Wykład o dr Władysławie Mechu

Po wakacyjnej przerwie wznowione zostały otwarte wykłady historyczne w ramach cyklu Wieczorne Spotkania w Bursie Gimnazjalnej z historią, kulturą i tradycją w tle. Zainaugurował je wykład Roberta Kowalskiego, prezesa nowotarskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego, historyka, regionalisty i inicjatora cyklu spotkań. Bohaterem jego wystąpienia był dr Władysław Leon Mech, lekarz, społecznik i działacz narodowy żyjący w latach 1894-1973.

Niezwykle charyzmatyczna postać, ceniony lekarz pediatra i internista. Był działaczem narodowym, prezesem nowotarskiego koła Obozu Wielkiej Polski, prezesem oddziału powiatowego w Nowym Targu, wiceprezesem zarządu wojewódzkiego i członkiem Rady Naczelnej Stronnictwa Narodowego. Po wydarzeniach myślenickich w czerwcu 1936 r. został osadzony w miejscu odosobnienia w Berezie Kartuskiej, gdzie spędził sześć tygodni. Aktywnie działał w Towarzystwie Szkoły Ludowej, pełniąc funkcję prezesa koła w Nowym Targu.

W okresie okupacji hitlerowskiej pracował w szpitalu powiatowym, działał w Radzie Głównej Opiekuńczej, wspierał wysiedleńców z Wielkopolski. Mimo deklarowanego przed wojną antysemityzmu bezinteresownie wspierał ludność żydowską udzielając jej porad lekarskich, dostarczając żywność, wystawiając fałszywe karty zdrowia oraz umożliwił ucieczkę dwóm mężczyznom z fabryki Hobag.  W styczniu 1945 roku został w Nowym Targu aresztowany przez NKWD i wraz z kilkunastoma innymi osobami przeprowadzony do Raby Wyżnej. Tam został rozpoznany przez jedną ze swoich pacjentek Janinę Łapkową, która pomogła mu ukryć się najpierw w jej domu rodzinnym a następnie na parafii, unikając tym samym prawdopodobnej wywózki do Rosji.  Od końca lat czterdziestych aż do połowy lat pięćdziesiątych XX w. Władysław Mech był inwigilowany i rozpracowywany przez Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Nowym Targu. Próbowano także bezskutecznie pozyskać go jako informatora i tajnego współpracownika. Pracował w Ubezpieczalni Społecznej oraz Przychodni Dziecięcej w Nowym Targu. Zmarł 1 czerwca 1973 r. w Nowym Targu.

Wykładowi towarzyszyła niezwykła wystawa dokumentów, zdjęć i pamiątek związanych z postacią dr Władysława Mecha. Wszystkie zaprezentowane materiały zostały przekazane przez panią Bogusławę Hołowczyc do Archiwum Polskiego Towarzystwa Historycznego w Nowym Targu. Wśród tych bezcennych dokumentów znajdują się m.in. dyplom doktorski, pismo Wojewody Krakowskiego informujące o osadzeniu Władysława Mecha w obozie w Berezie Kartuskiej czy komplet świadectw gimnazjalnych z C.K. Gimnazjum w Jaśle oraz szereg rodzinnych fotografii.

Prezes Robert Kowalski kończąc swoje wystąpienie serdecznie podziękował p. Hołowczyc za udostępnienie i przekazanie tych bezcennych pamiątek, które zostały zabezpieczone, zdygitalizowane i włączone do zasobu archiwalnego Towarzystwa.  W piątkowym spotkaniu w Bursie wziął udział m.in. Marek Fryźlewicz Burmistrz Miasta Nowego Targu, Maciej Motor Grelok prezes Zarządu Głównego Związku Podhalan, Kazimierz Murasiewicz z Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” z Zakopanego.

Cykl wykładów w Bursie Gimnazjalnej dofinansowany jest ze środków Urzędu Miasta Nowego Targu.