169. rocznica Powstania Chochołowskiego

Mieszkańcy Chochołowa, wielu gości, przedstawiciele władz gminy Czarny Dunajec, powiatów nowotarskiego i tatrzańskiego, parlamentarzyści i harcerze uczcili w niedzielę 22 lutego pamięć Powstańców Chochołowskich w 169. rocznicę Powstania Chochołowskiego. To właśnie 169 lat temu mieszkańcy Chochołowa i sąsiednich miejscowości stawili czynny opór austriackiemu zaborcy, organizując Powstanie Chochołowskie potocznie nazywane "Poruseństwem". Miało być częścią ogólnopolskiego powstania.

Niestety, data jego wybuchu  została przesunięta bez wiedzy górali, toteż powstanie bardzo szybko upadło. "Poruseństwo" w Chochołowie rozpoczęło się 21, a zakończyło się już 23 lutego 1846 r. Mieszkańcy Chochołowa wspierani przez sąsiadów z Cichego, Dzianisza i Witowa, w sumie ok. 500 osób, pod przywództwem miejscowego organisty Jana Kantego Andrusikiewicza i wikarego z Chochołowa ks. Józefa Leopolda Kmietowicza, poety Juliana Goslara, wikarego z Poronina ks. Michała Głowackiego i wikarego z Szaflar ks. Michała Janiczaka, wykazali się wielkim patriotyzmem walcząc z zaborcą w dobrej wierze - o niepodległość Polski. Mimo chęci i walecznej postawy, Powstańcy ulegli przeważającym siłom wroga. Przywódcy i uczestnicy ponieśli surowe kary. Wielu z nich znalazło się w więzieniach Spielbergu, Kufsteinu i Wiśniczu. Ksiądz Kmietowicz otrzymał wyrok śmierci, zamieniony później na wieloletnie więzienie. Andrusikiewicza i innych pojmano i skazano na kary ciężkiego więzienia. Wszystkich uwolniła rewolucja 1848 roku zwana "Wiosną Ludów". 

Tradycyjnie w Chochołowie uhonorowano pamięć Powstańców, odprawiając okolicznościową mszę św. i składając kwiaty pod pomnikiem Powstańców Chochołowskich. Harcerze RP z Cichego odczytali Apel Poległych. Pamięć bohaterów uczczono także strzałem z armaty. Uroczystości uświetniły liczne poczty sztandarowe i muzyka góralska. Młodzież z miejscowej Szkoły Podstawowej zaprezentowała ciekawy program artystyczny, którego myślą przewodnią były polskie pieśni patriotyczne.

- Powstanie Chochołowskie jest najmniej zauważalnym ze wszystkich ruchów wyzwoleńczych naszej Ojczyzny. Wiąże się to przede wszystkim z tym, że miało charakter lokalny. Pamięć o bohaterach tamtych czasów nie została jednak całkowicie zatracona.  Powstańcy nauczyli nas miłości do Ojczyzny i pokazali czym jest "śleboda", czyli wolność - podkreślał przewodniczący Rady Gminy Czarny Dunajec Stanisław Gonciarczyk, dodając - Zadajmy sobie pytanie: czy my dzisiaj potrafilibyśmy się zjednoczyć, zorganizować i walczyć o cele nadrzędne? Czy wśród nas znalazłby się jakiś Głowacki, Kmietowicz, Andrusikiewcz? Dziękujmy Bogu, za to , że nie ma takiej potrzeby.

Obchody zorganizowane zostały przez Wójta Gminy Czarny Dunajec, Radę Gminy Czarny Dunajec, Centrum Kultury i Promocji w Czarnym Dunajcu, Muzeum Tatrzańskie oraz Radę Sołecką, Szkołę Podstawową, Oddział Związku Podhalan oraz Ochotniczą Straż Pożarną w Chochołowie.

Tekst: Urząg Gminy Czarny Dunajec