W służbie Rzeczypospolitej

Niezmiernie miło nam poinformować, iż ukazał się kolejna, trzecia w tym roku, publikacja naukowa wydana nakładem Polskiego Towarzystwa Historycznego w Nowym Targu. Najnowsza książka zatytułowana „W służbie Rzeczypospolitej. Dzieje wojen i wojskowości w badaniach regionalnych”, to praca zbiorowa pod redakcją naukową Roberta Kowalskiego. W publikacji znalazło się siedemnaście tekstów autorstwa zarówno badaczy z krajowych ośrodków naukowych jak i z zaprzyjaźnionej Słowacji.

Publikacja jest bogato ilustrowana, do czego PTH zdążyło już przyzwyczaić swoich czytelników, ponadto znajdują się w niej streszczenia w języku angielskim oraz zestawienie literatury przedmiotu. Książka ukazał się dzięki finansowemu wsparciu Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób represjonowanych w Warszawie.

W służbie Rzeczypospolitej

Dzieje wojen i wojskowości
 w badaniach regionalnych

Praca zbiorowa pod redakcją
Roberta Kowalskiego

Nakładem Polskiego Towarzystwa Historycznego
 Nowy Targ 2016

JOLANTA A. DASZYŃSKA
 Wstęp

CZĘŚĆ I
 WOJSKO I WOJSKOWOŚĆ DO 1918 R.

JAN SZYMCZAK
 Szabla najsławniejszym nożem na polu walki

ALEKSANDER BOŁDYREW
 Małopolanie w polskiej piechocie zaciężnej w czasie
 wyprawy chocimskiej 1538 r.

SEBASTIAN BURGHARDT
 Bitwa pod Komorowem 1863.Ochotnicy z Galicji
 w powstaniu styczniowym

TOMASZ JACEK LIS
 Jesień 1914 oczami Twierdzy Kraków

TOMASZ WOŹNY
 Bitwa pod Limanową i Łapanowem
 oraz jej strategiczne znaczenie

EWA BARYŁA
 Twierdza Przemyśl w świetle wspomnień

TOMASZ WOŹNY
 Regietów 1915

CZĘŚĆ II
 WOJSKO I WOJSKOWOŚĆ DO 1945 R.

BEATA ŻURAWSKA
 Udział oficerów w życiu społeczno-kulturalnym II Rzeczypospolitej
 na przykładzie Bolesława Wieniawy-Długoszowskiego

HALINA KUMUR
 Gorzko-słodki smak zwycięstwa, walki Oddziału Wydzielonego
 Wojska Polskiego mjr. ,,Hubala” pod Huciskiem i Szałasem

MATEUSZ DUDEK
 2. Kompania 2. Batalionu Czołgów podczas kampanii francuskiej
 w czerwcu 1940 r.

GRZEGORZ OLSZEWSKI, JAN MICHAŁ RUCHAŁA
Żołnierze 2. Dywizji Strzelców Pieszych związani z Sądecczyzną
i Podhalem

ANTON HRUBOŇ
Oddziały pogotowia Hlinkowej Gwardii na Orawie

CZĘŚĆ III
 WOJSKOWOŚĆ W HISTORIOGRAFII BADANIACH TERENOWYCH

GRZEGORZ WRONA
 Rokosz sandomierski w ocenie historiografii polskiej
 XIX i XX wieku

TOMASZ ANDRZEJ NOWAK
 Powstanie Styczniowe na łamach „Gazety Radomskowskiej”
(1920 ‒ 1939)

ROBERT KOWALSKI
Śląski węzeł lotnisk podczas „operacji zaolziańskiej”
jesienią 1938 r.

RAFAŁ PODSIADŁO
 Wyniki badań terenowych na dawnej linii fortyfikacji
 niemieckich OKH Stellung A2

PAWEŁ TEREBKA
 Niewypały i niewybuchy jako zagrożenia czasu pokoju
 oraz badań terenowych i inwentaryzacyjnych

NOTY O AUTORACH
 WYKAZ SKRÓTÓW
 WYKAZ SKRÓTÓW DO ILUSTRACJI
 WYBRANE ŹRÓDŁA I LITERATURA

 
W miniony piątek w nowotarskim ratuszu odbyła się prezentacja najnowszej publikacji wydanej nakładem Polskiego Towarzystwa Historycznego. Praca zbiorowa zatytułowana „W służbie Rzeczypospolitej. Dzieje wojen i wojskowości w badaniach regionalnych”, została przygotowana pod redakcją naukową Roberta Kowalskiego, kierownika Muzeum Podhalańskiego im. Czesława Pajerskiego i Prezesa Oddziału PTH. W obszernej liczącej ponad 300 stron książce pomieszczono siedemnaście artykułów przygotowanych przez polskich i słowackich badaczy z kilku ośrodków naukowych, uzupełnionych streszczeniami w języku angielskim, bogatą ikonografią oraz zestawieniem bibliograficznym literatury przedmiotu. Publikacja ukazał się w ramach programu grantowego finansowanego ze środków Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób represjonowanych w Warszawie.

