40. Jubileuszowy Góralski Karnawał

To już 40. „Góralski Karnawał” w Bukowinie Tatrzańskiej! Jego historia sięga roku 1973, kiedy to z inicjatywy Józefa Koszarka znakomitego bukowiańskiego tancerza, śpiewaka i poety, a zarazem ówczesnego prezesa Domu Ludowego, przy współpracy miejscowych działaczy kultury oraz Adama Sawiny, ówczesnego kierownika referatu ds. kultury Powiatowej Rady Narodowej w Nowym Targu po raz pierwszy zorganizowano międzyregionalny, a w latach następnych Ogólnopolski Konkurs Grup Kolędniczych. „Góralski Karnawał” w pełni oddaje atmosferę zarówno kolędowania, jak i ludowej zabawy karnawałowej. Król Herod i jego świta, Żyd, chłop, baca, diaboł, śmierztecka, turoń, ludowa medycyna połączona z magią, słowem to wszystko, czym zabawiają widzów kolędnicy zmierza do jednego celu - złożenia życzeń świątecznych „na scyńście, na zdrowie, na to Boze Narodzynie”, zakończonych gromkim śpiewem „za kolynde dziynkujymy”.

Kolędowanie to dobrowolna wymiana darów. Kolędnicy składają domownikom powinszowania będące darem dobrego słowa i otrzymują w zamian podarki - w tym wypadku gromkie brawa publiczności. Bogate i różnorodne stroje kolędników ozdobione są słomą, łańcuszkami, sznureczkami, itp. Trwa karnawałowe szaleństwo, a Bukowina mieni się różnokolorowymi barwami. Wszak to czas niesopustowyk zyniacek i kuligów!
Obok konkursu grup kolędniczych w ramach „Góralskiego Karnawału” odbywa się, trwający do późnych godzin nocnych, konkurs tańca zbójnickiego i przegląd par tanecznych. Jak najkrócej określić taniec zbójnicki? Żywioł, ogień i góralska fantazja! W przeglądzie par tanecznych obok tańców drobnyk, krzesanyk, ozwodnyk jest również polka z kropką, polka obyrtka, polka po kole, śtajerki i wiele, wiele innych. Żywiołowość młodych, swoboda, dostojeństwo i finezja starszych tancerzy, kolorowe stroje, temperament muzykantów, donośny, radosny śpiew. To trzeba zobaczyć!
Ostatni dzień „Góralskiego Karnawału” wypełniają imprezy plenerowe: zawody strzeleckie, zawody narciarskie w strojach regionalnych i oczywiście „Kumoterki”, w skład których oprócz przejazdu kumoterkami wchodzą również zawody w skiringu, ski-skiringu i przejazd zaprzęgami paradnymi. Kumoterki to ozdobne sanie góralskie, w których jest miejsce tylko dla dwóch osób: kumoski i kumotra. Takimi saniami kumoska z kumotrym jeździli w odwiedziny do znajomych, na chrzciny i na słynne jarmaki do Miasta. Kumoter z kumoskom muszą przejechać w kumoterkak jedno okrążenie toru - około 1000 metrów. O zwycięstwie decyduje czas przejazdu, ale oceniane są również stroje, wystrój uprzęży i same kumoterki.
 Z imprez towarzyszących „Góralskiemu Karnawałowi” wymienić należy spektakle w wykonaniu Amatorskiego Zespołu Teatralnego im. Józefa Pitoraka z Bukowiny Tatrzańskiej, występy zespołów regionalnych z kraju i z zagranicy, a także, organizowane przez Stowarzyszenie Twórców Ludowych, wystawy i kiermasze, na których prezentowane są prace z zakresu wszystkich dziedzin twórczości ludowej.
 Od wielu już lat występy kolędników ocenia jury w składzie: mgr Aleksandra Szurmiak-Bogucka - etnomuzykolog, mgr Benedykt Kafel - etnograf, dr Stanisław Węglarz - etnolog, a konkurs par tanecznych i konkurs tańca zbójnickiego oceniają również przedstawiciele rodowitych górali.
Wdzięczną pamięcią ogarniamy tych, których nie ma już wśród nas: prof. Romana Reinfussa, etnografa – długoletniego przewodniczącego jury, prof. Józefa Bubaka – dialektologa, Tadeusza Staicha – zakopiańskiego literata, znawcę i miłośnika góralszczyzny, Antoniego Weissenhofa – wielkiego przyjaciela Bukowiny.
I na koniec słów kilka o konferansjerach, bez których trudno wyobrazić sobie „Góralski Karnawał”. Tak naprawdę to oni są reżyserami całego spektaklu. To oni pytajom piykniy ku nom, razem z publicznością biją brawa, zachęcają tych bardziej zestresowanych, wręczają pamiątkowe dyplomy, schodzącym ze sceny dziękują słowami „wielkie Bóg zapłoć”, przekazują informacje jurorom, pamiętają o sponsorach, czasami (zwłaszcza pod koniec dnia) zaśpiewają, a wszystko to okraszone uśmiechem i subtelnym, góralskim poczuciem humoru.
Przez te kilka dni rozbrzmiewa więc Bukowina tańcem, śpiewem, muzyką, a barwne korowody kolędników przypominają, że tradycja kolędowania nie zniknęła z krajobrazu polskich wsi i miasteczek.

