Szkoła w Gliczarowie Górnym ma patrona i sztandar

25 listopada w Gliczarowie Górnym odbyła się uroczystość nadania gimnazjum imienia Andrzeja Skupnia-Florka, wybitnego poety podhalańskiego, wielkiego społecznika i gorącego patrioty oraz przekazania szkole sztandaru. Ten ważny dzień w historii podhalańskiej wioski rozpoczęła Msza święta w kościele parafialnym p. w. Przemienienia Pańskiego.

W świątyni, wybudowanej pod koniec ubiegłego wieku, zgromadzili się obecni i byli uczniowie oraz nauczyciele, pedagodzy i goście z całego powiatu tatrzańskiego. Przybyły również poczty sztandarowe. Mszę świętą dziękczynną koncelebrował ks. proboszcz Szczepan Gacek. W czasie nabożeństwa poświęcono pięknie wyhaftowany sztandar (z jednej strony na białym tle wizerunek poety i nazwa szkoły, a z drugiej na biało-czerwonym tle, symboliczny napis Bóg-Honor-Ojczyzna) ufundowany przez rodziców i przekazano go szkole. Oprawę muzyczną przygotowali uczniowie i nauczyciele - wystąpiła kapela góralska i chór.

Druga część uroczystości odbyła się w budynku szkolnym. W imieniu nauczycieli i uczniów gości i mieszkańców przywitał dyrektor szkoły – Andrzej Skupień, wnuk poety. Na uroczystość przybyli, m. in.: wojewódzki wicekurator oświaty - Jerzy Baran, wicestarosta Powiatu Tatrzańskiego – Andrzej Skupień (również spokrewniony z poetą), wójt Gminy Biały Dunajec – Andrzej J. Nowak, Janina Sichelska – wydawca utworów poety, Antonina Skupień (przybrana córka poety) – opiekun izby pamięci artysty w Białym Dunajcu. Ciekawie o patronie szkoły – jego życiu, twórczości w duchu wiary, działaniach społecznych, a także budowie szkoły - opowiedział ks. Franciszek Skupień. Z kolei wicestarosta w swoim wystąpieniu podkreślił niezłomną postawę moralną i gorący patriotyzm pisarza.

W części artystycznej uczniowie zaprezentowali groteskę teatralną o życiu rodzinnym na Podhalu, która wszystkich doskonale rozbawiła. Natomiast szkolny zespół regionalny przedstawił wiązankę tańców i przyśpiewek góralskich. Dla uczestników uroczystości przygotowano obfity i dobry poczęstunek, a dla uczniów pamiątkową koszulkę z wizerunkiem patrona szkoły. Można było również obejrzeć wystawę poświęconą podhalańskiemu siewcy słowa. W tym miejscu warto podkreślić wielkie zaangażowanie nauczycieli i rodziców w przygotowanie całej uroczystości.

ANDRZEJ SKUPIEŃ-FLOREK - POETA WIARY I AMBASADOR KULTURY PODHALA

Andrzej Skupień urodził się 25 listopada 1902r. w Białym Dunajcu (przysiółek Stołowe) w rodzinie górali-rolników. Gdy miał 7 lat, rodzice z młodszą siostrą – Antoniną wyjechali do Ameryki, zostawiając go pod opieką dziadka – Floriana (stąd jego późniejszy przydomek Florek). Ukończył trzy klasy szkoły ludowej. W wieku 14 lat, po śmierci dziadka, musiał iść „na służbę” do bogatych gazdów. Po kilku latach Andrzej Skupień wrócił na ojcowiznę, odebrał ziemię z dzierżawy i zaczął gospodarować. Chciał być i był gazdą, i ten tytuł wyżej sobie cenił, niż tytuł poety. Mawiał: od mysy do cysorza, syćka zyjom z gospodorza.

W 1924r. ożenił się z Agnieszką Rzepką z Gliczarowa Górnego i w tym samym roku został powołany do wojska. Służył w 21. Pułku Artylerii Polowej w Krakowie (pułk wchodził w skład Dywizji Podhalańskiej dowodzonej przez gen. Andrzeja Galicę). Dzięki generałowi, który pochodził z tej samej wsi i był pisarzem-regionalistą, młody góral zetknął się z literaturą polską tego czasu. Czytał utwory, m.in. Tetmajera, Kasprowicza, Orkana, co przełożyło się na zainteresowania twórczością o Podhalu i Tatrach.