W trakcie piątkowej promocji redaktor tomu przybliżył zawartość publikacji wskazując na ciekawe aspekty poszczególnych artykułów oraz krótko sylwetki autorów. Gościem specjalnym wieczornego spotkania był Jarosław Kukulski z Klubu Oręża Dawnego „Klinga” z siedzibą w Nowym Targu. Z wielką znajomością tematu przedstawił historię szabli i jej praktyczne wykorzystanie przez odtwórców i rekonstruktorów XVII-wiecznych zbójników i harcowników. Był to doskonały przykład jak z wyników badania zawodowych historyków korzystają rekonstruktorzy. Jest to jednak, jak podkreślił Jarosław Kukulski symbioza dwóch środowisk, bowiem to właśnie odtwórcy mogą w praktyce sprawdzić metody walki, wytwarzania narzędzi czy też broni, które opisane są w materiale źródłowym badanym przez naukowców.

Na zakończenie promocji odbyła się projekcja filmu zatytułowanego „Punkt oporu Wietrznica” w reż. Adama Sikorskiego, twórcy programu „Było nie minęło”. Dobór tego właśnie tego filmu nie był przypadkowy. Otóż, był to kolejny przykład, w jaki sposób badania regionalne w zakresie historii wojskowości przekładają się zarówno na działania edukacyjne czy popularyzatorskie historii, ale również mają wymiar czysto praktyczny. Na ich podstawie przygotowano bowiem nowy, niezwykle atrakcyjny produkt turystyczny w postaci ścieżki historyczno-przyrodniczej, która znajduje się Tylmanowej w Gminie Ochotnica Dolna.

Obszerną recenzję wydawniczą prezentowanej książki przygotowała prof. dr hab. Jolanta Daszyńska z Uniwersytetu Łódzkiego, w której czytamy:

„Tematyka dotycząca wojen i wojskowości od dawna budziła i budzi nadal spore zainteresowanie. Podejmowane są nowe badania, na światło dzienne wydobywane są niekiedy zapomniane fakty czy wydarzenia, wprowadzane są również nowe metody badań, niekiedy weryfikujące dotychczasowe ustalenia. Bardzo cenne są badania regionalne, które ukazują lokalną historię, nie mniejszą od tzw. historii ogólnej. Są nie tylko ciekawe, ale przyczyniają się do krzewienia kultury patriotycznej, rozbudzają zainteresowanie własną, małą Ojczyzną i wpływają na zainteresowanie się historią własnego regionu. Ta praca podejmuje takie właśnie zadanie. Przekazuje wiadomości na temat pięknych tradycji wojskowych, patriotycznych i narodowych naszego społeczeństwa od czasów najdawniejszych po dwudziestowieczne. Nie sposób odmówić tej pracy również walorów edukacyjnych. Autorzy podejmując swe badania i prezentując ich efekty, prezentują okrucieństwo wojny, jak i narzędzi, których ona potrzebuje. Ukazują, że coraz większa możliwość sztuki rażenia, coraz to nowsze wynalazki i sposoby walki odmalowują to drugie, ciemne oblicze wojny, jej tragizmu i okrucieństwa, które nie dotykają wyłącznie walczących, lecz szeroko rozumiane społeczeństwo, narażone na konsekwencje wojen. Reasumując, książka jest ona cennym zbiorem badań regionalnych, niekiedy o uniwersalnym charakterze. Ma walory edukacyjne i patriotyczne. Poprzez pryzmat wojen i walk ukazuje historię „Małej Ojczyzny”. Wypełnia lukę w badaniach regionalnych. Jest ciekawie napisana, zaopatrzona w ilustracje, zdjęcia, mapy i tabele. Ponadto jest pracą przekrojową poprzez wieki, od średniowiecza po czasy współczesne, co również jest walorem tej książki. Z przekonaniem rekomenduje tę prace do druku.”