenia wystarczy umycie rąk w zainfekowanej wodzie lub spożycie jej w postaci lodu w drinku4. 

Do zakażenia wirusowym zapaleniem wątroby typu B, zwanym potocznie przez pacjentów żółtaczką wszczepienną, wystarczy zaledwie kropla krwi5, dlatego niebezpieczne dla naszego zdrowia mogą być zabiegi wykonywane w zakładach fryzjerskich, kosmetycznych czy salonie tatuażu. Duże ryzyko zakażenia niosą też kontakty seksualne z osobą zakażoną wirusem HBV^2,5. 

„W tej chwili w Polsce na ostre WZW typu B chorują ludzie dorośli, powyżej 26 roku życia, nieobjęci programem szczepień obowiązkowych. Należy podkreślić, że większość obecnie rozpoznawanych przypadków stanowią zakażenia przewlekłe, w których zakażenie wirusem nastąpiło wcześniej. Nadal większość zachorowań na ostre WZW typu B w Polsce (58%) miało związek z zabiegiem medycznym. Natomiast innymi najczęstszymi drogami zakażenia były kontakty seksualne, przyjmowanie dożylnie narkotyków oraz tatuaże. Ale w niemal 1/3 przypadków droga zakażenia pozostaje nieznana – podkreśla prof. Janusz Ślusarczyk.” 

Nie odkładaj szczepienia na później 

Punkty szczepień biorące udział w akcji Żółty Tydzień oferują szczepionkę skojarzoną, uodparniającą przeciwko obu typom wirusa (standardowy schemat szczepienia składa się z 3 dawek – pierwszą podaje się w dowolnie wybranym terminie, drugą dawkę po upływie 1 miesiąca, a trzecią po upływie 6 miesięcy od podania pierwszej dawki)^6,8 oraz szczepionki monowalentne, czyli takie, które chronią przed jednym z typów wirusa.

W przypadku WZW typu A podaje się szczepionkę w 2 dawkach w odstępie 6-12 miesięcy⁶. Podstawowy schemat szczepienia przeciwko WZW typu B obejmuje 3 dawki, drugą po miesiącu od pierwszego szczepienia, a trzecią po 6 miesiącach od pierwszej dawki⁷.Należy pamiętać, że tylko przyjęcie pełnego cyklu szczepienia zapewnia długotrwałą ochronę przed zakażeniem wirusem zapalenia wątroby typu A4 i typu B9. 

„W Polsce obowiązkowe szczepienia objęły wszystkie dzieci urodzone od 1996, a więc można przyjąć, że w 100% jest uodporniona populacja do 26 r. ż. Natomiast osoby starsze są uodpornione w około 15-20%. By uodpornić całą populację w wieku 25 – 75 lat należałoby zaszczepić około 15 mln osób.” – podsumowuje prof. Janusz Ślusarczyk. 

Więcej informacji na temat profilaktyki wirusowych zapaleń wątroby oraz adresy punktów szczepień biorących udział w akcji Żółty Tydzień znajdują się na stronie www.zoltytydzien.pl.  

Piśmiennictwo:

1. WHO, Hepatitis A, Departament of Communicable Diseases Surveillance and Response, 2000. [http://www.who.int/csr/disease/hepatitis/HepatitisA_whocdscsredc2000_7.pdf]
2. WHO, Hepatitis B, Departament of Communicable Diseases Surveillance and Response, 2002. [http://www.who.int/csr/disease/hepatitis/HepatitisB_whocdscsrlyo2002_2.pdf]
3. W. Magdzik, Wirusowe zapalenie wątroby typu A (wzw A) Stan wiedzy i działalności praktycznej w zakresie zapobiegania i zwalczania zachorowań, Warszawa 2005, s. 39-40
4. M. Pokorska-Lis, Wirusowe Zapalenie Wątroby typu A w podróży – zasadność profilaktyki, Zakażenia, 4/2010.
5. http://www.pis.lodz.pl/wzw_tz.htm, data dostępu 28.03.2013
6. E. Duszczyk, E. Talarek, Szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A – nowe wyzwanie na obszarach objętych powodziami, [w:] Zakażenia 5/2010, Warszawa 2010, s. 117Charakterystyka Produktu Leczniczego firmy GSK
7. E. Duszczyk, E. Talarek, Szczepienia ochronne w praktyce lekarza rodzinnego, Nowa Klinika, vol 18 no 5, s. 5067.
8. E. Kacprzak, Choroby krajów tropikalnych, Praktyka Lekarska, nr 73/2011, s.16.
9. A. Kwieciński, Wirusowe zapalenie wątroby typu B (HBV) – obraz kliniczny, terapia oraz profilaktyka. [w] Vademecum lekarza rodzinnego; 2006; tom XI, str. 32.

   ---

Wirusowe Zapalenie Wątroby typu A i typu B w liczbach 

• 2 000 000 000 - liczba zakażonych wirusem zapalenia wątroby typu B. To ok. 1/3 ludności świata
• 350 000 000 - ludzi na świecie cierpi na przewlekłe zapalenie wątroby typu B
• 1 400 000 - nawet tyle nowych zachorowań na wzw typu A jest rocznie na świecie
• 1 000 000 - osób na świecie umiera każdego roku z powodu zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu B
• 500 000 - to przypuszczalna liczba nosicieli wirusa zapalenia wątroby typu B
  w Polsce
• 1 500 - osób w Polsce rocznie ulega zakażeniu wirusem zapalenia wątroby typu B
• 100 - razy bardziej zakaźny niż wirus HIV jest wirus zapalenia wątroby typu B
• 93 - procent dzieci do 15 roku życia nie ma przeciwciał chroniących przed „żółtaczką pokarmową” (wzw typu A). W tej grupie zachorowalność jest najwyższa
• 60 - procent zakażeń wirusem zapalenia wątroby typu B następuje szacunkowo
  w placówkach służby zdrowia
• 3 - dawki składają się na standartowy schemat szczepienia szczepionką skojarzoną przeznaczoną do uodparniania osób narażonych na zakażenie wirusami zapalenia wątroby typu A i typu B
• 1 - kropla zainfekowanej krwi może doprowadzić do zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu B