Madonny i nie tylko. Romańska i gotycka rzeźba w Europie od X do XVI w

Od 29 grudnia 2015 roku do końca stycznia roku 2016, w sali wystawowej Gminnego Ośrodka Kultury Regionalnej GOKR w Kościelisku, trwała wystawa fotografii Jerzego Z. Kosiuczenko Madonny i nie tylko… romańska i gotycka rzeźba w Europie od X do XVI wieku. Wystawę otworzyła pani dyrektor GOKR Małgorzata Karpiel -Bzdyk w obecności pani prezes Związku Artystów Plastyków Okręgu Zakopiańskiego Ewy Ross - Baczyńskiej i wiceprezesa tego związku Jerzego Jurasa Gruszczyńskiego. Wernisaż uświetniła recytacją poezji Mirona Białoszewskiego Karuzela z Madonnami prezes Towarzystwa Miłośników Teatru im. Heleny Modrzejewskiej pani Grażyna Syrzistie.

Pokazane fotografie  stanowią fragment kolekcji zdjęć autora obejmującej rzeźbę średniowieczną w Europie. Obecny na wystawie zbiór powstał w latach 2010–2015, podczas podróży po  Europie. Wystawa w Kościelisku jest kontynuacją wcześniejszych   projektów, z lat 1995–2010, których rezultatem były wystawy MADONNY NIE TYLKO PIĘKNE I ŚLADAMI MADONN NIE TYLKO PIĘKNYCH prezentowane w Domu Ludowym w Kościelisku-Chotarzu  oraz  w ówczesnej Galerii w Domu Doktora Płazy.
Na większości zdjęć  prezentowanych na obecnej wystawie przedstawione są rzeźby Madonn, powstałych w okresie od ok.1000 do ok.1500 roku, fotografowanych w muzeach, galeriach i kościołach Austrii (Tyrol - kościoły pielgrzymkowe), Francji, Niemiec (płn. Niemcy, Bawaria), Polski, Portugalii i Włoch.

Zdjęcia powstawały w oparciu o zbiory renomowanych muzeów, galerii zamkowych, muzeów diecezjalnych, kościołów parafialnych, w tym pielgrzymkowych, oraz  klasztorów, starych kaplic, w tym również kaplic królewskich jak w Norymberdze i  Akwizgranie a także  w miejscach kultu jak na przykład w Altötting, zwanym Bawarska Częstochową. Muzea, które udostępniły swoje zbiory dla realizacji projektu autora to Muzeum Luwru i Muzeum Cluny w Paryżu, najbogatsze w zbiory Muzeum Sztuki Sakralnej w Akwizgranie: Suermondt–Ludwig-Muzeum, Narodowe Muzeum  Bawarskie w Monachium, Muzeum Narodowe w Warszawie oraz Muzeum Diecezjalne w Freising koło Monachium. Bogaty zbiór fotografii rzeźb Madonn powstał naSzlaku Kościołów Romańskich w Kolonii oraz na szlaku kościołów pielgrzymkowych w Południowej Bawarii jak Maria Ramersdorf, Maria Bergen czy Maria Gern i in. Tytuł obecnej wystawy sugeruje, że tematem jej były  nie tylko Madonny. Na wystawie  znalazła się m.in. fotografia jednego z najstarszych wyrzeźbionych  wizerunków oblicza Chrystusa przedstawiona na złotym krucyfiksie św. Gerona z 975 roku z katedry w Kolonii oraz fotografia jednej z pierwszych rzeźb maryjnych na ziemiach polskich zwana Matką Bożą z Ołoboku datowana na 2.poł.XII w. Poza fotografiami rzeźb Madonn z dzieciątkiem i bez, obecne były również przedstawienia Piety.

Podczas finisażu wystawy odbyła się publiczna  prezentacja projektu pracy jednego ze studentów z Wydziału Komunikacji Multimedialnej  Uniwersytetu Artystycznego d. Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu. W prezentacji brali udział profesorowie i studenci wydziału oraz kierownik Katedry Fotografii   prof. Piotr Wołyński. W sali wystawowej poza obecnymi fotografiami rzeźb znajdowały się umieszczone wydruki tekstów w języku arabskim oraz głośnik umieszczony w drewnianej skrzyni z którego rozlegał się nagrany głos .

Poniżej autor Projektu pan Jacek Dziubdziela, absolwent Instytutu Twórczej Fotografii Uniwersytetu Śląskiego,  obecnie student Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu tak opisuje zaprezentowane wydarzenie:

Dzień po prezentacji odbyły się konsultacje i przeglądy prac studentów, podczas których mieliśmy okazję wspólnie z profesorami Uniwersytetu Artystycznego przedyskutować między innymi to zainicjowane zdarzenie. Jak się okazało, jeszcze kilka osób odwiedziło wystawę po południu i następnego dnia, lecz już bez mojej instalacji.

W opiniach profesorów to działanie miało wartość z uwagi na zaskakujące połączenie a może skrzyżowanie kilku płaszczyzn (lub porządków). Mam na myśli zestawienie płaszczyzny obrazu z dźwiękiem, ale także różne porządki estetyczne jak fotografia, architektura czy specyfika kultury regionalnej miejsca. Z mojego punktu widzenia, analiza "na gorąco" całego zdarzenia przez osoby obecne na wystawie, doprowadziła do ciekawych asocjacji.
W wypowiedziach akcentowano aspekt przywiązania do przedstawień w naszej kulturze. Zauważono też, że słyszany głos odczytujący tekst w języku arabskim, tworzył następną warstwę znaczeniową. Wizerunki Madonny na fotografiach, w stworzonym kontekście problemu imigracyjnego, mogły kierować uwagę na uniwersalny przymiot, jakim jest miłosierdzie. To wszystko miało na celu stworzenie przestrzeni, w której wybrzmiałoby pytanie o nasz stosunek do obcych i o nasze silne emocje, pojawiające się jeszcze przed ich spotkaniem. Symbolika skrzyni, (z której dobywał się głos) jako mebla do którego można schować to co cenne, ale też to czego nie chcemy widzieć jest nader wymowna.

Pierwotny projekt pana Jana Dziubdzieli został spontanicznie poszerzony o udział fotografii przedstawionych na wystawie.

Autor wystawy, Jerzy Kosiuczenko, jest absolwentem Politechniki Warszawskiej i czynnym wykładowcą fizyki. Tematem jego pracy doktorskiej była elektrofotografia. Fotografuje on zarówno aparatem cyfrowym jak i analogowym oszczędnie stosując komputerowe opracowanie plików.