Po powrocie do domu, kształcił się sam i skompletował własną bibliotekę (ok. 2 tys. tomów). W tym czasie, w wolnych chwilach od gazdowania, zaczął pisać artykuły do czasopism, np. „Zorzy”, „Gazety Podhalańskiej”, „Piasta”, „Wielkopolanina”, „Orędownika”.

Po śmierci żony Agnieszki, poeta żeni się ponownie w 1932r. z Antoniną Łukaszczyk z Budzowego Wierchu. Wkrótce zostaje członkiem Rady Gminnej w Białym Dunajcu, następnie w Poroninie. Otrzymał również mandat ławnika. Był też inicjatorem budowy szkoły w Gliczarowie Górnym i udzielał się w Akcji Katolickiej (praca z młodzieżą). Za pracę społeczną na Podhalu otrzymał w 1938r. Brązowy Krzyż Zasługi.

Jego wiersze znalazły się w antologii Bielatowicza z 1937r. Poezja Młodego Podhala. W czasie II wojny światowej pisarz zachęcał górali do brania polskich kenkart i przeciwstawiał się wszystkiemu co łączyło się z „Goralenvolkiem”. Zaraz po wojnie, ze względu na cenzurę i poglądy polityczne, pisał wiersze wyłącznie „do szuflady”. Gdy wydano mu tomik poezji, cenzura „wyrzuciła” ostatnią zwrotkę znanego wiersza Miłuj Podhale: Zmartwychwstanies w niebo pódzies / z Bogym bedzies w chwale / to se śpiwoj po góralsku / i miyłuj Podhole.

Był człowiekiem bardzo wierzącym. Talentem służył parafii i Kościołowi. W czasie uroczystości koronacji M.B. Ludźmierskiej w 1963r. wygłosił mowę powitalną skierowaną do Episkopatu Polski i przygotował tekst Misterium - hołdu Królowej Podhala złożonego przez zgromadzonych wiernych. Za to władze komunistyczne zakazały mu publicznych wystąpień. Z okazji Tysiąclecia Chrztu Polski napisał okolicznościowe pieśni i wiersze dla ludności Podhala przy peregrynacji obrazu M.B. Częstochowskiej. Natomiast z okazji 400- lecia obrazu M.B. Pocieszenia w Nowym Sączu (listopad 1970r.) napisał hołd ku czci Matki Bożej złożony przez byłych więźniów obozów koncentracyjnych z Podhala.

Andrzej Skupień-Florek był członkiem honorowym Związku Podhalan. Współpracował z Polskim Towarzystwem Historycznym. Należał do Stowarzyszenia Twórców Ludowych, był członkiem Towarzystwa Miłośników Ludowej Kultury i Sztuki Góralskiej. Pełnił obowiązki Społecznego Opiekuna Zabytków i był korespondentem wiejskim GUS.

W tym czasie publikuje artykuły w „Tygodniku Ilustrowanym”, „Za i przeciw”, „Słowie Powszechnym”, „Dzienniku Polskim”, „Wieściach z gór”. Oprócz publicystyki uprawiał poezję (znany tomik Miłuj Podhale) i prozę artystyczną np. gawędy, prace o historii regionu, np. Biały Dunajec - moja wieś rodzinna, Wojciech Kulach Wawrzyńcok z Gliczarowa. Jego wiersze znalazły się, m. in. w antologii Szczawieja z 1970r. Współczesna poezja ludowa.

Za wszechstronną działalność otrzymał wiele odznaczeń i wyróżnień, m. in.: Krzyż Kawalerski Polonia Restituta, Złoty Krzyż Zasługi, odznakę „Zasłużony Działacz Kultury”, nagrodę Ministra Kultury i Sztuki, Nagrodę literacką im. Jana Pocka (nie zdążył jej odebrać). Był wielokrotnym laureatem Ogólnopolskiego Konkursu Gawędziarzy w Bukowinie Tatrz. Należał do poetów bardzo lubianych przez publiczność. Świadczą o tym liczne wieczory gawęd prowadzone przez niego w całym kraju. Jego wiersze i gawędy wyrażają miłość do Podhala, do rodzinnej wsi i gazdowską troskę o przyszłość kultury i tradycji góralskiej.

Zmarł w Krakowie 2 grudnia 1973r. Pochowany jest na cmentarzu w Poroninie. Izbę pamięci w domu rodzinnym poety otwarto w 1976r. Opiekuje się nią przyrodnia córka - Antonina.