Syćkik Wos piyknie pytomy do Bukowiny Tatrzańskiyj na 40. Jubileusowy „Góralski Karnawał”, bo przecie
Rózne karnawały bywajom, dyć wiycie!
Ale bukowiański nolepsy na świecie!

Bukowiańskie Centrum Kultury „Dom Ludowy” serdecznie zaprasza na
40. Jubileuszowy Góralski Karnawał
Ogólnopolski Konkurs Grup Kolędniczych,
Popis Par Tanecznych, Konkurs Tańca Zbójnickiego, Kumoterki.
Bukowina Tatrzańska, 7 - 12 lutego 2012 r.

Przedstawiamy program imprezy:

7 lutego (wtorek)

17.00 Konferencja prasowa.

18.00 Seminarium popularno-naukowe pt.: „Góralski Karnawał we współczesnej przestrzeni kulturowej – kolędowanie, taniec, kumoterki”.

8 lutego (środa)

13.30 Zaproszenie na 40. Góralski Karnawał. Przejazd kapel i zaproszonych gości przez Bukowinę Tatrzańską.

14.30    OFICJALNE OTWARCIE 40. GÓRALSKIEGO KARNAWAŁU.

Prezentacja kapel i występy zespołów regionalnych.

19.00 Sztuka teatralna „Zatraceniec” w wykonaniu Amatorskiego Zespołu Teatralnego im. Józefa Pitoraka z Bukowiny Tatrzańskiej.

9 lutego (czwartek)

10.00 – 14.00 Konkurs grup kolędniczych.

15.00 – 18.00 Konkurs grup kolędniczych.

19.00 Przedstawienie pt.: „Kisynie kapusty według norm unijnych” w wykonaniu Zespołu Teatralnego „Maruszynianki” z Maruszyny.

20.00 Konkurs tańca zbójnickiego, popisy par tanecznych.

10 lutego (piątek)

10.00 – 14.00 Konkurs grup kolędniczych.

15.00 – 18.00 Konkurs grup kolędniczych.

19.00 Przedstawienie pt.: „Po horach i dolinach” w wykonaniu zespołu regionalnego ze Słowacji.

20.00 Konkurs tańca zbójnickiego, popisy par tanecznych.

11 lutego (sobota)

10.00 – 13.00 Konkurs grup kolędniczych.

11.00 II Zimowa Wystawa Owczarków Podhalańskich.

15.00 Występy kapel, zespołów kolędniczych i regionalnych.

16.00  Kulig, „Karnawałowa Watra”. Pokaz sztucznych ogni (Wierch Przeddomiański).

18.30 Przedstawienie pt.: „Pastyrskie świynto” w wykonaniu Zespołu Regionalnego „Orawianie” z Lipnicy Wielkiej.

19.00 Koncert kolęd w wykonaniu Podhalańskiego Stowarzyszenia Śpiewaczego „Turliki” z Zakopanego.

20.00 Konkurs tańca zbójnickiego, popisy par tanecznych.

12 lutego (niedziela)

Imprezy plenerowe w bukowiańskim Borze pod skocznią.

10.30 Zawody strzeleckie.

12.00 KUMOTERKI.

18.00 OFICJALNE OGŁOSZENIE WYNIKÓW 40. GÓRALSKIEGO KARNAWAŁU.

19.30 Sztuka teatralna „Zemsta” w wykonaniu Zespołu Regionalnego „Zbójnicek” z Zębu.

Imprezy towarzyszące:

1. Wystawa twórczości ludowej.

2. Prezentacja prac uczniów Bukowiańskiej Szkoły Ginących Zawodów.