ANIOŁ I SYN. WITKIEWICZOWIE W ZAKOPANEM I NA LITWIE

Tytuł ANIOŁ I SYN odnosi się do wieloletnich relacji ojca Stanisława Witkiewicza i jego syna Stanisława Ignacego Witkiewicza (Witkacego), wyjątkowego w sztuce polskiej dialogu dwóch bliskich sobie artystów, następujących po sobie pokoleń. W 2015 roku, z okazji podwójnej rocznicy związanej z rodziną Witkiewiczów (100 lat od śmierci Stanisława oraz 130 lat od narodzin Witkacego) w Zakopanem miała miejsce wystawa „Anioł i Syn. 30 lat dialogu Stanisława i Stanisława Ignacego Witkiewiczów” przygotowana przez Muzeum Tatrzańskie im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem oraz Stefana Okołowicza.

 

Stanisław Witkiewicz (1851–1915), pochodzący ze Żmudzi na Litwie artysta, twórca stylu zakopiańskiego i krytyk sztuki, był znakomitym przewodnikiem i partnerem w dyskusjach o sztuce na każdym etapie rozwoju syna, od lat dziecinnych, poprzez wiek dojrzewania, aż do dorosłości, kiedy to Witkacy (1885–1939) stał się malarzem, dramaturgiem i filozofem, twórcą teorii Czystej Formy.

 

Dla Stanisława Witkiewicza niezwykle ważne było wychowanie syna na niezależnego od wszelkich wpływów człowieka i artystę, rozwijającego własną indywidualność i oryginalną sztukę, wartościową również w kontekście społecznym. Równocześnie dzięki chęci tworzenia i twórczej pasji młodego artysty, ojciec miał stały kontakt z jego coraz to nowymi zaskakującymi koncepcjami oraz pracami, udzielając mu wskazówek i korekt. W konsekwencji tego Stanisław Witkiewicz mógł podążać razem z synem za jego przemyśleniami i doświadczeniami, żywymi ideami młodszego pokolenia.
W różnicach w stylu malowania obu twórców uwidacznia się ich niezależność artystyczna, ale jednocześnie kilkadziesiąt lat wspólnego egzystowania odcisnęło piętno na tworzonych przez nich dziełach. Prezentowane na wystawie w Litewskim Narodowym Muzeum Sztuki im. M.K. Čiurlionisa w Kownie dzieła odnoszą się do najważniejszych idei artystycznych twórców i przedstawiają kolejne etapy ich sztuki (od realizmu do awangardy). Wystawa jest też doskonałym miejscem do przedstawienia historii niezwykle patriotycznych rodów żmudzkich: Witkiewiczów, Szemiotów oraz Pietrzkiewiczów, z których wywodzą się artyści. W tym kontekście ważne jest zaprezentowanie ojczystych motywów żmudzkich i litewskich obecnych w twórczości obu Witkiewiczów. Dzieła prezentowane na ekspozycji uzupełnia film artystyczny oraz publikacja towarzyszące wystawie.

 

Organizatorzy wystawy: Muzeum Tatrzańskie w Zakopanem, Narodowe Muzeum Sztuki im. M.K. Čiurlionisa w Kownie

 

Współpraca: Instytut Adama Mickiewicza w Warszawie, Instytut Polski w Wilnie

 

Kurator: Stefan Okołowicz

 

Film artystyczny: Grzegorz Rogala, Stefan Okołowicz

 

Koordynacja: Joanna Trznadel

 

Prace pochodzą ze zbiorów Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem, Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Literatury w Warszawie, Muzeum Narodowego w Krakowie

 

Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Narodowego w Poznaniu, Muzeum Okręgowego w Białymstoku, Muzeum Okręgowego w Toruniu oraz od właścicieli prywatnych – Macieja Witkiewicza, Wojciecha Witkiewicza, Andrzeja Szandomirskiego, Elżbiety Witkiewicz-Schiele,, Piotra Radwana-Röhrenschefa, Stefana Okołowicza.

 

Sfinansowano ze środków MKiDN w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2021.

 

Projekt jest częścią koordynowanego przez Instytut Adama Mickiewicza międzynarodowego programu kulturalnego POLSKA 100, realizowanego w ramach  Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017–2021.